Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.04.2015, Blaðsíða 58

58 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19.4. 2015
Bækur
Í bókabálkinum um Þriggja heima sögu ersagt frá glímu Ragnars, Sirju og Brekavið ill öfl. Höfundarnir, Kjartan Yngvi
Björnsson og Snæbjörn Brynjarsson, eru
komnir langleiðina með söguna, tvær bækur
þó eftir að minnsta kosti, en segja þó að upp-
haflega hafi þeir hugsað sér að þær yrðu
þrjár. „Þegar við lögðum línurnar með hvern-
ig serían yrði voru bækurnar sem urðu
Hrafnsauga og Draumsverð ein bók,“ segir
Kjartan og Snæbjörn bætir við að það megi í
raun sjá á Hrafnsauga því hún hætti nánast í
miðjum klíðum, „en Forlagið hefði aldrei
fengist til að gefa út níu hundruð blaðsíðna
bók“. „Svo unnum við óvart Íslensku barna-
bókaverðlaunin 2012 fyrir hálfklárað handrit,“
segir Kjartan og þeir kíma en segja svo af
meiri alvöru að Ormstunga sé þeirra besta
verk hingað til. „Ég skammast mín ekkert
fyrir að segja það en það er pínulítill byrj-
endabragur á Hrafnsauga,“ segir Snæbjörn
og Kjartan skýtur inn í: „Sem er ekkert
skrýtið því hún er byrjendaverk.“
Bækurnar skrifa þeir í sameiningu, koma
sér fyrir á góðum stað þar sem þeir fá frið til
að vinna samfellt í tvo til þrjá mánuði og
skipta með sér köflunum. Áður en vinnan
hefst eru þeir þó búnir að ákveða í samein-
ingu hvert skal stefna, ráða örlögum hverrar
persónu og atburðarás. Að þeirra sögn er
mikilvægt að hafa tíma saman, þeir treysta
sér ekki til að vinna að skrifunum hvor í sínu
lagi. „Það er miklu frjórri vinna þegar við er-
um saman og einbeitum okkur að skrif-
unum,“ segir Kjartan, „þá náum við að
sökkva okkur niður í verkið og mann fer að
dreyma Þriggja heima sögu, hún yfirtekur líf
manns algerlega“.
Heimurinn sem þeir félagar skapa tekur
líka að gera sínar kröfur eftir því sem hann
tekur á sig skýrari mynd og Snæbjörn segir
að það hafi til að mynda komið vel i ljós þeg-
ar þeir voru að skrifa Draumsverð og landa-
fræðin krafðist langrar bókar til að hægt
væri að skrifa um ferðalagið langa sem sögu-
hetjurnar leggja upp í. „Um leið var það svo
allt of freistandi að segja frekar frá stað-
háttum og menningu og því um líku að það
var ekki hægt að sleppa því þegar við vorum
komnir af stað þó að það hafi ekki verið ráð-
lagt þegar við skipulögðum bókina. Þó að við
leggjum upp með ákveðið skipulag og kafla-
skiptingu þegar við erum að skipuleggja bók
er að vissu leyti ófyrirsjáanlegt hvað gerist í
hverju kafla, hvort kafli eitt verður kannski
kafli eitt til þrjú, en svo kemur það líka
stundum fyrir að tveir kaflar verði einn, en
það er sjaldgæfara,“ segir Snæbjörn. „Það er
ekki bara heimurinn sem tekur völdin, heldur
fer sagan sjálf af stað og persónurnar taka
líka völdin,“ bætir Kjartan við, „þetta er
fljótandi ferli“.
Furðusagnaformið, fantasíur eða æv-
intýrasögur, eftir því hvaða nafngift menn
vilja nota, er nokkuð skýrt mótað ytra, þó
ekki hafi mikið farið fyrir slíkum bókum hér
á landi í gegnum árin. Þeir taka undir það að
það sé ákveðinn kostur að vera að skrifa inn
í slíkt form sem sé með skýran svip, en eru
ekki á því að það sé ókostur, þeim finnst það
ekki takmarka sig við skrifin. „Formið hefur
náttúrlega ekki verið mikið notað á íslensku
og við erum því að ryðja nýjar brautir að ein-
hverju leyti,“ segir Kjartan og Snæbjörn
heldur áfram: „Það stóð aldrei til að skrifa
sögu sem væri ótrúlega frumleg, heldur að
hafa hana mjög hefðbundna í ljósi þess að við
værum að skrifa fyrstu íslensku háfant-
asíuna.“ „Við vildum því einbeita okkur að
því að gera formið vel og reyna að finna
lausnir á ákveðnum skorti á fantasíutungu-
máli á íslensku,“ segir Kjartan og Snæbjörn
heldur áfram: „Svo er það líka þannig að
fantasíuklisjur eru ekki orðnar að klisjum á
íslensku.“
Að þessu sögðu þá hefur verið mikil vakn-
ing í skrifum á furðusögum eða fantasíum og
útgáfa á slíkum bókum á íslensku hefur auk-
ist til muna. Þeir segjast skrifa það á það að
sú kynslóð sem ólst upp við að lesa slíkar
bækur á ensku vilji nú segja sínar sögur.
„Ég er mjög spenntur fyrir því hvernig
næsta skref verður, hvernig næsta kynslóð
muni skrifa og þá fara menn sennilega meira
í það að brjóta upp formið og gera tilraunir,“
segir Snæbjörn og Kjartan tekur í sama
streng: „Það væri magnað að sjá höfunda
sem hafa kannski lesið bækurnar okkar koma
fram á sjónarsviðið og sprengja upp formið.“
– Hrafnsauga kom út fyrir 2012, Draums-
verð 2013 og nú kemur Ormstunga 2015.
Hvenær koma sögulok?
Snæbjörn svarar spurningunni svo að þeir
séu búnir að læra það af ferlinu að það taki
þá hálft annað ár að skrifa hverja bók og
Kjartan segir að það sé því ljóst að næsta
bók komi út á næsta ári.
„Ef allt gengur eftir þá ætti síðasta bókin
að koma út árið þar á eftir, 2017, eða kannski
2018,“ segir Kjartan en bætir við að þó þeir
sjái ekki fyrir annað en að það gæti gengið
þá sé nú einu sinni aldrei að vita, vissulega
gæti það gerst að þeir þyrftu lengri tíma eða
fleiri bækur til að klára söguna, en það komi
þá í ljós, lykilatriði sé að sagan fái að njóta
sín. „Við höfum líka rætt að skrifa smásagna-
safn sem gæti þá komið eins og einskonar
bónus þegar bækurnar eru allar komnar út,“
segir Snæbjörn og Kjartan jánkar því og
bætir við að þeir hafi þegar skrifað nokkrar
smásögur um persónur úr heiminum og til
þess að kynna staði sem þeim þyki for-
vitnilegir.
ÞRIGGJA HEIMA SAGA
Söguheimurinn gerir sínar kröfur
Þeir Kjartan Yngvi Björnsson og Snæbjörn Brynjarsson eru að skrifa Þriggja heima sögu og búnir með þrjú bindi af fimm ... að minnsta kosti.
Morgunblaðið/Eggert
ORMSTUNGA, ÞRIÐJA BÓKIN Í
SAGNABÁLKINUM ÞRIGGJA HEIMA
SÖGU, KOM ÚT FYRIR STUTTU OG
TÓK ÞÁ UPP ÞRÁÐINN FRÁ
HRAFNSAUGA OG DRAUMSVERÐI.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
* Það er ekki baraheimurinn sem tekurvöldin, heldur fer sagan
sjálf af stað og persón-
urnar taka líka völdin.
Þessa dagana er ég mestmegnis að lesa fræðibæk-
ur og skrif um tónlistarmenn. Þessar bækur kom-
ast nú ekki á topplistann minn um bestu bæk-
urnar og því fór ég aðeins að
hugsa til baka og komst að því
að sú bók eða öllu heldur sú
sería sem ég hef líklegast haft
mest gaman að væri The
Hitchhiker’s Guide to the Ga-
laxy eftir rithöfundinn Douglas
Adams.
Í stuttu máli fjalla bækurnar
um hinn seinheppna Arthur
Dent og ævintýri hans um sólkerfin eftir að jörð-
inni hefur verið eytt svo hægt sé að leggja hrað-
braut í gegn þar sem jörðin var áður. Arthur er
önnur af tveim mannverum sem lifa endalokin af,
þökk sé vini hans Ford Prefect sem er í raun
geimvera strönduð á jörðinni. Saman ná þeir að
húkka sér far með geimskipi Vogon, veranna sem
eyddu jörðinni. Ford skrifar fyrir útgáfurisann
Megadodo sem gefur út The Hitchhikers Guide
to the Galaxy, rafræna alfræðiorðabók um alla þá
vitneskju sem til er. Ásamt félögunum Arthur og
Ford eru áberandi persónurnar Zaphod Beeble-
brox, forseti sólkerfanna og hálf-frændi Fords,
Trillian sem er hin mannveran sem lifði af eyði-
leggingu jarðarinnar og þunglynda vélmennið Mar-
vin.
Bækurnar eru mjög hressandi lesning fyrir
furðufugla eins og mig, mikil satíra og gríðarlega
fyndnar. Sögurnar voru upphaflega útvarpsleikrit
hjá BBC og síðar hafa verið gerðir sjónvarps-
þættir og kvikmynd eftir sögunum. Hugarheimur
Douglas Adams er ansi frjór og hafa bækurnar
notið gríðarlegra vinsælda enda um algjöra rit-
snilld að ræða í léttgeggjuðum vísindaskáld-
sögustíl.
BÆKUR Í UPPÁHALDI
FRANZ GUNNARSSON
Franz Gunnarsson hefur mest dálæti á The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy eftir
enska rithöfundinn Douglas Adams.
Morgunblaðið/Eggert