Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.06.2015, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7.6. 2015
HEIMURINN
KÍNA
PEKI önnum
askipiðtó
ni áA
nns5
tonna
ir voru
mannsfl
u fundistaf slysilifðu
að aukientudagfös
skipinumhefðu fa
kihvolfdi en
slyssins eru
enn mjög ó
pstjóri
stj
NAÚKRAÍ
GARÐIKÆNU kilnaðarsinna og stjórstur-ÚkrAfar ótraust vo
ustu daga.Yfir 20 vafa verið á svæðinu síðnú vera í andarslimánuði v
ð að þar hafi verið á ferðvæðum aðskilnaðarsinna og taliar á sí vikunni. Sést htaldir hafa fa
nkó, forseti Úkraínu, hefuraðskilnaðarsinna. Petró Poroséstoðð erenn sem vitússne kir her að
ás í landið á næstunni.ví að Rússar geri allsherjarinnrta”við þvarað landsm sé á þ
BANDARÍKIN
WASHIN í
Bandaríkju ð
tölvuhakka
ráðuneyta æ
þannig kom
um fjórar
starfsmann
bendi til að
Ekki sé þó
stjórnvöld i
að markm
TANIS
átta asegir aðBreska
yrir a10 mönnum sem fangelsaðir voru árið 2012 f
dæðin an mæltku semu gegn Malala
íb Malala, m særðiana væru nú frjálsir ferða sinna, . se
erðlaurv nur nú náð sér allvel, fékk síðar friða
ngið aðBlaðið segir að engir fjölmiðlar hafi fe
sdóld
eð
þjó
ynd.
Sum landamæri ríkja erufurðulegri en önnur, oft hef-ur sagan og útþensla ný-
lenduveldanna skilið eftir sig skrít-
in spor. Smáskikar af Þýskalandi
eru eins og hálftýndir inni í Belgíu,
svipaðir skikar af Ítalíu eru í Sviss.
Stundum hafa kortagerðarmenn
eða diplómatar í samninga-
viðræðum gert mistök sem aldrei
hafa verið leiðrétt. Mistökin geta
reyndar verið skemmtileg frávik
sem laða að ferðamenn. Landa-
mæri eiga helst að vera traust en
því fer fjarri að svo hafi verið,
stundum er þeim breytt með samn-
ingum en oftar með stríði.
Nokkur ríki, þ. á m. Noregur,
gera kröfur til yfirráða á Suður-
skautslandinu. Mörgæsirnar hafa
ekki atkvæðisrétt en þessar landa-
kröfur hafa aldrei verið sam-
þykktar formlega á alþjóðavett-
vangi. Tímabundið samkomulag
náðist á sínum tíma um bann við
því að nýta þar náttúruauðæfi,
hugsanlega olíu og fleira.
Mörk heimsálfa eru sum á reiki,
hvar tekur Asía eiginlega við af
Evrópu? Menn hafa lengi deilt um
það. Og Grænland er landfræðilega
í Norður-Ameríku en í pólitísku til-
liti er það Evrópuland. Landslið
Grænlendinga í handbolta spilar í
amerísku undankeppninni um rétt
til að taka þátt í heimsmeistara-
keppni. Hún er að sjálfsögðu mun
léttari en sú evrópska – og liðið
hefur nokkrum sinnum tekið þátt í
HM.
Þá má geta þess að ástralska
knattspyrnusambandið skipti um
álfu, lið Ástrala leikur nú í Asíu-
riðlunum en ekki Eyjaálfu.
„Gamla“ álfan þeirra bauð ekki
upp á mikla samkeppni. Enn hefur
Íslendingum ekki tekist að komast
með lið sitt á HM þótt litlu hafi
munað síðast. Enginn hefur samt
enn stungið upp á að „við“ göngum
úr Evrópu í Eyjaálfu. Með sigri
þar myndi liðið fá umspilsrétt um
þátttöku á HM.
Ceuta, Melilla og Gíbraltar
Afríkuríki sitja mörg uppi með
landamæri frá nýlendutímanum
sem taka lítið sem ekkert tillit til
hagsmuna íbúanna, kljúfa þjóðir og
fjölmenna ættbálka. Annað mál er
svo hvort landamærin hefðu orðið
skynsamlegri eða Afríka frið-
samlegri ef íbúarnir hefðu ein-
hverju ráðið um þessi mörk.
En nyrst í Afríku eru tvær litlar
borgir, Ceuta og Melilla, umluktar
landsvæði Marokkó en stjórnar-
farslega hluti Spánar og hafa verið
það lengi. Gamlar nýlendur
sem Spánverjar vilja alls ekki
láta af hendi. Á hinn bóginn eru
þeir mjög ósáttir við að Bretar
skuli ekki skila þeim Gíbraltar,
sem síðarnefnda þjóðin hefur ráðið
yfir í 300 ár.
Og á mörkum Súdans og
Egyptalands er um 2.000 ferkíló-
metra svæði, Bir Tawil, á óljósum
landamærum. Hvorugt ríkið vill
eiga Bir Tawil, en þar eru engar
auðlindir, aðeins sandur og grjót.
Á mörkum Suður- og Norður-
Kóreu er fjögurra km breitt og
nær 250 km langt herlaust land-
svæði (DMZ) sem skilur að löndin
en ekki er þó um formleg landa-
mæri að ræða. Ekki tókst að gera
friðarsamninga eftir að Kóreustríð-
inu lauk 1953; síðan hefur ríkt
brothætt vopnahlé. Bæði ríkin eru
með geysiöfluga heri og vígbúnað
við beltið en á því sjálfu er nær
enginn umgangur manna.
Þarna er nú einstakt náttúru-
verndarvæði. Nokkrir tugir teg-
unda í útrýmingarhættu, plöntur,
hegrar og fleiri fuglar, hlébarðar,
birnir og dádýr, einnig skriðdýr og
skordýr, hafa tekið sér þar ból-
festu. En á seinni árum hefur mik-
ið land við sjálfa ræmuna verið
tekið til ræktunar í S-Kóreu, lagð-
ar járnbrautarlínur og vegir. Þegar
sjást merki um að umsvifin ógni
þessari lífríkisparadís.
En ef við
göngum í
Eyjaálfu?
SUM LANDAMÆRI ERU RÖKRÉTT OG SKYNSAMLEG, ÖNN-
UR FURÐULEGAR LEIFAR SÖGUNNAR. ENN ÖNNUR ERU
SVO ÞESS EÐLIS AÐ UM ÞAU RÍKIR ENDALAUST REIPTOG.
EN Í ALÞJÓÐLEGU ÍÞRÓTTASAMSTARFI GETUR VISS TÆKI-
FÆRISSTEFNA Í ÞESSUM EFNUM BORIÐ ÁRANGUR.
Kasakstan er að mestu í Asíu en fékk leyfi FIFA til að flytja sig til Evrópu og tekur því þátt í undankeppni EM. Hér ógnar
Daurenbek Tazhimbetov en Jóhann Berg Guðmundsson og Kári Árnason eru til varnar. Ísland vann 3-0.
Ljósmynd/Sergey Nadtochey
* Fyrsta daginn [í geimferðinni] eða þar um bil bentum við allir álandið okkar. Þriðja eða fjórða daginn bentum við á álfurnar. Áfimmta degi sáum við bara eina jörð.
Sultan bin Salman Al-Saud geimfari.
Alþjóðamál
KRISTJÁN JÓNSSON
kjon@mbl.is
Barle-Nassau er sveitarfélag í
Hollandi. Það liggur að belgísku
sveitarfélagi sem heitir Barle-
Hertog. Bæði eru að mestu sam-
sett úr nokkrum tugum smáparta
af landi, alveg niður í tæpan hekt-
ara, sem umluktir eru svæði sem
tilheyrir hinu. Dæmi eru um hús
sem státa af landamærum er
ganga þvert í gegnum þau, eitt
þeirra er vinsæl krá. Áður en
lokunartíminn [og skattar á áfengi] var samræmdur vegna tilskipana
Evrópusambandsins gátu Belgarnir setið lengur við barinn en Hol-
lendingarnir, sem urðu að hafa sig á brott þegar tíminn var úti.
Landamæri Kanada og Bandaríkjanna eru afar friðsamleg. Í Derby
Line, smáborg á mörkum landanna, er óperuhús á landamærunum,
sviðið er í Kanada en inngangurinn og flest sæti í Bandaríkjunum.
Point Roberts, bandarísk borg í Bresku Kólumbíu, er á suðurodda
Tsawwassen-skaga og því í reynd úthverfi í Vancouver-borg. Þegar
ákveðið var á 19. öld að landamærin myndu fylgja 49. breiddargráðu
mundu menn eftir Vancouver, sem er örlítið sunnar, og kræktu suð-
ur fyrir hana. En Point Roberts gleymdist norðan við landamærin.
FRIÐSÆL KRÁ – HOLLENSK OG BELGÍSK