Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.06.2015, Blaðsíða 49

fram á tengsl á milli FIFA og stjórnmála-
flokka á Trínidad og Tóbagó. Warner lofaði
„flóðbylgju“ leyndarmála, þar á meðal um
Blatter. „Ég er hættur að varðveita leynd-
armál fyrir þá,“ sagði hann og bætti við:
„Ekki einu sinni dauðinn mun stoppa yfir-
vofandi flóðbylgju.“
Blazer hefur játað að hafa tekið við mút-
um í skiptum fyrir atkvæði sitt um hvar ætti
að halda HM 1998 og 2010. Þetta kemur
fram í vitnisburði hans sem var birtur á
miðvikudag. Blazer þáði mútur frá Marokkó
árið 1998, en ákveðið var að halda HM í
Frakklandi það ár. Árið 2010 var mótið hald-
ið í Suður-Afríku. Blazer er sjötugur. Hann
er langt leiddur af krabbameini og mun eiga
erfitt með mál. Hann er einnig með sykur-
sýki og stríðir við hjartveiki.
Synir Warners, Daryan og Darill, hafa
einnig fallist á að bera vitni í FIFA-málinu
gegn því að refsing þeirra verði milduð.
Dómínókubbarnir falla.
Hlutverk peninga í
knattspyrnu breyttist á
áttunda áratugnum. Í
fréttaskýringu í Der
Spiegel fyrir viku var
rakið hvernig atvinnu-
mennirnir sem skipuðu
vestur-þýska landsliðið
þegar heimsmeistara-
keppnin var haldin í
Vestur-Þýskalandi árið
1974 hótuðu verkfalli
vegna þess að ekki
náðist samkomulag um
fimm stafa tölu í sigur-
laun við þýska knattspyrnusambandið, DFB.
Á þessum tíma hefðu menn eins og Johan
Cruyff og Franz Beckenbauer breyst í popp-
stjörnur, sem hefðu sóst eftir samneyti við
þotuliðið. Beckenbauer hagnaðist um 1,5
milljónir marka út á markaðssetningu á
nafninu sínu í tengslum við HM 1974.
FIFA þénaði helmingi meira á HM í Vest-
ur-Þýskalandi en í Mexikó fjórum árum áð-
ur. Þegar keppnin var haldin á Spáni árið
1982 gátu fyrirtæki í fyrsta skipti gerst
styrktaraðilar og fengið einkarétt á að
tengja nafn sitt við HM. Á níunda áratugn-
um tók kynslóðin sem á áratugnum áður
réði lögum og lofum inni á knattspyrnuvell-
inum við knattspyrnuliðum í heimalöndum
sínum. Lið á borð við Bayern München, Real
Madrid og FC Barcelona urðu að alþjóð-
legum fyrirtækjum.
Stórfellt spillingarmál kemst upp
Samhliða þessari þróun vöknuðu grunsemdir
um að ekki væri allt með felldu. Saga fyrir-
tækisins International Sport and Leisure,
ISL, ber því vitni. Þáverandi yfirmaður
íþróttavörufamleiðandans Adidas, Horst
Dassler, stofnaði ISL árið 1982. Fyrirtækið
keypti markaðsréttindi á íþróttaviðburðum
og seldi þau áfram styrktaraðilum, fyrir-
tækjum og sjónvarpsstöðvum. Árið 1986
fékk fyrirtækið samning um að markaðssetja
HM í Mexíkó um allan heim. ISL fór á
hausinn árið 2001.
Ljóst er að fyrirtækið borgaði um 160
milljónir svissneskra franka í mútur, þar á
meðal starfsmönnum FIFA. Sannað er að
Brasilíumaðurinn Joao Havelange, forveri
Blatters sem forseti FIFA, og Ricardo Teix-
eira, tengdasonur Havelanges og fyrrverandi
embættismaður hjá FIFA, fengu samanlagt
tæplega 22 milljónir svissneskra franka frá
ISL.
Ekkert er vitað hvað varð af tveimur
þriðju hlutum fjárins. Nafn Blatters er ekki
á listanum yfir þá sem tóku við fé. Hann
vissi hins vegar af greiðslunum. Blatter
sagði að slíkar „þóknanir“ hefðu áður verið
löglegar í Sviss, það hefði „meira að segja
verið hægt að draga þær frá skatti“. Honum
fannst málið greinilega léttvægt. Siðanefnd
FIFA komst að þeirri niðurstöðu í apríl 2013
að hegðun Blatters hefði verið klaufaleg en
hann hefði ekki brotið af sér, hvorki gegn
lögum né siðferðislega.
Sama dag og handtökurnar fóru fram í
Zürich tilkynntu svissnesk yfirvöld að verið
væri að rannsaka ákvarðanirnar árið 2010
um að halda HM í Rússlandi árið 2018 og
Katar árið 2022.
Árið 2012 var bandarískur lögmaður,
Michael Garcia, settur yfir siðanefnd FIFA.
Hann átti ásamt þýskum dómara, Joachim
Eckert, að gera skýrslu um þessar ákvarð-
anir. Til þess höfðu þeir lítið bolmagn. Þeir
gátu ekki rakið slóð peninga, stundað hler-
anir eða látið elta menn. Þeir gátu ekki einu
sinni talað við alla sem áttu þátt í að taka
ákvarðanirnar. Margir voru horfnir úr fram-
kvæmdastjórn FIFA, fimm neituðu að svara
spurningum, tveir fundust ekki. Franz
Beckenbauer var settur í bann fyrir að neita
að bera vitni og gat því ekki farið á HM í
Brasilíu í fyrra. Hann féllst reyndar á að
tala og bannið var dregið til baka en hann
sat engu að síður heima.
Garcia lagði fram 430 síðna skýrslu í
september í fyrra. Rúmum mánuði síðar
birti Eckert 42 síðna útdrátt og sagði að
ekkert hefði komið fram sem réttlætti að
taka réttinn til að
halda HM af Rúss-
um eða Katörum.
Garcia mótmælti og
gerði athugasemdir
við FIFA. Þegar
ekki var hlustað á
þær sagði hann af
sér.
FIFA lagði hins
vegar fram kæru
byggða á skýrslunni
til svissneskra yfir-
valda, eins furðulega
og það hljómar, og
segir þar að vaknað hafi grunur um það við
rannsóknir Garcia að „í einstökum tilföllum
hafi átt sér stað alþjóðlegar færslur á fjár-
magni með tengingum við Sviss“.
Ákvörðunin um að halda HM í Katar vakti
sérstaka furðu. Þar eru í raun engar að-
stæður til að halda mótið, hitinn fer í 50
gráður í sólinni, sem er ekki bara þrúgandi
fyrir leikmenn, heldur áhorfendur. Fréttir af
illri meðferð verkamanna sem vinna við að
reisa vellina bæta ekki úr skák.
Margt bendir til þess að atkvæði ýmissa
aðildarlanda FIFA hafi verið keypt. Þar er
nefndur til sögunnar katarski auðmaðurinn
Mohamed Bin Hammam, sem hefur sín
tengsl við Blatter. Í Der Spiegel segir að
hann hafi hellt úr gnægtarhorni yfir fulltrúa
landssambanda í Afríku. Á fundi á lúxus-
hóteli fékk hver þeirra fimm þúsund dollara
í vasann við komuna. Til eru tölvupóstar
sem staðfesta móttöku peninga frá
Hammam. Sagt er að hann hafi útdeilt fimm
milljónum dollara í Afríku einni og 1,7 millj-
ónir dollara hafi hann greitt fyrir atkvæði í
Asíu.
Skipulagsnefnd HM í Katar vísar því hins
vegar á bug að hafa haft rangt við og heldur
því fram að Hammam hafi engu hlutverki
gegnt í kapphlaupinu um að fá að halda HM.
Pútín bregst hart við
Ákvörðunin um að halda keppnina í Rúss-
landi er einnig til skoðunar. Vladimír Pútín,
forseti Rússlands, sagði að aðgerðirnar gegn
FIFA væru enn ein grímulaus tilraun
Bandaríkjamanna til að hafa áhrif utan eigin
lögsögu og lýsti yfir stuðningi við Blatter.
Rússar segja að gögn um undirbúning um-
sóknarinnar um að halda HM séu ekki til og
segja að gjafir sem fulltrúar FIFA hafi
fengið í heimsóknum til Rússlands beri ein-
faldlega vitni gestrisni og engu öðru. Der
Spiegel nefnir hér Beckenbauer til sögunnar.
Hann hafi greitt atkvæði um að Rússar og
Katarar fengju HM í framkvæmdatjórn
FIFA. Nokkrum mánuðum síðar skrifaði
hann undir samning við samtök rússneskra
gasframleiðenda.
Pútín hefur ávallt stutt Blatter og sagði
árið 2011 að það væri „fullkomið rugl“ að
gruna hann um spillingu.
Ljóst er að þessi mál eiga öll eftir að
draga dilk á eftir sér. Blatter hefur kannski
lægt öldurnar með því að segja af sér en
hann ætlar þó að sitja í að minnsta kosti
hálft ár enn, maðurinn sem eitt sinn sagði:
„Þegar ég segi ég, þá er það FIFA.“
„Ég mun ekki lengur varðveita leyndarmál fyrir þá,“ sagði Jack Warner og bætti við að hann
óttaðist um líf sitt, en „ekki einu sinni dauðinn mun stoppa yfirvofandi flóðbylgju“.
AFP
Loretta Lynch, dómsmálaráðherra Bandaríkjanna, gerir grein fyrir ákæru á hendur 14 manns
vegna spillingar í FIFA. Á sama tíma fóru fram handtökur á framámönnum FIFA í Zürich.
AFP
* Hver sá sem næster eins og dóminó-kubbur og þegar hann
fellur tekur hann fleiri
með sér. Þannig þræða
rannsakendurnir sig
áfram þar til þeir ná
höfuðpaurunum.
7.6. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 49
Sepp Blatter hefur stjórnað alþjóðaknatt-
spyrnusambandinu í 17 ár. Enginn vafi er á
áhrifum hans innan sambandsins og hann
var kjörinn forseti í fimmta skipti með af-
gerandi hætti fyrir rúmri viku þrátt fyrir
öfluga andspyrnu Evrópu.
Blatter er þekktur fyrir furðulegar yfir-
lýsingar en það hefur ekki orðið honum
að fótakefli.
Sumar yfirlýsingar hans bera vitni fjör-
ugu ímyndunarafli. „Við ættum að spyrja
okkur hvort íþróttin okkar verði einhvern
tímann spiluð á öðrum plánetum,“ sagði
hann eitt sinn. „Hvers vegna ekki? Þá hefð-
um við ekki heimsmeistaramót heldur
keppni milli pláneta. Af hverju ekki?“
Blatter er fullviss um ágæti Alþjóða-
knattspyrnusambandsins: „FIFA er vegna
hinna jákvæðu tilfinninga sem fótboltinn
leysir úr læðingi áhrifaríkara en nokkurt
land á jörðu og nokkur trúarbrögð.“
Hann er heldur ekki í neinum vafa um
ágæti knattspyrnunnar: „Við verðum öll
betra fólk fyrir tilstilli knattspyrnunnar.
Þar sem knattspyrna er leikin er ekki bar-
ist. Ef allar manneskjur myndu spila fóbolta
yrðu engin stríð – en það spila ekki allir
fótbolta.“
Samkynhneigð er bönnuð í Katar.
Blatter sá það ekki sem fyrirstöðu fyrir því
að halda HM þar: „Ég myndi segja að sam-
kynhneigðir ættu einfaldlega ekki að
stunda kynlíf í Katar.“
Blatter er sagður hafa útgeislun. Þegar
hann komi inn í herbergi sogi hann til sín
athygli. Hann er líka sagður klókur og með
þykkan skráp.
Hann hefur lagt áherslu á að rækta sam-
bönd við forystumenn knattspyrnu-
sambanda um allan heim og sagði Michael
van Praag, sem bauð sig fram gegn honum
en dró framboðið til baka, að hann þekkti
alla formenn allra landssambanda heims í
knattspyrnu og maka þeirra með nafni.
Hann hefur áttað sig á því að ítök Vestur-
landa í knattspyrnu eru ekki jafn mikil og
áður. Hann hikar ekki við að höfða til ný-
ríkra Rússa og Katara. Einnig ræktar hann
smærri lönd og því er ekki að neita að
víða hafa peningar frá FIFA verið fótbolt-
anum lyftistöng þar sem aðstaða væri ann-
ars engin. Þá hrósa meira að segja gagn-
rýnendur Blatters honum fyrir að í tíð
hans hafi kvennaknattspyrnu vaxið mjög
ásmegin.
Kynleg orð og klókindi
Sepp Blatter situr við verðlaunagripinn sem
veittur er heimsmeisturum í fótbolta.
AFP