Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.06.2015, Blaðsíða 51

Leikarinn Marlon Brando við tökur á kvikmyndinn Apocalypse Now á Filippseyjum árið 1976.
tjöldin við gerð yfir 100 kvikmynda, margra
þeirra þekktustu frá undanförnum áratugum,
og kom úrval þeirra út í bókinni Behind the
Scenes sem selst hefur í bílförnum. Þar má
sjá ljósmyndir frá gerð kvikmynda á borð við
Apocalypse Now, Satyricon, Gaukshreiðrið og
Maraþonmaðurinn.
Harbutt segir réttilega að Mary Ellen hafi
alltaf litið á sig sem portrettljósmyndara. Hún
lagði ofuráherslu á að ná af fólki sterkum
sjálfstæðum ljósmyndum sem töluðu til þeirra
sem sáu vegna innihalds og agaðrar form-
gerðar. Hún hafði ekki áhuga á svokölluðum
ljósmyndafrásögnum, þar sem styrkurinn
verður til í samtali margra mynda. Og hvert
einasta verkefni nálgaðist Mary Ellen af
óviðjafnanlegum metnaði. Lagði mikla vinnu í
undirbúning, las sér til, aflaði heimilda og bjó
sig undir hvað það sem hún kynni að mæta á
vettvangi. Því kynntist ég sjálfur vel á þeim
árum í New York þegar ég vann talsvert með
henni þar, og síðar við undirbúning verkefna
með henni hér á Íslandi. Hún fór í hvert verk
með það í huga að gera sitt besta og sá metn-
aður, sá öflugi drifkraftur, auk óviðjafnanlegs
auga og samkenndar með fólki, fleytti henni
strax á þrítugsaldri í þá stöðu að verða einn
áhrifamesti ljósmyndari samtímans. Ljós-
myndari sem hefur verið dáður og virtur fyrir
framúrskarandi verk sín, líklega annar
tveggja þekktustu kvenljósmyndara dagsins í
dag, ásamt Annie Leibovitz. Þar er þó, að
mínu mati, ólíku saman að jafna. Önnur fjallar
um yfirborðið en hin fer í verkum sínum á
dýptina, án málamiðlana.
Aðdáendur og lærlingar
Mary Ellen Mark breytti lífi mínu. Það er svo
einfalt. Það var stórkostleg að vera sífellt að
læra af henni, fyrst rúmlega tvítugur á nám-
skeiði, svo sem starfsmaður í vinnustofu
þeirra Martins Bell í New York, að njóta gjöf-
ullar vináttu hennar gegnum árin og vera að
lokum þeirrar gæfu aðnjótandi að kenna með
henni á námskeiðum í Myndlistarskólanum í
Reykjavík. Við ræddum verk nemendanna við
Ein af ljósmyndunum í Falkland Road-bókinni, um vændiskonur í Bombay árið 1981. Flogaveik stúlka búin undir vinnuna eftir að ættingjar komu með hana í vændishúsið eftir að eiginmaður yfirgaf hana.
Móðir Teresa í Heimili hina dauðvona, Kalkútta á Indlandi, 1980. Mary Ellen gerði bók um Teresu.Amanda og Amy frænka hennar, Valdese, Norður-Karólínu í Bandaríkjunum, 1990.
7.6. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 51