Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2007, Page 31

liðamót. Ekki var okkur ljóst hvort þessi beinbrot væru af manni eða dýri.
Þau voru morkin, brotin og illgreinanleg. Leitað var fleiri beina í nánasta
umhverfi en án árangurs. E-snið náði frá kirkju að austurvegg garðsins.
Þar voru svipuð ummerki og hjá sáluhliði.
Af sniðunum var næsta fátt að ráða. Þau voru tiltölulega hrein milli
kirkju og garðsveggjar. Nokkrar grafir sáust og umbúnaður þeirra en að
þeim er vikið síðar. Auk þess sást að ofan á hörðum jökulruðningi var
um 30-50 sm þykk grasrót. Í þeim jarðvegi mátti sjá möl og steina hér
og hvar, sem gætu verið leifar flóða, en annars ekkert sem veitti frekari
vísbendingar. Aldursgreiningar var því einungis hægt að byggja á innbyrðis
legu grafa eða afstöðu þeirra til kirkjunnar og veggja hennar.
Undir moldarlaginu kom þéttur jökulruðningur og svo harður
að jarðýtur notuðu sérstakar plógtennur til að losa hann. Það var
þetta malarlag sem var svo eftirsótt í vegagerð o.fl. Þetta lag var hátt í
tugur metra á þykkt. Lagið var mjög misgróft, frá risavöxnum steinum
niður í möl og leir. Jökulleirinn myndaði eins konar límefni sem hélt
jarðveginum þéttum. Sumstaðar hafði malarefni blandast í moldina. Verður
líklegast að telja að það hafi verið uppgröftur úr gröfum sem blandast
hafði moldinni. Þess má reyndar geta að í máldögum Kirkjubólskirkju er
getið um járnkarl. Þeim sem reyndu að grafa í þessum jarðvegi fannst það
ekki skrýtin kirkjueign, eða hversu grafirnar voru grunnar.54
Upphaflega hafði verið ætlunin að rannsaka einungis kirkjuna. Síðan
var ákveðið að rannsaka einnig garðinn. Þarna var mikið í húfi tímans
vegna. Í samráði við Þjóðminjasafnið var ákveðið að láta jarðýtu taka efsta
lag jarðvegs ofan af garðinum. Var það gert 6. júní 1985. Ekki er líklegt
að grafir hafi týnst við þetta en í ljós kom að ein gröf hafði raskast því
hún var efst í mölinni. Búið var með sniðunum að ganga úr skugga um
að grafirnar væru ekki í moldinni heldur í mölinni. Var síðan fylgst með
gröfumanninum á meðan á hans vinnu stóð. Efninu var ýtt fram af hárri
brún gryfjunnar sunnan við kirkjuna og það einnig skoðað vandlega.
Síðan var grafa leitað með kerfisbundnum hætti.
30 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS