Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2007, Side 65

skammt sunnan við núverandi hafnarmannvirki. Ekkert sést af honum
á yfirborði jarðar en ofan á rústunum liggur flak af nótabát og markar
staðinn. Í fjörukambinum má sjá hluta af vesturgaflinum. Hann er, eins og
áður segir, hlaðinn úr steinum og er neðsta röðin úr stórgrýti. Steinarnir
eru límdir saman með steinlími og verður ekki betur séð en skeljarnar
úr Tjörneslögunum kunnu séu notaðar í það. Skeljalögin eru vel
aðgengileg í stálinu fyrir ofan fjöruna. Sunnan megin við skálann stendur
út úr fjörukambinum endi á frárennslisstokk úr tré, 30 x 30 cm. Aðrar
mannvistarleifar er ekki að sjá á námustaðnum.
Hringversnáman
Fáar heimildir hafa fundist um Hringversnámuna. Hana rak Þorsteinn
Jónsson, athafnamaður frá Seyðisfirði, en hann mun bæði hafa fengist við
kaupmennsku og útgerð. Hún mun hafa verið talsvert minna fyrirtæki en
Tungunáman. Verkstjóri þar var Ingvar Ísdal.53 Í gagnrýni sinni á rekstur
Tungunámu notaði Gísli Sveinsson ýmis gögn frá Þorsteini um rekstur
Hringversnámu. Þar kom fram að kaup verkamannanna í Hringversnámu
var nokkru lægra en í Tungunámu eða 200 kr. á mánuði og af þeim hafi
verið dreginn fæðiskostnaður upp á 2 kr. á dag. Húsið, sem Þorsteinn
hafi látið byggja við námu sína, hafi kostað 4000 kr., enda að mestu úr
torfi. Þorsteinn fullyrðir í þeim gögnum, sem hann lét Gísla í té, að 1.
nóvember 1917 hafi rekstrarhalli á námunni verið 3300 kr. en 1. apríl hafi
verið orðinn 2-3000 kr. hagnaður á rekstrinum. Kol Þorsteins hafi að vísu
verið nokkru dýrari en Tungukolin og munað um 10-15 kr í upphafi.
Gísli fullyrti að gæði Hringverskolanna hafi líka verið meiri og kennir
því um að Jónas verkstjóri hafi verið ráðinn upp á premíu. Pétur Jónsson
frá Gautlöndum mótmælti þessu og taldi engan sannanlegan mun vera á
kolunum að jafnaði.54
Milli jarðanna Ytri-Tungu og Hringvers rennur Skeifá til sjávar í grasi
vöxnu gili og fellur að síðustu í fallegum fossi niður í fjöruna. Í gilinu,
um það bil 3-400 m fyrir ofan fossinn, var Hringversnáman. Eins og
við Tungunámu hefur námuúrgangurinn safnast í hrauk og er hann nú
uppgróinn. Þar skammt frá, á sléttum velli í gilbotninum, má greina
rústirnar af verkamannaskálanum. Eins og áður sagði voru veggirnir úr
torfi og er rústin nú mjög saman fallin og svo uppgróin að illmögulegt er
að gera sér grein fyrir herbergjaskipan án fornleifarannsóknar. Við lauslega
skoðun virðist þó móta fyrir þremur herbergjum. Stærð hússins gæti hafa
verið um það bil 10 x 12 m.
64 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS