Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2007, Page 74

veg niður að sjónum, en það væri kostnaðarsamt.72 Að sögn Sigurðar var
vegarspotti lagður út hjallann við námuna og vírbraut niður á jafnlendið
til að koma kolunum þangað. Þetta hafi þó ekki verið gert fyrr en eftir að
hann hætti.73
Sigurður segir að á þeim þrem mánuðum sem hann vann þarna hafi
göngin orðið 70 m á lengd. Fjölgað hafi verið í námuvinnu flokknum um
veturinn upp í 20 manns.
Ekki urðu Vestfirðingar ríkir á þessum námugreftri því að Sigurður
fullyrðir að hrepparnir sem að honum stóðu hafi tapað um 20 þúsund kr.
á fyrirtækinu. Þeir bræður voru hins vegar ánægðir með kaupið sem var
70 aurar á tímann.
Það hefur því ekki verið að ófyrirsynju að fram kom þings-
ályktunartillaga frá Matthíasi Ólafssyni, þingmanni Vestfirðinga, um
að veitt yrði allt að 35 þúsund kr. lán til Þingeyrar-, Mosvalla- og
Suðureyrarhreppa til kolanáms í Botnsnámu eftir að hrepparnir höfðu
tekið hana á leigu. Tillagan var felld.74
En sögu Botnsnámu var langt í frá lokið. Þegar seinni heimsstyrjöldin
hafði staðið í nokkurn tíma fóru menn að óttast að sama yrði uppi á
teningnum og í heimsstyrjöldinni fyrri og miklar verðhækkanir yrðu
á eldsneyti. Uppi voru áætlanir um að vinna mó en aðrir huguðu að
surtarbrandslögunum. Í september 1939 boðuðu nokkrir Ísfirðingar, þeir
Kjartan J. Jóhannsson læknir og síðar alþingismaður, Ólafur Guðmundsson
forstjóri og Jón J. Fannberg, til fundar um að hefja aftur surtarbrandsnám.
Síðar komu Torfi Hjartarson bæjarfógeti og Jens Hólmgeirsson bæjarstjóri
að málinu. Var nágrannasveitarfélögum Ísafjarðar boðin þátttaka. Fátt
gerðist fyrr en 1941 en þá voru þeir félagar búnir að tryggja sér námu-
réttindin og selja nokkuð af hlutabréfum. Var fyrirtækið kallað H.f.
Brúnkol.
Síðla sumars 1941 var færeyskur námusérfræðingur, Jörgen Olsen,
ráðinn til að undirbúa vinnsluna og Hallgrímur Guðmundsson, bóndi
á Grafargili í Önundarfirði, var verkstjóri yfir vegalagningunni upp að
námunni en kostnaður við veginn var greiddur úr ríkissjóði. Geymsla var
byggð fyrir utan námuna og var hún þannig úr garði gerð að auðvelt var
að ferma bílana sem komu til að ná í brandinn. Í geymslunni var eins
konar skammtari sem mældi tvö og hálft tonn á hvern bíl. Sumarið eftir
var einnig unnið að gerð sprengiefnageymslu.
Inni í sjálfri námunni var járnbraut með færanlegum skiptisporum.
Vinnslan virðist hafa verið með svipuðum hætti og í fyrra skiptið en
grafið til hliðar frá gömlu göngunum í áttina frá fossinum því að nokkuð
HOLLUR ER HEIMAFENGINN BAGGI 73