Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2007, Qupperneq 132

Skandinavíu. Oft er
talið að skipið tákni
samskipti við annað
tilverustig, sem tók
við af því jarðneska.
Með skip inu fóru
menn yfir í annan
heim og þaðan var
ekki aftur snúið.
Því má líta á krot af
skipum sem tjáningu
eða skilaboð til annars
tilverustigs og jafnvel einskonar
snertipunkt milli þessara tveggja
heima.
Á rifbeinsbroti sem fannst í
Sigtúnum í Mið-Svíþjóð árið 1990
voru tvær myndir krotaðar sín
hvorum megin á beinið. Önnur
myndin var af skipi en hin af ljóni
sem reigði sig afturábak með opið
ginið. Beinið er aldursgreint til 12.
aldar.41
Á ausu einni, sem fannst við
rannsóknir á „Bænum undir sand-
inum“ á Suður-Grænlandi, er
bú mark og fleiri línur krotaðar
á botninn utanverðan.42
Trúlega hefur þetta verið gert
til að tryggja eignar réttinn og
hugsanlega einnig til að auka á gæði þess, sem úr ausunni kom.
Athyglisvert er hversu líkar allar þessar myndir eða krot eru, tæknilega
séð. Allar eru þær gerðar með oddmjóu verkfæri, rist er grunnt og allar
hafa þær svipað yfirbragð þar sem línur enda eða mætast gjarnan í skörpu
horni eða oddi. Stíllinn hlýtur að hafa markast mikið af því verkfæri
sem notað var og því efni sem krotað var í. Því virðast þær allar vera
frekar fljótvirknislega gerðar og eru trúlega verk þeirra sem áttu gripina
eða notuðu þá dagsdaglega. Kannski fengu þeir á stundum einhvern
kunnugan, jafnvel fjölkunnugan, til að rissa fyrir sig myndirnar og auka
EKKI ER ALLT SEM SÝNIST 131
11. mynd. Myndir af skipum á tveimur gripum. T.v.
myndin á leirklíningi frá Seine-et-Marne. 10. öld. Úr
Petit 1993:317. T.h. myndin á brýninu frá Löddeköpinge.
Víkingaöld. Úr Vikingatidens ABC (1981:167).
12. mynd. Myndirnar á rifbeininu frá
Sigtúnum. Efri myndin er af skipi og sú
neðri af ljóni. 12. öld. Úr Edberg & Tesch
1996:311.