Dagblaðið Vísir - DV - 02.10.2009, Blaðsíða 33

Guðjón Már Guðjónsson er í almennu tali kallað-ur Guðjón í Oz. Ekki að ástæðulausu þar sem
hann stofnaði það mikla nýsköpun-
ar- og frumkvöðlafyrirtæki aðeins 17
ára gamall árið 1989. Hann fæddist í
Reykjavík þann 16. febrúar 1972 og
ólst upp í Sundahverfinu. Hann gekk
í Langholtsskóla allan sinn grunn-
skólaferil. Guðjón er sjálfmenntað-
ur tölvusnillingur og vann ótrúlega
hluti á tölvur sem barn en í námi var
ekki sömu snilldinni fyrir að fara.
„Ég var langt frá því að vera ein-
hver dúx í skóla. Meira að segja mjög
langt frá því. Ég átti í fullt í fangi með
að komast í gegnum samræmdu
prófin. Ég kláraði grunnskólann
með viðundandi einkunnir en ekki
með nægilega góðar einkunnir til að
komast í betri skólana hér í bæ,“ seg-
ir Guðjón.
Guðjón sótti um í Verzlunarskóla
Íslands en fékk synjun. Af ástæð-
um sem Guðjón veit enn í dag ekki
hverjar eru endaði hann samt í
Verzló. „Eiginlega á fyrsta skóladegi
um haustið fékk ég hringingu um
að ég ætti að mæta í Verzló þannig
að það gerði ég bara. En ég veit ekki
enn þann dag í dag af hverju það var.
Ætli það hafi ekki eitthvað tengst fyr-
irtækinu sem ég var þá kominn með
á fullt. Líklega hafa menn þar ákveð-
ið að gefa mér tækifæri,“ segir Guð-
jón sem hætti í Verzló fyrir jólapróf á
lokaárinu vegna umsvifa hjá Oz. Öll
sín afrek hefur hann unnið án nokk-
urrar gráðu eða prófs. „Eina prófið
sem ég hef er bílprófið,“ segir Guðjón
og hlær við.
Beðinn um að yfirgefa
fótboltaæfingu
Það liggur því beinast við að spyrja
Guðjón hvort hann hafi verið nörd.
„Ég var svona blanda af nörd og fé-
lagsveru,“ segir Guðjón og rifjar upp
viðburðaríka fótboltaæfingu. „Ég
byrjaði að æfa fótbolta en einn dag-
inn kom þjálfarinn, settist niður með
mér, klappaði mér á bakið og sagði
ofboðslega kurteislega að ég þyrfti
ekkert að mæta á æfingu aftur. Þau
hefðu verið harðorð foreldrabréf-
in ef þetta hefði gerst í dag en ég var
ánægður með þetta ráð. Ég labbaði
því bara heim af æfingu og fór rak-
leiðis í tölvuna,“ segir hann skæl-
brosandi.
„Ég hef alltaf þrifist á því að um-
gangast sem mest af skapandi fólki.
Ég hljóp samt heim úr skólanum til að
fara að forrita. Ég var búinn að hanna
tölvuleiki og heimilisbókhaldskerfi í
barnaskóla. Þetta gerði maður langt
fram eftir nóttu á meðan móðir mín
hélt að ég væri að læra.“
Hófst allt með leikjatölvu
Tölvur hafa alltaf skipað stóran sess í
lífi Guðjóns. Faðir hans stofnaði eitt
af elstu tölvufyrirtækjum landsins,
Tölvubankann. Það var þó uppeld-
isbróðir Guðjóns sem kom honum á
bragðið hvað varðar tölvurnar. „Eftir
að ég bar út Moggann eins og marg-
ir aðrir gríslingar ætlaði ég alltaf að
kaupa mér fjarstýrðan rafmagnsbíl.
Uppeldisbróðir minn og stóri frændi
tók það ekki í mál heldur sagði hann
mér að kaupa Sinclair Spectrum-
tölvu. Ég ákvað að fara að ráðum
stóra frænda og eftir það var ekki
aftur snúið,“ segir Guðjón og brosir.
„Nýsköpun og tækni hafa alltaf verið
hluti af mínu lífi,“ bætir hann við.
Tölvur eins og súrefni
Að hlusta á Guðjón tala um tölv-
ur og nýsköpun er eins og að hlusta
á listmálara eða tónlistarmann tala
um nýjasta verk sitt. Innlifunin og
ástin er algjör enda hafa Guðjón og
tæknin átt góða samleið í gegnum
tíðina.
„Tölvur eru stórkostleg verkfæri
sköpunar. Ég fann strax að tölvurnar
gætu hjálpað mér að ná meiri árangri
í sköpunargreinum. Mér fannst og
finnst enn þá mjög gaman að vinna
við tölvur. Ég byrjaði af miklum
krafti í menntaskóla og alveg frá því
úr grunnskóla var ég að vinna mik-
ið við grafíska hönnun. Þar innleiddi
ég ýmiss konar nýja hugmyndafræði
í gerð nafnspjalda og fleira. Af því
hafði ég smá aukatekjur og ég fann
bara hversu spennandi heimur þetta
var. Ég tileinkaði mér þetta því mjög
snemma. Tölvur eru í raun eins og
súrefni fyrir mig,“ segir Guðjón sem
fékk fyrst greitt fyrir tölvuverkefni að-
eins 14 ára. Hafa verður í huga að árið
var 1986 og tölvubransinn hér heima
kominn afskaplega stutt á leið.
„Ég og Róbert vinur minn stofn-
uðum fyrirtækið GR Hugbúnað. Við
bjuggum til hugbúnað fyrir billjard-
og poolstofur sem við fengum síðan
pabba vinar míns til að smíða raf-
stýringarbúnað fyrir. Þannig kvikn-
aði á borðinu þegar einhver setti
pening í það. Við ætluðum að selja
þetta um allan heim þannig að þeg-
ar við komumst í að prenta bæklinga
í húsakynnum Atlantis-tölva breytt-
um við nafninu í GR International,“
segir Guðjón.
Upphaf Oz
Eins og fram kom í byrjun er Guðjón
Már allajafna kallaður Guðjón í Oz.
Sá stimpill hefur fylgt honum frá því
að litla fyrirtækið sem hann stofn-
aði sprakk út og varð sá risi sem það
var á sínum tíma. Hann stofnaði það
sautján ára og hætti þar rétt rúm-
lega þrjátíu og eins árs. Til að byrja
með var Oz þjónustufyrirtæki sem
þjónustaði alla þá sem vildu nýta sér
tækni margmiðlunar. Oz var samt
langt á undan sinni samtíð.
„Á þessum tíma, þegar ég var að
stofna fyrirtækið, hringdi ég í Orða-
bók Háskóla Íslands til að fá orð til
að nota yfir „multimedia“. Við feng-
um svarið að það ætti að vera „al-
miðlun“. Við vorum svo snemma í
þessu að það var ekki komið orð yfir
það sem við vorum að vinna með.
Multimedia er auðvitað margmiðlun
í dag,“ segir Guðjón.
Fyrsta salan til Microsoft
Spurningunum um Oz er langt í
frá lokið. „Oz var í mínum huga mjög
jákvætt fyrirbæri fyrir íslenskt við-
skipta- og þjóðlíf. Hjá félaginu fékk
ungt fólk að spreyta sig í alþjóðlegu
viðskiptalífi sem Íslendingar og var
gífurlega spennandi í alla staði,“ seg-
ir Guðjón en fyrirtækið komst fyrst á
kortið um 1993 með áberandi sölu á
einstökum hugbúnaði á heimsvísu
til risans í tölvubransanum, Micro-
soft.
„Það sem var ákveðin vítamín-
sprauta fyrir okkur var þegar við
náðum samningum við Microsoft.
Við seldum þeim hugbúnað sem gat
teiknað upp grafíska mynd af náttúr-
unni. Þetta var mjög snemma í tölvu-
bransanum og það voru mjög fá fyr-
irtæki sem þorðu að fara út í svona
flókna eðlisfræðilega forritun,“ segir
Guðjón en ávísunin sem þeir fengu
borgað með var hengd upp á vegg.
„Microsoft greiddi okkur með
Microsoft-ávísun sem við litaljósrit-
uðum og hengdum upp á vegg. Þeir
hjá Microsoft hafa eflaust haldið sig
vera búna að finna þarna gullkistu
því þetta var svo ódýrt. Hvort þeir
greiddu okkur um 20 milljónir króna
eða eitthvað, sem reyndar borgaði
upp þróunarkostnað okkar fyrir allt
árið.“
Guðjón tók að sér að verkstýra
þessari vinnu sem kom Oz á kort-
ið en í gegnum tengslanet sitt fann
hann allra færustu Íslendingana
í háskólanámi. Hann þurfti þó að
sannfæra þá um að hætta í skólan-
um. „Ég rændi til dæmis einum úr
ólympíuliði Íslendinga í eðlisfræði
og öðrum sem var einn aðalgúrúinn
í verkfræðinni. Mitt starf var svolítið
að sannfæra þessa raunsæju menn
um að þetta væri hægt. Það var varla
hægt að borga nein laun, þetta var
bara drifið áfram af hugsjón,“ segir
Guðjón.
Lögðu grunninn að Eve Online
„Eftir söluna á hugbúnaðinum til
Microsoft veltum við aftur fyrir okkur
hvað væri það allra erfiðasta sem við
gætum tekið að okkur,“ segir Guðjón
um næsta skref Oz. „Þarna var inter-
netið að brjótast út og við hugsuð-
um því með okkur að það erfiðasta
sem hægt væri að gera væri að end-
urteikna internetið í þrívídd. Þetta
var fyrir tíma Pentium-örgjörva og
þrívíddarleikja. Þarna var Wolfen-
stein-tölvuleikurinn enn þá vin-
sæll og ekki einu sinni búið að búa
til tölvuleikinn Doom. Við ákváðum
því að ráðast í þetta en maður brosir
þegar hugsað er til baka um hvernig
við unnum þetta. Það var eins og við
hefðum tekið bók úr einhverju MBA-
háskólanámi og gert alltaf andstæð-
una við allt sem var skrifað á öllum
vígstöðvum.“
Til að gera langa sögu stutta hófst
Oz handa við verkefni sem kallað var
Cosmos. Þar reyndu þeir að búa til
hagkerfi í sýndarveruleika. Í raun er
þetta verkefni í dag tölvuleikurinn
Eve Online en íslenska fyrirtækið
CCP tók við keflinu og hannaði út frá
því þennan magnaða leik sem hefur
náð vinsældum um allan heim.
„Maður horfir á þennan leik í dag
alveg rosalega stoltur og hugsar um
allar andvökunæturnar hjá Oz við að
reyna að ná utan um þetta. Við vor-
um að vinna þetta mjög snemma og
kynntum frumútgáfu af þrívíddar-
hagkerfi strax árið 1995,“ segir Guð-
jón.
Microsoft glósaði og bjó til
MSN
Oz hætti tveimur árum seinna við
að takast á við þrívíddarhagkerfið og
ákveðið var að fara út í mun einfald-
ari lausnir. Tækni sem hægt væri að
nota í farsímum og venjulegum gam-
aldags tölvum. Úr því varð til tækni
sem hét iPulse en það var í raun for-
veri MSN-samskiptaforritsins sem
milljónir manna nota úti um allan
heim í dag og hefur rakað inn gífur-
legum fjárhæðum til Microsoft.
„IPulse varð til í raun og veru
tveimur árum á undan MSN og fjór-
um árum á undan Skype. Þegar við
kynntum framtíðarsýn okkar með
iPulse vorum við að pæla í af hverju
helmingur fólksins í salnum væri frá
Microsoft og glósaði hvert einasta
orð sem við sögðum. Við komumst
að því svona ári seinna þegar MSN
Messenger kom út á markaðinn
sem við teljum að hafi verið byggt á
iPulse-tækninni okkar,“ segir Guð-
jón og brosir út í annað en segist þó
engan kala bera til risans Microsoft
vegna þessa.
Guðjón segir margt hefðu mátt
betur fara í viðskiptamódeli Oz. Fyr-
irtækið var meira í að selja lausn-
ir sínar til símafyrirtækja þegar það
hefði fremur átt að selja þær ein-
staklingum. Nokkrir Svíar komu til
dæmis á fund Oz og vildu kaupa all-
an kóðann fyrir iPulse.
„Þessir Svíar voru nýbúnir að selja
helgarblað 2. október 2009 föstudagur 33
horfir stoltur til baka á oz
Guðjón Má Guðjónsson þekkja líklega flestir sem Guðjón í Oz
þrátt fyrir að sex ár séu liðin frá því að hann sagði skilið við fyr-
irtækið sem hann stofnaði aðeins 17 ára. Guðjón er heltekinn af
nýsköpun og frumkvöðlastarfi og reynir í dag að hjálpa öðrum
að stíga sín fyrstu skref á því sviði í Hugmyndaráðuneytinu sem
hann stofnaði. Hann er sjálfmenntaður tölvusnillingur en rétt
náði meðallagi sem námsmaður. Í viðtali við Tómas Þór Þórðar-
son gerir Guðjón meðal annars upp tímann hjá Oz sem hann er
stoltur af þrátt fyrir hæðir, lægðir og mistök í rekstri.
„Microsoft greiddi okk-
ur með Microsoft-ávís-
un sem við litaljósrituð-
um og hengdum upp
á vegg. Þeir hjá Micro-
soft hafa eflaust haldið
sig vera búna að finna
þarna gullkistu því
þetta var svo ódýrt.“
Hæðir og lægðir Oz lenti í miklum hremmingum en samdi meðal annars við risa
eins og Sony Ericsson. Hér skrifar Guðjón undir samning við Sony Ericsson með
forsetann sér við hlið.
Undrabarn Guðjón var oft kallaður undrabarnið úr Sundahverfinu í blaðagreinum.