Dagblaðið Vísir - DV - 23.04.2014, Blaðsíða 34

Helgarblað 23.–28. apríl 201434 Fólk Viðtal
ríkti einstakur andi. Í skólastarfinu
var nokkur áhersla á samhygð og úti­
vist og fóru nemendur í langar göngu­
ferðir þar sem reyndi á samskipti og
úthald. Nokkuð sem hentaði Tobbu
vel.
„Mér var tekið eins og ég var í skól­
anum. Kristín Einarsdóttir kennari
lagði mikið upp úr útivist og var mik­
il fjallageit. Þetta var á þessum tíma
mjög óvenjulegt og þykir jafnvel enn
í dag en við krakkarnir gengum mik­
ið. Gengum til dæmis eina langa
fjallaferð á ári til að þjappa saman
hópnum. Fórum Laugaveginn í sjö­
unda bekk og þá fórum við eitt sinn
í þriggja daga hjólaferð. Þetta hent­
aði mér vel.
Krakkar sem gátu ekki talað
saman og rifust í skólastofunni fún­
keruðu saman í þessum ferðum.
Þarna áttum við öll það sameiginlegt
að glíma við að komast á leiðarenda,
mikil ganga, kuldi og allir svangir og
þreyttir. Einhvern veginn varð fólk
betra við hvað annað, til í að deila
nesti sínu og hugsunum.“
Tileinkar bókina móður sinni
Í nýrri bók segir Tobba frá uppvexti
sínum og lífi til 24 ára aldurs. Hver
kafli þykir henni gefa ástæðu til dag­
drykkju og því kallar hún bók sína
20 ástæður til dagdrykkju. Hún seg­
ir bókina tileinkaða móður sinni sem
þrátt fyrir allt sé ekki dagdrykkju­
kona.
„Ég myndi skilja ef hún væri það,
segir hún og skellir upp úr. „Þetta
eru 20 kaflar sem allir gefa ástæðu til
þess að opna flösku við lok lesturs.
Í bókinni segi ég frá lífi mínu frá
því ég er 5 ára gömul til 24 ára aldurs,
bæði því erfiða og því fyndna og
skemmtilega sem ég hef lifað. Svolítið
útskýringar á því af hverju má kannski
bara fá sér hvítvínsglas á þriðjudegi
og af hverju maður verður að leyfa sér
að vera svolítið bara eins og maður
er. Ég hefði alveg skilið hana móður
mína að vera bara með vasapelann á
sér. Það sem hún þurfti að líða,“ byrjar
Tobba að segja frá og víst er að von er
á líflegri frásögn.
„Þegi þú, fituklessan þín!“
„Ég var alltof feitur krakki og það
tók fjóra tíma að finna buxur á mig í
Kringlunni. Þær þurfti síðan að stytta
um svona hálfan metra þegar heim
var komið og ég orðin sveitt og þreytt
og örg eftir stanslausar mátanir í leit
að mittisstreng sem næði utan um
mig.
Ég hugsa að hún hafi nú keypt
mest af fatnaði á mig í karladeildinni
þótt hún hafi aldrei viðurkennt það.
Hún gekk í gegnum margt, blessun­
in, en lét mig aldrei finna fyrir neinu.
Ég vissi aldrei að ég væri feit. Ég
gerði merkilega uppgötvun þegar ég
var sex ára að koma með íspinna úr
búð. Fyrir utan búðina standa nokkr­
ir strákar að reykja. Einn þeirra blæs
sígarettureyknum framan í mig og
ég segi: Oj, þú átt ekki að vera reykja,
eins og mér var einni lagið. Þá svarar
hann: Æ, þegi þú, fituklessan þín! og
mér bregður í brún.
Ég feit? Það hafði aldrei hvarflað
að mér. Ég hafði ekki fengið memoið!
Svo lít ég niður á fingur mína og sé að
þeir eru helst til of þykkir. Mamma
hafði aldrei sagt mér það. Hún sagði
mér oft að maður ætti að borða hollt
og hreyfa sig en að það væri mikil­
vægt fyrir alla. Örugglega orðinn út­
lærður næringarfræðingur. En hún
sagði mér aldrei að ég væri feit og ég
upplifði mig aldrei sem feita fyrr en
þarna.“
„Vita þá allir að ég er feit?“
Þetta litla en leiðinlega atvik gerði
Tobbu ljóst hversu gott atlæti hún
bjó við. Foreldrar hennar efldu með
henni sterka sjálfsvirðingu svo hún
leiddi aldrei hugann að því fyrr að
eitthvað væri athugavert við vaxtar­
lagið.
„Eftir þetta fór ég að hugsa: Bíddu,
vita þá allir að ég er feit? Vita krakk­
arnir í skólanum að ég er feit? Er þetta
eitthvað sem allir vita eða er þetta
leyndarmál sem ég á bara? Þetta var
togstreita fyrir lítinn kropp sem var
samt of stór,“ segir hún og brosir.
„Mér hafði alltaf fundist bumban
mín svo krúttleg og fannst bara vænt
um hvað hún stóð pínulítið út í loft­
ið. En þarna hugsaði ég, kannski er
bumban mín bara ekkert krúttleg. Ég
hélt ég væri svona þykk af því ég væri
svo sterk. Pabbi sagði alltaf við mig að
ég væri sterkbyggð og með stór bein.
Það hafði mér fundist vænt um. Það
segir svolítið mikið um foreldra mína
hversu sterka sjálfsvirðingu ég hafði
þrátt fyrir að vera örugglega helmingi
of þung. Mér fannst ég alltaf bara vera
tóm snilld.“
Móðurást
Hún nefnir dæmi um það hvernig
móðir hennar leiddi athyglina frá
vaxtarlagi hennar. „Ein jólin var hún
að taka jólamynd af okkur fyrir jóla­
kortin það árið. Hún stillir mér og
bróður mínum upp og sér þá að hlið
við hlið erum við eins og fyrir og eft­
ir­mynd í fræðslubæklingi frá Lýð­
heilsustöð. Það fannst henni ekki
ganga upp. Þannig að hún greip til
þess ráðs að sauma á mig kjól og gerði
vesti úr sama efni á bróður minn. Svo
lét hún hann sitja með mig upp í sófa,
svo að á myndinni var ekki hægt að
sjá hvar ég byrjaði og hann endaði.
Við vorum bara ein krúttleg klessa.
Þetta er ást. Svona reddaði hún öllu.“
Niðurlæging
Við bókaskrifin þurfti Tobba að rýna í
æskuárin og sumt fannst henni erfitt
að skrifa um. „Þegar ég hugsa til baka
þá sé ég að ég var ekki bara fyndin og
glöð. Það var líka erfitt að vera of feit
og stundum upplifði ég niðurlægingu,
kannski án þess að gera mér grein fyr­
ir því,“ segir hún og rifjar upp ákveðið
atvik. „Bróðir minn var algjör íþrótta­
hetja og svo kom ég, naggurinn, með
í eitt skiptið og við systkinin tókum
þátt í 17. júní­hlaupi. Auðvitað var
hann fyrstur í mark að vanda. Mér var
hins vegar orðið óglatt af stressi áður
en hlaupið hófst, svo datt ég í miðju
hlaupi og sat og grenjaði. Það þurfti að
koma og sækja mig á völlinn og halda
á mér til baka. Það versta var að ég lét
mig detta viljandi og meiddi mig tölu­
vert minna í hnénu en hjartanu.“
Annað sem henni fannst erfitt
að skrifa um var reynsla hennar af
skiptinámi sem hún fór í til Brasilíu
fimmtán ára gömul. Brasilísku bræð­
ur hennar voru tveir. Eldri bróðir­
inn, Raul, var 15 ára og Ricardo, sá
yngri, tólf ára. Nokkrum vikum áður
en Tobba átti að snúa heim til Íslands
heimsóttu þau Ricardo sundlaugar­
garð rétt fyrir utan borgina. Þau fóru
hvort í sínu lagi og Ricardo varð eft­
ir með vinum sínum þegar Tobba fór
heim. Hún kvaddi hann og það varð
síðasta skipti sem hún sá hann á lífi.
Ricardo lést á leið sinni heim eft­
ir bílslys þar sem ökumaðurinn var
undir áhrifum. „Þetta var stuttu áður
en dvöl minni lauk og engin leið var
að fá skiptinemasamtökin til að leyfa
mér að framlengja dvölina. Ég gat því
ekki syrgt með fjölskyldu minni úti og
hafði engan til að ræða við sem þekkti
Ricardo hér heima. Mér fannst líka
erfitt að deila þeirri reynslu í bókinni
vegna þess að í öllu öðru gat ég leyft
mér að vera gamansöm. Þessi upplif­
un varð hins vegar að fylgja með í bók­
inni, því hún er svo stór hluti af mér.“
Ritstjórinn rekinn
Í bókinni segir Tobba einnig á líflegan
hátt frá vonbrigðum sínum á vinnu­
markaði. Eftir útskrift tók hún sér hlé
frá námi og fór að vinna í Heklu áður
en hún hélt til Englands þar sem hún
nam fjölmiðlafræði við háskólann í
Derby. Hún mætti nýútskrifuð á skrif­
stofu Mikaels Torfasonar á Séð og
heyrt til að sækja um vinnu.
„Allir verða fyrir vonbrigð­
um á vinnumarkaðnum. Gera sér
væntingar sem standast ekki. Þegar á
reynir kemur svo í ljós hvernig samfé­
lagið virkar. Það var áfall fyrir mig að
uppgötva hversu sterk tengsl eigenda
fyrirtækisins voru við blaðið. Að því
komst ég þegar ritstjórinn minn, Mik­
ael Torfason, var rekinn skyndilega
eftir að hafa skrifað frétt um dóttur
eins eigandans. Enginn hefur sagt frá
þessum atburði þannig að orsaka­
samhengið sé viðurkennt en þannig
horfði þetta við mér. Þarna var yfir­
maður minn rekinn eftir að hafa skrif­
að frétt upp úr útvarpsþætti og þurfti
síðan bara ekkert að mæta í vinnuna
eftir það. Ég efaðist um kerfið. Ég
þurfti ekki að glíma við þetta sjálf en
heyrði út undan mér að það var ýmis­
legt sem mátti ekki. Það voru ótrúleg
vonbrigði að glíma við það að menn
úti í bæ gætu ráðið því hvað færi á for­
síðu blaðsins.“
Menn með vatnshausa leiðinlegir
Hún segist þó hafa átt góða tíma á
Séð og heyrt. Hún fékk vinnuna eft­
ir hálf vonleysislegt atvinnuviðtal og
reif strax kjaft við þá sem stugguðu
við henni.
„Mikael Torfason sat innpakk­
aður í dúnúlpu á bak við skrifborð
inni á skrifstofu sem var lítið annað
en klefi með rennihurð. Enginn stóll
var fyrir gesti og því stóð ég kramin
upp við hurðina í pilsi sem var jafn
stórt hárbandi og í engum sokkabux­
um því það var sól. Eftir á að hyggja
var það ekki góð hugmynd með hár­
bandinu. Hann spurði mig með grett
andlitið hvort ég ætti nokkuð börn?
Ég svaraði því neitandi og þá spurði
hann mig hvort ég þekkti einhverja og
hvort ég drykki? Ég svaraði því að ég
væri ekki illa félagslega stödd né ætti
ég við drykkjuvandamál að stríða. Þá
benti hann út á opið vinnusvæðið og
sagði mér að byrja að vinna. Ég fittaði
bara mjög vel inn í það skrýtna sam­
félag sem vinnustaðurinn var. Eiríkur
Jónsson sagði við mig fyrsta daginn
minn: ég þoli ekki fjölmiðlafræðinga,
ég sagði bara: Fínt, mér finnst menn
með vatnshausa leiðinlegir. Hann
er náttúrlega með extra stórt höfuð,“
segir Tobba og rekur upp hlátur. Hún
segir hann hafa tekið þessu góðlát­
lega og vísi enn í grínið þegar þau
hittist í dag.
„Það var fljótt að nást valdajafn­
vægi. Ég var svo ung, ég vissi því ekki
sem betur fer að þessir reyndu blaða­
menn ættu að vera mér eitthvað æðri.
Ég reif bara stólpakjaft.“
Bloggið sló í gegn
Tobba byrjaði að skrifa bækur eftir að
hafa haldið úti vinsælu bloggi á DV.is.
Hún segir það hafa verið sér mikil­
vægur æfingavöllur.
„Þegar DV.is var opnaður sagði ég
við Reyni Traustason að hann yrði að
fá til sín stelpu að blogga. Þá var ég
að vinna á Séð og heyrt en bæði fyrir­
tækin voru í eigu Birtings. „Þú verð­
ur að finna einhverja unga, sniðuga
stelpu til að skrifa fyrir þig, ráðlagði ég
honum og áður en ég veit hefur ver­
ið opnað bloggsvæði fyrir mig á vefn­
um og mér bara sagt að byrja að skrifa
þótt það hafi ekki verið ætlun mín,
enda nóg að díla við Eirík þó að Reyn­
ir bættist ekki við.
Ég sló til og byrjaði að skrifa og
viti menn, bloggið varð mikið lesið.
Mest lesna færslan var lesin 50 þús­
und sinnum á sólarhring. Mér fannst
þetta rosalega gaman.
Þegar ég held fyrirlestra í fjöl­
miðlafræði þá hef ég gjarnan minnst
þessa tíma. Það er svo mikilvægt að
æfa sig í að orða hugsanir sínar. Ef það
er blogg þá fær maður að auki við­
brögð við því sem maður er að skrifa
og því tilvalinn vettvangur til að prufa
sig áfram í skrifum.“
Seldi hugmyndina með kostum
Hún leiddi hugann að því að það væri
skortur á bókum fyrir ungar konur.
Bókum eins og þeim sem hún féll fyr­
ir þegar hún var við nám í Bretlandi
og voru sérstaklega stílaðar á ungar
konur, svokallaðar skutlubókmenntir.
„Það er svo gaman að geta labb­
að í sömu verslunum og sögupersón­
urnar, fengið sér sama kaffibollann
og svolítið mátað sig í hlutverkið. Hér
heima var ekkert slíkt í boði. Engar
bækur í þessa átt höfðu verið skrifað­
ar og mér fannst það leiðinlegt.
Ég tók mig til og rýndi í færslurnar
sem ég hafði skrifað. Skoðaði hverjar
þeirra voru mest lesnar og komst að
því að þær sneru allar að samskiptum
kynjanna. Ég prentaði út listann með
lestrartölunum og bað þrjú forlög
um viðtöl. Ég var síðan með nokkrar
blaðsíður úr Makalaus, sem ég kallaði
þá Dagbók Lilju. Ég hafði aðeins skrif­
að þessar fáeinu síður og hafði ekki
einu sinni leitt hugann að því hvern­
ig sögunni átti að vinda fram eða hver
sögulokin áttu að verða. Ég er svolítið
framkvæmdaglöð og er bráð og ekki
búin að hugsa allt til enda.“
Laug að forleggjaranum
Ég þáði á endanum viðtal hjá For­
laginu. Ég hitti Egil Jóhannsson,
sýndi honum hvað var mest lesið á
blogginu, sem ég komst að að hann
var dyggur lesandi að, og kynnti fyr­
ir honum hvernig bók ég vildi skrifa.
Hann sagði mér þá að þeir hefðu
lengi leitað að kvenhöfundi til að
skrifa svona skutluskáldskap. Ég rétti
honum svo síðurnar sem ég hafði
skrifað og hann spurði hvernig bók­
in ætti að enda. Ég laug því auðvitað
að ég væri með þetta allt planað og
romsaði út úr mér einhverjum endi
– þegar sannleikurinn var að ég hafði
ekki hugsað söguna til enda en pass­
aði mig þó á því að selja ímyndina vel.
Ég mætti uppáklædd í kjól og hælum
með bleikan varalit. Nokkrum fund­
um seinna skrifaði ég undir samning
og sat lengi úti í bíl og starði á hann
á bílastæði Forlagsins. Mér fannst all­
ir mínir draumar vera að rætast. Egill
sagði mér svo löngu seinna að hann
reiknaði ekkert endilega með að fá
bók, honum hefði bara fundist þetta
skemmtileg tilraun.“
Fyrsta bók Tobbu, Makalaus, seld­
ist mjög vel. Var reyndar mest seld allt
sumarið sem hún kom út og strax var
kallað á framhald.
„Eftir á að hyggja hefði ég átt að
bíða aðeins og leyfa mér að anda á
milli. Ég var þá líka að skrifa döm­
usiði, bók í ætt við þá sem hafði kom­
ið út áður með Mannasiðum Gillz.
Þeir plötuðu mig til þess að koma
með eitthvað í svipuðum dúr, sem
ég og gerði. Dömusiðir kom út sama
ár og Makalaus og Lýtalaus strax árið
eftir, þetta var aðeins of mikið álag
þótt þetta hafi auðvitað verið mjög
skemmtilegt líka.“
Krossar fingur
Nú eru komin þrjú ár síðan Tobba
gaf út bók og hún segist berskjölduð
í þetta sinn.
„Nú á maður að heita fullorðinn.
Ég á að vita betur. Hafa lært af reynsl­
unni. Það er ekki hægt að skýla sér á
bak við skáldskapinn. Ég er varnar­
laus í þetta sinn og hálfhrædd við
að bókin floppi. Bókin byggist á mér
sjálfri og það er allt annað að láta svo
persónulegar frásagnir frá sér. Það
þýðir lítið annað en að krossa fingur
og vona það besta. Það er bara ekkert
víst að þetta klikki!“ n
„Það var líka erfitt
að vera of feit
og stundum upplifði ég
niðurlægingu
Harður heimur
fyrir litlar stelpur
„Þegar ég vissi að
þetta væri stelpa þá
varð ég hrædd,“ segir
Tobba sem segir
erfiðara að vernda
stelpur fyrir ofbeldi
og erfiðleikum.