Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1962, Blaðsíða 56

54*
Búnaðarskýrslur 1958—60
samtölurnar úr töflum XIII og XIV, og vísast um þá til skýringar í 12. og
13. kafla inngangs þessa.
í öllum öðrum tekju- og gjaldadálkum eru tekjur og gjöld sam-
kvæmt framtali til aðalframtalsskýrslu.
Vinnulaun móttekin í peningum voru, talin í þús. kr.:
1954 1957 1958 1959 1960
A£ bændura 32 978 47 813 52 283 54 267 55 620
Af öðrum framl. landbún.vara .. 48 058 74 295 77 549 80 504 84 462
Samtals (tafla XVI A) 81 036 122 108 129 832 134 771 140 082
Vinnulaun móttekin í fríðu, þ. e. fæði, húsnæði, þjónusta, skepnu-
fóður o. fl., voru því nær öll greidd af bændum til annarra, er unnu
að landbúnaði, og voru flestir þeirra jafnframt framleiðendur land-
búnaðarafurða. Hins vegar taka bændur að mjög litlu leyti slík vinnu-
laun, en ef svo er, þá helzt bændur, er jafnframt hafa annað starf og
njóta fyrir það húsnæðis eða annarra svipaðra fríðinda. Vinnulaun tekin
í fríðu voru, talið í þús. kr.:
1954 1957 1958 1959 1960
Af bændum Af öðrum framl. landbún.vara .. 411 15 062 846 16 777 669 15 800 548 14 432 522 14 413
Samtals (tafla XVI A) 15 473 17 623 16 469 14 980 14 935
Hækkun á framtali launagreiðslu í fríðu frá 1954 til 1957 stafar af
bættu framtali vegna eftirgangsmuna Hagstofunnar, en launagreiðslur
í fríðu hafa áreiðanlega farið þverrandi í raun og veru, og sýna tölurnar
árin 1957 til 1960 þá þróun réttilega, þó að einnig þær muni vera of
lágar. Hins vegar hafa launatekjur í peningum farið hækkandi í raun
og veru. Eru þær tölur eflaust mjög nærri sanni öll árin, sem tekin
voru til samanburðar hér að ofan.
Tölurnar um móttekin vinnulaun freista til ýmislegs samanburðar,
t. d. til samanburðar á kaupgreiðslum og samanlögðum launatekjum
bænda. En sá samanburður er þannig árin 1954 og 1957—60 (talið í
þús. kr.):
1954 1957 1958 1959 1960
Kaupgreiðslur ... 62 502 78 853 79 906 74 222 79 832
Launatekjur .... 33 389 48 659 52 952 54 815 56 142
Mismunur 29 113 30 194 26 954 19 407 23 690
Þessi samanburður virðist benda í þá átt, að bændur leiti sér tekna
út fyrir landbúnaðinn í vaxandi mæli, móts við það, er þeir kaupa vinnu.
Einnig bendir samanburður á launatekjum (i peningum og fríðu)
þeirra framleiðenda landbúnaðarafurða, sem ekki eru bændur („bú-
leysingja“) og kaupgreiðslum bænda á það, að „búlausir" framleiðend-