Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2010, Blaðsíða 11

Náttúrufræðingurinn - 2010, Blaðsíða 11
11 Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags Líffræðingar hafa lengi velt vöngum um hvað sé lifandi og hvað ekki og bæði hvernig og hvar greina á þar á milli. En í stað þess að myndin hafi skýrst með aukinni þekkingu bregður svo við að mörkin verða æ ógreinilegri. Kannski erum við rétt að byrja að læra starfróf lífsins eða jarðarinnar, læra að skynja jörðina sem risafyrirbæri, risalíkama sem endurnýjar sig líkt og líkami okkar gerir án þess að við gerum okkur grein fyrir frumudauða og endur- nýjun, rétt eins og hjartsláttur sem heldur áfram eða hættir burtséð frá því hvað við hugsum eða okkur þykir. Þannig er lífið. Náttúruferli eru viðbrögð við áreiti – og við erum ekki þau sömu í dag og í gær. Til þessa hefur stóra sýn líffræð- inga verið vistkerfi og lífheimur, biosphere, þar sem vistkerfi eru nokkuð skýrt afmarkað hugtak á meðan lífheimur er óljóst, stórt fyrir- bæri. Jarðfræðingar hafa á seinni árum skilgreint æ betur fræðigrein- ina: Earth System Science, jarðkerfa- fræði, sem umvefur allt. Vistkerfi og jarðarkerfin standa fyrir sínu en skilningur okkar á þeim og heildar- samspilinu breytist – frá því að vera nokkuð aðgreind kerfi í það að vera ein heild þar sem æ örðugra reynist að greina á milli lífrænna og Íslandssafn – að sá, virða og uppskera Guðmundur Páll Ólafsson Menn upplifa stöðugt nýja sýn á móður jörð og það svo mjög að til eru þeir sem velta því alvarlega fyrir sér hvort við, Homo sapiens, sem og aðrar lífverur séum einskonar jarðmyndanir. Ég hallast fremur að því að við séum sérútgáfur af vatni með algengum aukaefnum. Í þessum stóra, nýja gjafapakka hefur einnig komið í ljós að veðurfar sem talið hefur verið hrein jarðfræði, ekki síst úrkoma, er að drjúgum hluta líffræðilegt fyrirbæri og að hitastig á yfirborði jarðar er og hefur verið temprað af lífverum ármilljónum saman. Úrkoma verður semsagt til fyrir tilstilli lífvera og skýin sem þeytast um himinhvolfin eru morandi af lífi og líf- rænum efnum – sem þétta raka og framkalla úrkomu. Þetta eru öðruvísi rakaský en við héldum og lærðum. Heimsmyndin hefur breyst og jörðin er ævintýralegri en nokkurt mannlegt ævintýri. Náttúrufræðingurinn 80 (1–2), bls. 11–14, 2010 © gpó © gpó 80 1-2#loka.indd 11 7/19/10 9:50:40 AM
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.