Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 2010, Qupperneq 68

Náttúrufræðingurinn - 2010, Qupperneq 68
Náttúrufræðingurinn 68 Niðurstöðurnar benda til þess að þorskar sem hrygna á ákveðnum svæðum komi aftur ári seinna inn á sömu hrygningarsvæði. Merkingar á íslenskum þorski hafa einnig bent til þess að hátt hlutfall þorska sýni tryggð við sín hrygningarsvæði.18 Uppruni og blöndun einstaklinga Það er erfitt að fylgjast með fari fiska. Merkingar gefa mikilvægar upplýsingar um far þeirra. Til þess að afla þeirra upplýsinga þarf að merkja fiskinn en hann þarf einnig að endurheimtast. Einnig má skoða efnasamsetningu kvarna (eða jafn- vel einstök efni) í hverjum árhring fyrir sig og skoða þannig breytingar milli ára hjá einstaklingum og jafn- vel fylgja því eftir hvenær þeir fara af uppeldissvæðum til hrygningar. Einnig er hægt að skoða mun milli einstaklinga og sjá hverjir hafa verið í svipuðu umhverfi og hvort eða hve- nær aðskilnaður þeirra hefur orðið. Þess konar rannsóknir væru upp- lagðar fyrir fisktegundir með dreifð hrygningarsvæði en sameiginlegar uppeldisstöðvar, eins og t.d. íslenska þorskinn. Hrogn og seiði þorsks berast frá aðalhrygningarsvæðum fyrir Suður- og Vesturlandi á upp- eldissvæði fyrir Norður- og Austur- landi og meginþorri þorska að fimm ára aldri er á uppeldissvæðunum.19 Þessi aðferð hefur meðal annars verið notuð með góðum árangri við Ástralíu þar sem hægt var að sýna fram á að fullorðnir einstaklingar af gullflekk (Pagrus auratus) væru upprunnir á einu eða tveimur upp- eldissvæðum. Eftir að einstakling- arnir yfirgáfu uppeldissvæðin voru þeir á flakki í tvö til þrjú ár áður en þeir tóku sér bólfestu á einhverju ákveðnu hrygningarsvæði.20 Efnafræði kvarna er líka hægt að nota til að skoða hlutföll ákveðinna undirstofna innan blandaðs hóps á fæðuslóð. Margar fisktegundir koma ár eftir ár á ákveðin svæði til að hrygna, en á fæðuslóð safnast saman einstaklingar sem hrygna á mismunandi svæðum. Skýrt dæmi um þetta eru anadromous ein- staklingar (lifa að mestu í sjó en hrygna í fersku vatni) sem hrygna hver í sinni á en eru á sömu fæðu- slóðum í hafi.21 Þar sem efnasam- setning kvarna í einstaklingum sem hrygna á sama svæði er ólík þeim sem hrygna á öðrum svæðum má skoða hlutföll mismunandi hrygn- ingarstofna innan blandaða hópsins. Einnig má rekja uppruna hrygning- arfisks (þ.e.a.s. finna út hvar hann var sem seiði) með því að bera efnasamsetningu heilla kvarna úr seiðum saman við kvarnakjarna (innsti hringurinn í kvörninni sem samsvarar fyrsta æviárinu) úr full- orðnum fiski úr sama árgangi og seiðin (til dæmis ef seiði sem safnað var árið 2000 væru borin saman við kvarnakjarna úr 5 ára fiski sem safnað hefði verið árið 2005). Rann- sókn af þessu tagi hefur verið gerð á þorski við Ísland.22 Í henni var rakinn uppruni þorsks sem hrygndi á mismunandi svæðum árin 2002 og 2003 (árgangar 1996 og 1997). Árin 1996 og 1997 voru mjög ólík. Straumar frá hrygningarsvæðum fyrir Suðurlandi að uppeldissvæð- um fyrir Norðurlandi voru sterkir 1997 og við það blönduðust seiði frá mismunandi hrygningarsvæðum. Árið 1996 voru straumar ekki eins sterkir og því var minni blöndun seiða. Þessi munur í blöndun gerði það að verkum að ekki var hægt að greina á milli seiða frá mismunandi hrygningarsvæðum 1997 og því ekki unnt að rekja uppruna þess árgangs. Forsendur fyrir þessum rannsókn- um eru að (1) hægt sé að greina milli hrygningarhópa/seiða, (2) sýni séu til staðar úr öllum mögulegum hrygningarhópum/seiðahópum og (3) þau efni sem nota á í rannsókn- inni breytist ekki mikið frá þeim tíma sem þeir eru aðgreindir á vorin og þar til þeir blandast.1 Umhverfis- aðstæður skipta því miklu máli fyrir þessar rannsóknir. Far milli ferskvatns og sjávar Um 160 fisktegundir lifa bæði í fersku vatni og sjó (e. diadromous), en það er tæplega 1% allra fiskteg- unda.21 Sumar tegundir lifa meiri- hluta æviskeiðsins í sjó en hrygna í fersku vatni (áðurnefndar ana- 8. mynd. Aðgreining undirstofna þorsks umhverfis Ísland með lögun og efnasamsetn- ingu kvarna. Hver litur samsvarar svæðum þar sem lögun og efnasamsetning kvarna var svipuð. Sýnum var safnað tvö ár; 2002 (þríhyrningar) og 2003 (ferningar). – Discrimi- nation between cod in Icelandic waters using otolith shape and chemistry. Each colour indicates locations with similar otolith shape and chemistry. Samples were collected in 2002 (triangles) and 2003 (squares). 24°W 22°W 20°W 18°W 16°W 14°W 63°N 64°N 65°N 66°N 80 1-2#loka.indd 68 7/19/10 9:53:04 AM
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.