Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2010, Síða 65

Náttúrufræðingurinn - 2010, Síða 65
145 Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags vatnspest (Elodea canadensis), tjarna- kræklu (Elodea nuttallii), linda- hrukklu (Hydrilla verticillata), mara- tegundina Myriophyllum aquaticum, hrukkunykru (Potamogeton crispus) og agnartegundina Crassula helmsii en fjórar fyrstnefndu tegundirnar líkjast mjög kransarfa í útliti enda af sömu ætt. Á grundvelli upplýsinga um lífshætti, útbreiðslumynstur og hitaþol þessara tegunda, m.a. í þeim heimildum sem vísað er til, má ætla að meðal slíkra plantna kunni að leynast tegundir sem eigi síst minni möguleika á að ná hér fótfestu en kransarfi. Summary Brazilian Waterweed in Opnur Springs in Oelfus, Iceland Brazilian waterweed (Egeria densa) was recently found in the geothermal Opnur springs (63°58.68’N, 21°10.70’W) situat- ed in the northern fringes of the wet- land area Oelfusforir, in Oelfus, South- Iceland. This is the only known location for this species in Iceland and probably also the one farthest north. The water- weed has become naturalized there and is the dominant macrophyte in the main water body of the springs, Opnur pond (area 9,800 m2, depth mostly 0.5– 1.0 m), producing dense mats, also dur- ing winter when other vegetation is dormant. Patches of the waterweed oc- curred in the first 2 km of the approxi- mately 6 km long outlet ditch, mostly in the downstream part. The outlet brook runs into the shared estuary for the riv- ers Oelfusa and Varma, the former gla- cially fed and the latter receiving geo- thermal water. The growth characteristics and the general life history of the water- weed in Opnur springs were studied and the temperature was monitored. For a period of 12 months the water temperature was recorded every hour and the distribution and the percentage coverage of the waterweed were mapped visually twice a month. In win- ter the Brazilian waterweed grew in monospecific stands but had consider- able competition in other seasons, espe- cially from filamentous algae. Perfoliate pondweed (Potamogeton perfoliatus) formed only discontinuous stands and canopies in the summer. Before the ar- rival of the waterweed the pondweed was the dominant plant species in Opnur springs. Presently it is still com- mon there and dominates in the upper- most part of the outlet ditch as well as in the smaller water body of Opnur springs called Sundlaug (area 471 m2, depth 0.3 m). In the Opnur pond the mats of filamentous algae were most prominent during summer. In a small cove in the NV part of Opnur pond, where the Brazilian waterweed did not form stable canopy at the surface, the mean water temperature was 23.6°C and the monthly means were 22.3– 25.8°C. In the SV part, at the location where the waterweed grew most vigor- ously, the mean temperature was 18.3°C and the monthly means were 14.2– 22.8°C. In the pond outlet, about 870 m downstream, the mean temperature was 14.8°C and the monthly means were 11.5°C–20.3°C. In the summertime Icelandic water bodies commonly reach surface temperatures of 10–15°C. The establishment of the waterweed in freshwater localities in Iceland not in- fluenced by geothermal waters, wheth- er it is in this watershed or elsewhere, is therefore not excluded but is probably not likely. Although other suitable geo- thermally influenced freshwater bodies most likely exist in Iceland, they are relatively few and for the most part far between. Therefore further coloniza- tion of this species might proof difficult in Iceland in the present climate. Þakkir Háskólasetrið í Hveragerði lagði til aðstöðu, vinnu og tæki vegna verkefnis- ins. Heiða Gehringer annaðist hluta vettvangsvinnu. Umhverfis- og orku- sjóður Orkuveitu Reykjavíkur styrkti verkefnið. Christopher Mitchell og Chrystina Montuori Sorrentino aðstoðuðu við útfærslu á teiknivinnu. Þessum aðilum er þökkuð aðstoðin. Heim ild ir De Poorter, M., Pagad, S. & Irfan, M. 2007. Invasive Alien Species and 1. Protected Areas, a Scoping Report. Part I. GISP, Global Invasive Species Program. (http://www.gisp.org/publications/reports/IAS_Protecte- dAreas_Scoping_I.pdf). 93 bls. The Millennium Ecosystem Assessment 2005. Ecosystems and human 2. well-being. Biodiversity Synthesis. Washington D.C. World Research Institute. (http://www.millenniumassessment.org/documents/docu- ment.354.aspx.pdf). 917 bls. Steindór Steindórsson 1964. Gróður á Íslandi. Almenna bókafélagið, 3. Reykjavík. 186 bls. Þóra Ellen Þórhallsdóttir 2010. Um tegundaauðgi og einkenni íslensku 4. flórunnar. Hvað segir samanburður við aðrar eyjur um sögu hennar og aldur? Náttúrufræðingurinn 79. 102–110. Hörður Kristinsson 2009. Flóra Íslands. www.floraislands.is (skoðað 5. 29.11. 2009). Butler, R.A. 2009. Mongabay.com. Tropical Rainforests: Rainforest Diver-6. sity. http://rainforests.mongabay.com/03plants.htm (skoðað 15.06. 2009). World Resources Institute 2004. Earth Trends, The Environmental 7. Information Portal. http://earthtrends.wri.org/searchable_db/ index.php?action=select_countries&theme=7&variable_ID=141 (skoðað 15.06. 2009). Hörður Kristinsson 2007. Biodiversity occurrence data provided by the 8. Icelandic Institute of Natural History. Fengið frá Global Biodiversity Information Facility Data Portal. http://data.gbif.org/occurrenc- es/142735634/ (skoðað 29.11. 2009). Cook, C.D.K. & Urmi-König, K. 1984. A revision of the genus 9. Egeria (Hydrocharitaceae). Aquatic Botany 19. 73–96. Haynes, R.R. 1988. Reproductive Biology of Selected Aquatic Plants. 10. Annals of the Missouri Botanical Garden 75. 805–810. Yarrow, M., Marin, V.H., Finlayson, M., Tironi, A., Delgado, L.E. & 11. Fischer, F. 2009. The ecology of Egeria densa Planchon (Liliopsida: Alis- matales): A wetland ecosystem engineer? Revista Chilena De Historia Natural 82. 299–313. Flora of North America Association 2008. The Flora of North America. Vol. 12. 22. Egeria densa Planchon. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_ id=1&taxon_id=220004601 (skoðað 20.11. 2009). Countryman, W.D. 1970. The history, spread and present distribution 13. of some immigrant aqatic weeds in New England. Hyacinth Control Journal 8. 50–52. Rixon, C.A.M., Duggan, I.C., Bergeron, N.M.N., Ricciardi, A. & Macisaac, 14. H.J. 2005. Invasion risks posed by the aquarium trade and live fish mar- kets on the Laurentian Great Lakes. Biodiversity and Conservation 14. 1365–1381. Cohen, J., Mirotchnick, N. & Leung, B. 2007. Thousands introduced annu-15. ally: the aquarium pathway for non-indigenous plants to the St Lawrence Seaway. Frontiers in Ecology and the Environment 5. 528–532. Maki, K. & Galatowitsch, S. 2004. Movement of invasive aquatic plants 16. into Minnesota (USA) through horticultural trade. Biological Conserva- tion 118. 389–396. United States Department of Agriculture. Natural Resources Conserva-17. tion Service 2009. Egeria densa Planch. Brazilian waterweed. Website. United States Department of Agriculture. Natural Resources Conserva- tion Service. http://plants.usda.gov/java/profile?symbol= EGDE# (skoðað 28.10.2009). 80 3-4#Loka_061210.indd 145 12/6/10 7:22:35 AM
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.