Náttúrufræðingurinn - 2010, Blaðsíða 72

Náttúrufræðingurinn
152
kannað (≤ 250 cm) (log hæð = 1,431
+ 0,002 * fjarlægð frá víði; n = 173;
p < 0,0001). Sambandið var þó ekki
sterkt því aðeins 8% af breytileika
í hæð skýrast með fjarlægðinni
(r2 = 0,08).
Þegar stærðardreifing birkis er
skoðuð nánar eftir fjarlægð sést að
þær birkiplöntur sem voru innan
við 25 cm frá víði voru allar undir 50
cm á hæð. Í 25–150 cm fjarlægð var
breytileiki í hæð birkis hins vegar
mjög mikill en þar voru allt frá
mjög lágum plöntum og upp í mjög
háar (7. mynd). Þá kemur einnig
fram að allar hæstu plönturnar voru
tiltölulega nálægt víði (≤ 250 cm).
Af þeim 182 plöntum sem mældar
voru reyndust t.d. 33 vera yfir 75 cm
á hæð, þ.e. hærri en hæsta plantan
sem var lengra en 250 cm frá næsta
víði (7. mynd).
Þéttleiki víðis var að meðaltali
meiri umhverfis birkiplöntur á sniði
1 en á sniði 2, en þéttleiki á sniði 3
reyndist ekki frábrugðinn hinum
sniðunum að þessu leyti (2. tafla).
Grasvíðir var í 53% tilvika sá víðir
sem var næstur birki, þá kom loð-
víðir (41%) og loks gulvíðir (6%).
Þéttleiki víðis á 20 m2 hringlaga
bletti umhverfis birkiplöntur var
mjög misjafn, eða 0–11 plöntur. Ekki
kom fram marktækur munur á hæð
birkisins eftir þéttleika víðiplantna
(ANOVA d.f.=10; F=0,89; p=0,539).
150 cm fjarlægð frá næstu víðiplöntu
(6. mynd) og aðeins níu (5%) voru
fjær víði en 250 cm.
Þær birkiplöntur sem voru nær
víði en 250 cm voru að jafnaði 46±2,3
cm (n = 173) á hæð (7. mynd). Þær
sem voru lengra frá voru að meðal-
tali 10 cm lægri, eða 36±7,5 cm (n=9).
Munur á milli þessara hópa var
ekki marktækur (ANOVA d.f. = 1;
F = 0,968; p = 0,327).
Marktækt jákvætt línulegt sam-
band reyndist vera á milli fjarlægð-
ar frá næsta víði og hæðar birkis á
því fjarlægðarbili þar sem þetta var
Birki og víðir
Tíðnidreifing birkis eftir fjarlægð frá
næsta víði reyndist ekki marktækt
ólík á sniði 1 og sniðum 2–3 (6.
mynd). Fyrir greiningu var birki-
plöntum sem voru lengra frá víði
en 200 cm slegið saman til þess að
væntanleg gildi yrðu ekki of lág (c2 =
3,02, d.f. = 4, p = 0,555). Við könnun
á sambandi á milli fjarlægðar og
stærðar birkis var gögnum frá öllum
sniðum því slegið saman.
Langflestar birkiplönturnar, eða
161 (88%), var að finna í innan við
0
10
20
30
40
50
60
70
10–29 30–49 50–69 70–89 90–109 110–129 130
5. mynd. Hæðardreifing birkiplantna á rannsóknarsvæðinu í Gára. Gráu stöplarnir sýna
fjölda birkiplantna með þroskaða rekla. – Frequency distribution of the height of birch in
Gári. Gray bars represent the frequency of catkin-bearing plants.
6. mynd. Fjöldi birkiplantna eftir fjarlægð frá næstu víðiplöntu á sniðum 1 og 2–3. – Frequency distribution of the birch plants related to
the distance from the nearest willow at transects 1 and 2–3.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1–50 51–100 101–150 151–200 201–250 >250
Snið 2 og 3
Fj
öl
di
b
irk
ip
la
nt
na
–
N
um
be
r o
f b
irc
h
pl
an
ts
Hæð birkis, cm – Height of birch
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1–50 51–100 101–150 151–200 201–250 >250
Snið 1
Fj
öl
di
b
irk
ip
la
nt
na
–
N
um
be
r o
f b
irc
h
pl
an
ts
Fjarlægð frá næsta víði, cm – Distance from nearest willow
80 3-4#Loka_061210.indd 152 12/6/10 7:22:41 AM