Náttúrufræðingurinn - 2010, Qupperneq 76

Náttúrufræðingurinn
156
Þakkir
Rannsókn þessi var styrkt af Hekluskógum. Við viljum þakka Landgræðslu
ríkisins fyrir að veita okkur fæði og húsaskjól meðan á vettvangsvinnu stóð,
Guðmundi Halldórssyni fyrir aðstoð við að hrinda verkefninu í framkvæmd
og Anette T. Meier fyrir að teikna nokkrar myndanna. Borgþór Magnússon
fær sérstakar þakkir fyrir aðstoð á öllum stigum verkefnisins. Höfundar
þakka einnig Járngerði Grétarsdóttur og tveimur ónafngreindum yfirlesurum
fyrir gagnlegar ábendingar.
Heim ild ir
Sigurður H. Magnússon & Borgþór Magnússon 1989. Þættir um vist-1.
fræði birkis og not þess til landgræðslu. Græðum Ísland, Landgræðslan
1988, árbók II. Bls. 97–108.
Person, Å. 1964. The vegetation at the margins of the receding glacier 2.
Skaftafellsjökull, Southeastern Iceland. Botaniska Notiser 117. 323–354.
Bryndís Marteinsdóttir, Kristín Svavarsdóttir & Þóra Ellen Þórhallsdóttir 3.
2007. Landnám birkis á Skeiðarársandi. Náttúrufræðingurinn 75. 123–129.
Snorri Sigurðsson 1977. Birki á Íslandi, útbreiðsla og ástand. Skógarmál. 4.
Bls. 146–172.
Hákon Bjarnason 1974. Athugasemdir við sögu Íslendinga í sambandi 5.
við eyðingu skóglendis. Ársrit Skógræktarfélags Íslands 1974. 30–43.
Guðmundur Guðjónsson & Einar Gíslason 1998. Gróðurkort af Íslandi. 6.
1:500 000. Yfirlitskort. Náttúrufræðistofnun Íslands, Reykjavík (1. útgáfa).
Ása L. Aradóttir & Ólafur Arnalds 2001. Ecosystem degradation and 7.
restoration of birch woodlands in Iceland. Í: Nordic mountain birch
ecosystems (ritstj. Wielgolaski, F.E.). Man and the biospheres series 27.
Bls. 293–306.
Ása L. Aradóttir & Þröstur Einarsson 2005. Restoration of birch wood-8.
land in Iceland. Í: Restoration of boreal and temperate forests (ritstj.
Stanturf, J.A. & Madsen, P.). CRC press. Bls. 195–209.
Eggert Konráðsson 1936. Birkisáðreitir í Vatnsdal. Búfræðingurinn, 9.
endurbirt í Ársriti Skógræktarfélags Íslands 1989. 48–50.
Hákon Bjarnason 1979. Birkilundurinn í Haukadal. Ársrit Skógræktar-10.
félags Íslands 1979. 49–50.
Ása L. Aradóttir 1991. Population biology and stand development of 11.
birch (Betula pubescens Ehrh.) on disturbed sites in Iceland. Ph.D.
Dissertation, Texas A&M University College Station. 104 bls.
Sigurður H. Magnússon & Borgþór Magnússon 1990. Birkisáningar til 12.
landgræðslu og skógræktar. Ársrit Skógræktarfélags Íslands. Bls. 9–18.
Ágúst Árnason 1989. Sáning birkis á víðavangi. Ársrit Skógræktarfélags 13.
Íslands 1989. 112–113.
Sigurður H. Magnússon & Borgþór Magnússon 1992. Áhrif víðis á 14.
landnám birkis á skóglausu svæði. Náttúrufræðingurinn 61. 95–108.
Ása L. Aradóttir, Hreinn Óskarsson & Björgvin Ö. Eggertsson 2006. 15.
Hekluskógar, forsendur og leiðir. Fræðaþing landbúnaðarins 2006.
253–256.
Veðurstofa Íslands 2007. Gögn frá veðurstöð á Hellu. Veðurstofa Íslands, 16.
Reykjavík. http://vedur.is/vedur/vedurfar/medaltalstoflur/. Sótt í
nóvember 2007.
Sveinn Runólfsson 1989. Landgræðslan á árinu 1988. Græðum Ísland, 17.
Landgræðslan 1988, árbók II. 13–32.
Sigurður H. Magnússon & Borgþór Magnússon 2001. Effect of enhance-18.
ment of willow (Salix spp.) on establishment of birch (Betula pubescens)
on eroded soil in Iceland. Í: Nordic mountain birch ecosystems (ritstj.
Wielgolaski, F.E.). Man and the biospheres series 27. 317–329.
SAS Institute 2006. JMP, útgáfa 6.03. Cary, NC: SAS Institute Inc.19.
Ása L. Aradóttir, Robertson, A. & Moore, E. 1997. Circular statistical 20.
analysis of birch colonization and the directional growth response of
birch and black cottonwood in south Iceland. Agr. For. Meterorol. 84.
179–186.
Ásrún Elmarsdóttir, Bjarni D. Sigurdsson, Borgþór Magnússon, Bjarni E. 21.
Guðleifsson, Edda Oddsdóttir, Erling Ólafsson, Guðmundur Halldórs-
son, Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir, Kristinn H. Skarphéðinsson, María
Ingimarsdóttir & Ólafur K. Nielsen 2007. Age-related dynamics in biodi-
versity and carbon cycling of Icelandic woodlands (ICEWOODS):
Experimental set-up and site descriptions. Í: Effects of afforestation on
ecosystems, landscape and rural development. TemaNord 508 (ritstj.
Guðmundur Halldórsson, Edda S. Oddsdóttir & Ólafur Eggertsson). Bls.
100–107.
Bjarni Diðrik Sigurðsson, Borgþór Magnússon, Ásrún Elmarsdóttir & 22.
Brynhildur Bjarnadóttir 2005. Biomass and composition of understory
vegetation and the forest floor carbon stock across Siberian larch and
mountain birch chronosequences in Iceland. Annals of Forest Science 62.
881–888.
Anna Sigríður Valdimarsdóttir 2010. Gróður í Viðey í Þjórsá. BS-ritgerð 23.
við umhverfisdeild Landbúnaðarháskóla Íslands. 34 bls.
Ása L. Aradóttir, Ingvi Þorsteinsson & Snorri Sigurðsson 2001. Distribu-24.
tion and characteristics of birch woodlands in North Iceland. Í: Nordic
mountain birch ecosystems (ritstj. Wielgolaski, F.E.). Man and the bio-
spheres series 27. 51–61.
Sigurður H. Magnússon 1994. Plant colonization of eroded areas in Ice-25.
land. Doktorsritgerð við vistfræðideild Háskólans í Lundi, Svíþjóð. 98
bls.
Smith, W.K., Germino, M.J., Hancock, T.E. & Johnson, D.M. 2003. Another 26.
perspective on altitudinal limits of alpine timberlines. Tree Physiology
23. 1101–1112.
Granström, A. & Fries, C. 1985. Depletion of viable seeds of 27. Betula pubes-
cens and Betula verrucosa sown onto some north Swedish forest soils.
Canadian Journal of Forest Research 15. 1176–1180.
Thompson, K., Bakker, J. & Bekker, R. 1997. The soil seed banks of North 28.
West Europe: methodology, density and longevity. Cambridge Univer-
sity Press, Cambridge. 276 bls.
Kullman, L. 1979. Changes and stability in the altitude of birch tree-limit 29.
in the southern Swedish Scandes 1915–1975. Acta Phytogeographica
Suecica 65. 1–121.
Þorbergur Hjalti Jónsson 2004. Stature of sub-arctic birch in relation to 30.
growth rate, lifespan and treeforms. Annals of botany 94. 753–762.
Wareing, P.F. 1959. Problems of juvenility and flowering in trees. Journal 31.
of the Linnean Society (Botany) 56. 282–289.
Miles, J. & Kinnard, J.W. 1979. The establishment and regeneration of 32.
birch, juniper and Scots pine in the Scottish Highlands. Scottish Forestry
117. 323–354.
Nara, K. & Hogetsu, T. 2004. Ectomycorrhizal fungi on established 33.
shrubs facilitate subsequent seedling establishment of successional plant
species. Ecology 85. 1700–1707.
Nara, K. 2006. Pioneer dwarf willow may facilitate tree succession by 34.
providing late colonizers with compatible ectomycorrhizal fungi in a
primary successional volcanic desert. New Phytologist 171. 187–198.
van der Heijden, M.G.A. & Horton, T.R. 2009. Socialism in soil? The 35.
importance of mycorrhizal fungal networks for facilitation. Journal of
Ecology 97. 1139–1150.
Atkinson, M.D. 1992. Biological Flora of the British Isles: 36. Betula pendula
Roth (B. verrucosa Ehrh.) and B. pubescens Ehrh. Journal of Ecology 80.
837–870.
Jumpponen, A., Trappe, J.M & Cázares, E. 2002. Occurrence of ectomyc-37.
orrhizal fungi on the forefront of retreating Lyman Glacier (Washington,
USA) in relation to time since deglaciation. Mycorrhiza 12. 43–49.
Muehlmann, O. & Peintner, U. 2008. Mycobionts of Salix herbacea on a 38.
glacier forefront in the Austrian Alps. Mycorrhiza 18. 171–180.
Ryberg, M., Larsson, E. & Molau, U. 2009. Ectomycorrhizal Diversity on 39.
Dryas octopetala and Salix reticulata in an Alpine Cliff Ecosystem. Arctic,
Antarctic, and Alpine Research 41. 506–514.
Harper, J.L. 1977. Population biology of plants. Academic Press Inc, New 40.
York. 892 bls.
Um höfundana
Sigurður H. Magnússon (f. 1945) lauk BS-prófi í líffræði
frá Háskóla Íslands 1975 og Ph.D.-prófi í plöntuvist-
fræði frá Háskólanum í Lundi í Svíþjóð árið 1994.
Sigurður hefur unnið hjá Náttúrufræðistofnun Íslands
frá 1997.
Bryndís Marteinsdóttir (f. 1980) lauk BS-prófi í líffræði
frá Háskóla Íslands 2004 og meistaraprófi frá sama
skóla árið 2007. Bryndís starfaði hjá Náttúrufræðistofnun
Íslands á haustmánuðum 2007 og vinnur nú að doktors-
verkefni í vistfræði við Háskólann í Stokkhólmi.
Póst- og netföng höfunda/Authors’ addresses
Sigurður H. Magnússon
Náttúrufræðistofnun Íslands
Urriðaholtsstræti 6–8
Pósthólf 125
IS-212 Garðabær
sigurdur@ni.is
Bryndís Marteinsdóttir
Department of Botany
Stockholm University
SE-106 91 Stockholm
Bryndis.Marteinsdottir@botan.su.se
80 3-4#Loka_061210.indd 156 12/6/10 7:22:42 AM