Gerðir kirkjuþings - 1990, Qupperneq 28

Gunnar Kristjánsson:
Sérálit meö nefndaráliti allsherjarnefndar um skýrslu kirkjuráös.
Um skyrslu nefndar um safnaöaruppbyggingu
Vegna skýrslu biskups þar sem fram kemur aö ég hafi beöist undan frekari störfum í
nefnd sem hann skipaöi í ársbyrjun til aö fjalla um safnaöaruppbyggingu og í tilefni af
skýrslu starfsmanns þeirrar nefndar vil ég fara nokkrum oröum um þetta mál til þess
aö skýra afstööu mína. En þetta mál bar ég fyrst upp hér á kirkjuþingi og hef fylgt því
eftir bæöi hér og annars staöar síöan uns þaö tók nýja stefnu á þessu ári, stefnu sem
ég tel leiða máliö á villigötur. Ég tel aö þetta verkefni þurfi aö undirbúa mun betur en
raunin hefur orðiö á og taka til endurskoöunar ýmsa þætti málsins. I því sem á eftir
kemur mun ég aöeins tæpa á fáeinum atriöum.
I hnotskurn er um að ræöa árekstur innan íslensku kirkjunnar milli hefðbundinna
lútherskra viöhorfa til safnaöarmála almennt (eins og ég hef greinilega sett þau fram
í greinargerðum og erindum um safnaðaruppbyggingu og hvergi hefur veriö mótmælt)
annars vegar en hins vegar sértrúarlegra (sekteríanskra) viöhorfa sem eru með öllu
framandi í starfi íslensku þjóðkirkjunnar. Þau viöhorf eru ríkjandi í þeirri sundurlausu
en býsna vel kunnu hreyfingu á Vesturlöndum sem gengur undir heitinu karismatíska
hreyfingin eöa náðargjafahreyfingin.
Það veldur erfiðleikum þegar fjalla á um þetta efni aö sá sem valist hefur sem
starfsmaöur nefndar um safnaðaruppbyggingu hefur lítiö sem ekkert ritaö um efnið. Þaö
litla sem til er gefur þó upplýsingar sem ættu að nægja til aö unnt sé aö átta sig
bærilega á því sem vandanum veldur.
/ /
Aður en vikið er aö sjálfri Afangaskýrslu nefndarinnar sem rituö er af
starfsmanninum skal litið á stutta grein eftir hann sem birtist í Árbók kirkjunnar 1989.
Þaö er engin tilviljun aö þau rit sem starfsmaöurinn vitnar til í grein sinni snúast
um kirkiuvöxt en ekki safnaöaruppbyggingu (að vísu notar höfundur orðið
safnaöaruppbygging, m.a. á grísku en þar vill svo óheppilega til að þaö er ávallt rangt
skrifað). Þetta er ljóst af þeim ritum sem vitnað er til (Lausanne II Newsletter auk
Qögurra bóka sem bera heitið kirkjuvöxtur í titli). Á þessu tvennu, safnaöaruppbyggingu
og kirkjuvexti, er reginmunur. Höfundur vitnar heldur ekki í nein viðurkennd
guðfræðileg ritverk sem snúast um safnaðaruppbyggingu þaö hlýtur þó eö vera eölileg
og sjálfsögð krafa til manns sem gengur fram fyrir skjöldu í þessu efni.
I nefndri grein starfsmannsins um safnaöaruppbyggingu er ekki fariö ofan í
saumana á þessu efni, hvorki kirkjufræöilega né praktískt. Hér er almennt tal um kirkju
og trúboð og oft býsna óljóst hvaö höfundur er aö fara. Hitt er augljóst að hann er að
boöa hina karismatísku hreyfingu sem von íslensku kirkjunnar. Lokaoröin sýna þaö á
sinn hátt en þau eru: "Okkar er aö láta hrífast með af þeim andgusti Guðs máttar
(Sp.Sal.7,25) sem nú hreyfir kirkjur heimsins og eykur þeim kraft og líf." Þetta er ekki
skilgreint nánar. Oröalagiö og túlkun samtímans leiöir hugann þegar í staö að
karismatísku hreyfingunni: andgustur Guös máttar sem nú hreyfir kirkjur heimsins.
I greininni segir enn fremur: "Hætta þjóökirkju er m.a. í því fólgin að hún veröi
"af heiminum" og þar meö aðeins hluti af menningu viðkomandi lands." Þessi setning
er sérstakrar athygli verö. Þaö er eitt einkenni á karismatísku hreyfingunni aö hún
vanmetur menningarumhverfiö hvert sem það er, þar meö taldir siöir, tungumál, atferli
25