Gerðir kirkjuþings - 1990, Qupperneq 34

Margt bendir til - og þaö er skoðun flutningsmanns - aö slík endurskoðun sé brýn nú
þegar og þótt fyrr hefði verið.
Tillagan sem hér er flutt miöar aö slíkri skipulagöri endurnýjun þar sem til
grundvallar liggur: a) guðfræöileg skilgreining þess markmiös sem stefnt skal aö, b)
starfsáætlun þar sem tekiö er tillit til ólíkra tegunda safnaöa hér á landi og c) úttekt
á ástandinu eins og þaö er."
Þá er einnig vikiö aö safnaðarhugtakinu í lútherskum kirkjuskilningi m.a. með
þessum oröum: "í lútherskum söfnuði miðast allt starf kirkjunnar viö söfnuöinn og þar
meö prestakalliö. Þar eru grunneiningar kirkjunnar, meira og minna sjálfstæöar þótt
tengdar séu á margvíslegan hátt. Lúther sjálfur notaöi oröiö kirkja sem minnst til þess
að leggja áherslu á orðið söfnuöur (þýðing hans á ekklesia var yfirleitt Gemeinde í staö
Kirche eins og viðtekin regla haföi veriö fyrir hans daga). Fyrir honum vakti þaö aö
leggja áherslu á "hinn almenna prestsdóm". Lúther og aðrir siöbótarmenn lögöu áherslu
á söfnuöinn sem miölæga einingu kirkjulegs starfs, sbr. Agsborgarjátninguna sem hefst
þannig: "Þaö er samhljóöa kenning safnaða vorra..." (Fimm höfuðjátningar bls.64.
Söfnuöirnir mynda síöan stærri einingu: prófastsdæmi og loks er biskupinn einingartákn
hinnar kirkjulegu heildar."
Þá rakti ég helstu stefnur og viðhorf sem eru uppi í þessu efni í praktískri guöfræöi
samtímans og taldi upp nokkur verkefni og sýndi nokkur vinnulíkön sem hafa mætti til
hliðsjónar við þetta viöfangsefni hér á landi. En ég varaöi einnig viö ákveönum
viðhorfum sem reynslan sýnir svo ekki verður um villst aö hafa í för með sér klofning
og upplausn innan þjóökirkjusafnaða, þar segir m.a.:
"Til viðbótar viö þetta örstutta yfirlit yfir helstu stefnur og strauma má nefna
bandarísk viðhorf til safnaöaruppbyggingar þar sem notast er við kenningar og aðferðir
til þess að byggja upp fyrirtæki. Þær aöferöir eru mjög nýttar af "karismatísku"
hreyfingunni sem leggur áherslu á tungutal, kraftaverkalækningar og spádóma og á
upptök sín í Kaliforníu uppúr 1960. Hún hefur aö einhverju leyti haft áhrif hér á landi.
Oft er sett jafnaöarmerki á milli safnaðaruppbyggingar og fjölda nýrra í söfnuöinum.
Slíkt er í algjörri andstööu viö hinn biblíulega skilning á safnaöaruppbyggingu þar sem
slík uppbyggingu gæti allt eins - ef merking hugtaksins er sett á oddinn - merkt fækkun
í söfnuði þar sem um er að ræöa innri styrk safnaöarins."
Undir lokin var svo vikiö aö fjármögnum þannig:
"Um fjármögnun þessa viöamikla verkefnis skal hér ekki fjölyrt. Þar er þó vissulega
um aö ræöa meginatriði þar sem hér er um aö ræða fjárfrekt viöfangsefni. Þar hefur
flutningsmaöur ákveðna leiö í huga án þess aö þar sé um aö ræða einu hugsanlegu
leiðina. Mætti hugsa sér að sú áætlun sem hér er lagt til aö gerð veröi á næstu árum
skoðaöist í ljósi þessarar tillögu sem samþykkt var á kirkjuþingi 1986 (5. mál): "Efling
kirkjulegs starfs og kristinnar trúar hér á landi nú og á komandi árum skal vera
meginmarkmið hátíöahalda vegna þúsund ára afmælis kristnitökunnar." Aætlun um
markvissa uppbyggingu safnaöanna þar sem skipulega er tekiö á öllum þáttum starfs
þeirra væri vissulega í anda samþykktarinnar. Síöast en ekki síst ber aö minna á
samþykkt Alþingis vorið 1986 en þá var samþykkt eftirfarandi "þingsályktunartillaga um
þúsund ára afmæli kristnitökunnar. Alþingi ályktar að fela forsetum Alþingis aö vinna
að athugun á því með hvaöa hætti verði af hálfu Alþingis minnst þúsund ára afmælis
kristnitökunnar" (Þingskjal nr. 726).
Þaö skal undirstrikað að mikilvægt er aö öll safnaðaruppbygging hér á landi grundvallist
á íslenskri kirkjuhefð. "
Málið var afgreitt meö því aö kirkjuráöi var faliö að skipa þriggja manna nefnd
31