Són - 01.01.2015, Side 119

HávAmál resens prófessors 117
flytja þau til og að nokkru leyti getur slíkt gerst fyrir slysni. Einnig er
það til að uppskrifari yrki inn í kvæði, til dæmis þegar honum þykir
eitthvað vanta í forritið (sjá t.d. Haukur Þorgeirsson 2013:310–311). Þegar
skriflegir milliliðir verða margir getur smám saman átt sér stað endur-
sköpun sem líkist þeirri sem gerist í munnlegri geymd. Sú skýring á
erindaröðinni verður því varla útilokuð.
Raunar er það svo að röð vísna í HÁVAMÁLUM hefur valdið ýmsum
fræðimönnum heilabrotum og hafa menn freistast til að greina textann
sundur í ólík frumkvæði og leggja til ýmsar úrbætur og tilfærslur. Sá sem
lengst hefur gengið í þessu er sennilega Ivar Lindquist (1895–1985) sem
lengi var prófessor við Háskólann í Lundi. Lindquist gaf út bókina Die
Urgestalt der Hávamál þar sem hann leitaðist við að færa kvæðið aftur
til upphaflegri myndar. Vísur og vísuorð eru þar fluttar til eftir því sem
þurfa þykir og ýmsu bætt inn í úr öðrum heimildum. Til dæmis um
textameðferðina hjá Lindquist má sýna þá vísu sem hann númerar B 20:
Glaður og reifur
skyli gumna hver
uns sinn bíður bana.
Deyr dugga
þótt í dali skríði
þá er öll eru örlög farin.
(Lindquist 1956:62)
Fyrri helmingurinn er úr HÁVAMÁLUM Konungsbókar (GS 1998:23) en
seinni helmingurinn er sóttur úr Flóvents sögu. Annað dæmi er vísa
B 15:
Árlega verðar
skyli maður oft fá
nema til kynnis komi:
gestgjafa
því geðjast betur
sem betur er matur metinn.
(Lindquist 1956:60)
Hér er fyrri helmingurinn úr Konungsbók (GS 1998:33) en seinni helm-
ingurinn eftir prófessorinn sjálfan.
Nú má spyrja hvort textinn í útgáfu Resens gæti verið tilkominn á
svipaðan hátt og texti sænska fræðimannsins. Getur verið að einhver
17. aldar Lindquist hafi setið yfir texta HÁVAMÁLA og endurmótað hann