Són - 01.01.2015, Side 127

HávAmál resens prófessors 125
63 fjöld ef viðrar 74 fjöld um viðrir
71 ís þá yfir um kemur 81 ís er yfir kemur
88 var eg innkominn 101 er eg var enn um kominn
94 Gunnlöð mér gaf 105 Gunnlöð mér um gaf
112 þá ertu bleyði um borinn S 25 þá þykir þú með bleyði borinn
112 láttu hans orð um farin S 25 láttu hans öndu farið
113 verður þér böls um beðið 126 þá er þér böls beðið
Fylliorðin sem Resen hefur fram yfir Konungsbók eru öll á eðlilegum
stað miðað við forna málnotkun. Fylliorð eru venjulega á undan sagnorði,
gjarnan í lýsingarhætti, og ekki síst í lok vísuorða í ljóðahætti. Ýmsir
fræðimenn hafa notað fjölda fylliorða í kvæðum til að draga ályktanir
um aldur þeirra (fyrst Kuhn 1929). En taflan hér fyrir ofan sýnir hversu
auðveldlega fylliorð geta birst og horfið, að minnsta kosti í ljóðahætti.
Af mögulegum miðaldaheimildum um HÁVAMÁL verður að lokum að
nefna málsháttasafn Magnúsar prúða (d. 1591) en í því eru tvö spakmæli
eignuð Óðni:
Að morgni skal mey lofa.
Oft er vargs höfuð að vormorgni.
(Jón Helgason 1977:44)
Jón Helgason lagði til að þessi spakmæli væru ættuð úr HÁVAMÁLUM –
og þá úr einhverri annarri gerð þeirra en fyrirfinnst í Konungsbók enda
er þetta ekki þar að finna. Ekki skal ég mótmæla þessu en þetta er að
minnsta kosti ekki að finna í þeirri gerð sem Resen kom á prent.
Niðurstaðan er þá að þær slitrur úr texta HÁVAMÁLA sem finna má í
heimildum frá 16. öld og fyrr hafa engin sérstök líkindi við texta Resens.
6. Leshættir úr Konungsbók?
Sophus Bugge og Anthony Faulkes bentu á tiltekna lesháttu í texta
Resens sem virðast runnir frá Konungsbók. Bugge (1867:lix) fann um
þetta merkilegt dæmi í vísu 112, þar sem skrifari Konungsbókar hefur
fyrst gert mistök og svo leiðrétt sig.11 Dæmið lítur svona út:
11 Umfjöllun Bugge er að vísu um handritið AM 754 4to, með hendi Guðmundar
Andréssonar (d. 1654 í Kaupmannahöfn). Textinn þar er náskyldur texta Resens, sbr.
ummæli hér að ofan við lok kafla 2.