Peningamál - 01.03.2005, Blaðsíða 44

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PEN INGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
1
44
Af þessari ástæðu hóf bankinn í síðustu Peningamálum að birta
verðbólguspá sem er byggð á breytilegum vöxtum og gengi krón-
unnar. Eins og þá er notast við fólgna framvirka vexti eins og sýndir
eru á mynd 13 á bls. 17. Í því felst að stýrivextir bankans halda áfram
að hækka fram í ágúst nk. og verða þá um 10% en taka síðan að
lækka út spátímabilið. Það felur í sér að stýrivextir verða tæplega 0,75
prósentum hærri á þessu ári en í meginspánni en rúmlega 0,1 prósenti
lægri á næsta ári.
Gengi krónunnar er jafnframt látið þróast í samræmi við óvarið
vaxtajafnvægi, þ.e. út frá vaxtamun framvirkra vaxta hér á landi og
erlendis (út frá viðskiptavegnum framvirkum skammtímavöxtum), en
þó þannig að gert er ráð fyrir áhættuþóknun sem rekur fleyg á milli
innlendra og erlendra vaxta. Samkvæmt framvirkum vöxtum hækka
bæði innlendir og erlendir vextir á næstu misserum en taka síðan að
lækka á seinni hluta þessa árs en lækka hraðar erlendis. Vaxtamunur-
inn fer því smám saman vaxandi á tímabilinu. Það hefur í för með sér
að gengi krónunnar veikist smám saman og verður gengisvísitalan
nálægt 120 stigum í lok spátímabilsins. Rétt er að ítreka að í þeim
vaxta- og gengisferlum sem notast er við í spánni felst ekki skoðun
eða spá bankans á því hvernig framvindu þessara stærða verður hátt-
að á spátímabilinu.
Mynd 41 sýnir verðbólguspá sem byggð er á þessari þróun
vaxta og gengis. Eins og í meginspánni er ekki gert ráð fyrir að gengis-
sveiflan komi að fullu fram í innlendu verðlagi til skamms tíma.
Fráviksspáin gefur til kynna að verðbólga geti lækkað nokkru
hraðar en gert er ráð fyrir í meginspánni og verði komin í um 2% í lok
þessa árs. Eftir það tekur verðbólgan hins vegar að hækka hratt og er
orðin tæplega 4½% við lok spátímabilsins. Þetta helgast af því að
framan af er aðhaldsstig peningastefnunnar meira en í meginspánni
og gengi krónunnar áfram töluvert sterkt. Vöxtur innlendrar eftir-
spurnar verður því minni en í meginspánni á þessu ári. Þegar fer á líða
á þetta ár og á því næsta tekur gengi krónunnar hins vegar að gefa æ
meira eftir og stýrivextir að lækka sem eykur enn frekar á vöxt eftir-
spurnar og stuðlar að meiri verðbólgu en í meginspánni.
Fólgnir framvirkir vextir virðast því fela í sér of mikla bjartsýni
um hversu fljótt lækkun stýrivaxta geti hafist. Ef tryggja á framgang
verðbólgumarkmiðsins þurfa stýrivextir líklega að vera háir lengur en
fram á haust, sérstaklega ef gengi krónunnar fer að gefa verulega
eftir. Þá er ekki hægt að útiloka að vextir þurfi jafnvel að hækka enn
frekar.
Tafla 10 Mögulegt bil ársverðbólgu til næstu tveggja ára
Verðbólga
undir á bilinu undir á bilinu yfir
Ársfjórðungur 1% 1% - 2½% 2½% 2½% - 4% 4%
1. ársfj. 2005 < 1 < 1 < 1 2 98
4. ársfj. 2005 2 42 44 52 4
4. ársfj. 2006 2 21 23 43 34
Taflan sýnir mat Seðlabankans á líkum á því að verðbólga verði á ákveðnu bili í prósentum.
Mynd 41
Verðbólguspá með breytilegum
vöxtum og gengi
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1
2003 2004 2005 2006
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
%
Meginspá Seðlabankans
Spá með breytilegum vöxtum og gengi