Peningamál - 13.05.2015, Qupperneq 24

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
5
•
2
24
PENINGASTEFNAN OG INNLENDIR
FJÁRMÁLAMARKAÐIR
Fitch Ratings og er þar með metinn í fjárfestingarflokki. Það ætti að
bæta enn frekar aðgengi og vaxtakjör sem innlendum aðilum bjóðast
á alþjóðlegum fjármálamörkuðum.
Gengi krónunnar
Gengi krónunnar hefur haldist stöðugt
Gengi íslensku krónunnar hefur haldist tiltölulega stöðugt gagnvart
vísitölu meðalgengis það sem af er þessu ári líkt og á síðastliðnu ári
(mynd III-8). Fyrir útgáfu þessa heftis Peningamála var gengið lítillega
hærra en það var í lok janúar sl. og á sama tíma í fyrra. Það hefur hins
vegar hækkað um rúmlega 1½% gagnvart evru frá því í janúar og
um ½% gagnvart Bandaríkjadal. Gengi krónunnar er hins vegar hátt í
fimmtungi lægra gagnvart Bandaríkjadal en á sama tíma fyrir ári sem
er í takt við þróun gjaldmiðla annarra þróaðra ríkja gagnvart dalnum
(mynd III-9). Seðlabankinn hefur haldið áfram að kaupa gjaldeyri á
markaði og eru kaupin meiri það sem af er þessu ári samanborið við
sama tímabil í fyrra (mynd III-10).
Peningamagn og útlán
Dregur úr vexti peningamagns
Vítt skilgreint peningamagn (M3) jókst um 8,9% á fyrsta fjórðungi
ársins miðað við sama fjórðung í fyrra en sé leiðrétt fyrir inn-
lánum slita stjórna fallinna fjármálafyrirtækja (sem gefur betri mynd af
greiðslugetu handhafa peninga (e. money holders)) var aukningin ein-
ungis 3,3% (mynd III-11). Ársvöxtur leiðrétts M3 hefur dregist saman
undanfarið ár og hefur verið undir nafnvexti landsframleiðslunnar
síðustu þrjá ársfjórðunga. Kann það að hluta til að skýrast af áfram-
haldandi sölu viðskiptabankanna á eignum sem þeir tóku yfir í kjölfar
fjármálakreppunnar en hún dregur að öðru óbreyttu úr peningamagni
í umferð. Af einstökum undirþáttum M3 vegur aukning í innlánum
heimila þyngst. Samdráttur var hins vegar í innlánum atvinnufyrirtækja
tengdra fiskiðnaði. Þá drógust innlán annarra fjármálastofnana en inn-
lánsstofnana einnig saman, einkum innlán verðbréfa- og fjárfestingar-
sjóða og lífeyrissjóða.

Aukinn útlánavöxtur til fyrirtækja að undanförnu …
Hrein ný útlán (þ.e. ný útlán að frádregnum inn- og uppgreiðslum
eldri lána) innlánsstofnana til innlendra aðila námu um 50 ma.kr. á
fyrsta fjórðungi þessa árs sem er talsvert meira en á sama tímabili í
fyrra en svipað og á undanförnum þremur ársfjórðungum. Mest var
lánað til innlendra atvinnufyrirtækja á fjórðungnum eða um 38 ma.kr.
(mynd III-12), að langstærstum hluta þjónustufyrirtækja og sjávarút-
vegsfyrirtækja, sem er mun meiri útlánaaukning en var að meðaltali
á sl. tveimur árum. Aukinn útlánavöxtur til fyrirtækja að undanförnu
er í samræmi við spár um aukna fjárfestingu atvinnufyrirtækja á þessu
ári (sjá kafla IV).
… en svipaður til heimila sé horft fram hjá áhrifum
skuldalækkunar
Hrein ný útlán innlánsstofnana til heimila námu um 9,7 ma.kr. á fyrsta
Ma.kr. % af VLF
Mynd III-10
Viðskipti Seðlabanka Íslands á millibanka-
markaði með gjaldeyri 2010-2015
1. Árið 2015 miðast við VLF ársins 2014.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Kaup á erlendum gjaldeyri (v. ás)
Sala á erlendum gjaldeyri (v. ás)
Hrein gjaldeyriskaup sem hlutfall af VLF (h. ás)1
-20
0
20
40
60
80
100
120
-1
0
1
2
3
4
5
6
1. jan.-
8. maí
2015
1. jan.-
8. maí
2014
20142013201220112010
30,0
12,6
20,1
-3,0
-9,1
-1,4 -0,5
112,8
10,1
44,3
25,1
Mynd III-9
Lækkun á gengi gjaldmiðla ýmissa
þróaðra ríkja gagnvart Bandaríkjadal1
%
1. Myndin sýnir lækkun á gengi gjaldmiðla gagnvart Bandaríkjadal
milli meðaltala apríl 2014 og apríl 2015.
Heimild: Macrobond.
0
5
10
15
20
25
Sv
is
sn
. f
ra
nk
i
Br
es
kt
p
un
d
Ka
na
da
da
lu
r
Ja
pa
ns
kt
je
n
Ís
le
ns
k
kr
ón
a
Ev
ra
D
ön
sk
k
ró
na
Sæ
ns
k
kr
ón
a
N
or
sk
k
ró
na
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd III-11
Samsetning peningamagns í umferð -
M3 leiðrétt1
1. ársfj. 2010 - 1. ársfj. 2015
1. Leiðrétt fyrir innlánum slitastjórna fallinna fjármálafyrirtækja.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Atvinnufyrirtæki og félagasamtök sem þjónusta heimili
Fjármálageiri
Sveitarfélög
Heimili
M3 leiðrétt
M3
2012 2013 201420112010
-15
-10
-5
0
5
10