Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1992, Blaðsíða 112

110
MÚLAÞING
að annar sakaraðiljinn, Sunnefa Jónsdóttir, lézt þetta ár, sennilega um
vorið.112 Gafst henni þarafleiðandi aldrei kostur á að vinna eiðinn, sem
henni var dæmdur á Ljósavatni árið áður, þótt það sé að vísu ekki ör-
uggt, að yfirréttur hefði litið sömu augum á málið. Nákvæmlega hvenær
eða með hverjum hætti dauða hennar bar að, er nú engar upplýsingar að
fá, sem öruggar geti talizt. Þó má telja fullvíst, að hún hafi dáið á sóttar-
sæng, á meðan hún var enn í gæzlu Wíums á Eiðum. Hins vegar munu
fljótt hafa myndazt ýmsar hviksögur út af dauða hennar, t.d. geta þeir
Espólín og Gísli Konráðsson báðir um, að margrætt hafi orðið um
hann.113 Segir Gísli það hafa verið sögn sumra, að Sunnefa hafi verið
drepin úr hor eða ófeiti, en sjálfur telur hann hana hafa veikzt (“krenkt-
ist”), er hún ætlaði að fara til “þings”, og hafi þau veikindi leitt til dauða
hennar.114 Þá er þess enn að geta, að ýmsar sagnir geta um þann orðróm,
að Wíum hafi sjálfur ráðið Sunnefu bana,115 en slíkar sögusagnir eiga þó
tæpast við nokkur rök að styðjast. Til dæmis verður það að teljast næst-
um útilokað, að andstæðingar Wíums hefðu látið það liggja í þagnar-
gildi við framhald málsins, ef minnsti grunur hefði leikið á því, að
Wíum hefði verið valdur að dauða hennar, en það virðist aldrei hafa
borið á góma. Telja verður líklegast, að orsökin til dauða hennar hafi
verið hin sama og fjölmargra annarra landa hennar á þessum áratug, þ.e.
skortur og harðræði. Ekki er ósennilegt, að hún sem sakbomingur og
gæzlufangi hafi verið öllu verr haldin en aðrir heimilismenn, sem þó lá
við borð, að syltu einnig, og hafi það flýtt fyrir dauða hennar. Reyndar
gat margt fleira orðið henni að aldurtila, þótt teljast hefði mátt vera með
eðlilegum hætti. Það er alkunna, að meðalaldur Islendinga var ekki hár
á þessum tíma, og benda má á, að Jón bróðir hennar varð heldur ekki
langlífur.
Málið var loks tekið fyrir í yfirréttinum á alþingi 1 1. júní 1758. Þang-
að hafði Wíum stefnt og haft með sér sakbominginn Jón, sem eftir lát
Sunnefu var einn til eftirmáls. Einnig hafði Wíum stefnt þangað Jóni
Snorrasyni sýslumanni (í Skagafirði), settum verjanda Jóns, svo og
Sveini lögmanni Sölvasyni, til þess að verja dóm sinn frá Ljósavatns-
þingi. Sagðist Wíum ekki hafa getað stefnt málinu fyrir yfirréttinn fyrr
vegna forfalla, jafnvel þótt amtmaður hefði aðvarað hann. Ekki gat hann
um, hvað orsakað hefði þessi forföll, en augljóst er, að það hafa verið
fyrrgreindar ástæður, enda var engin athugasemd gerð við það af hálfu
réttarins. Því næst lagði Wíum fram í réttinum niðurstöðu aukalögþings-
ins á Ljósavatni, þar sem sagði, að leita skyldi úrskurðar æðra dómstóls
um eiðtöku Sunnefu. Hélt hann því fram, að refsa bæri Jóni samkvæmt