Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2010, Qupperneq 14

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 86. árg. 201010
þegar fjölskylduhjúkrun var innleidd á
Landspítala 2007. Hluti af innleiðingunni
var að fræða starfsfólk um leiðir til að auka
samstarf við fjölskyldur sjúklinga. Til að
meta árangur af fræðslunni var ákveðið
að kanna viðhorf hjúkrunarfræðinga og
í sumum tilvikum annarra starfstétta til
samstarfs við fjölskylduna, fyrir og eftir
fræðslu. Spurningalistinn hefur nú verið
notaður við rannsóknir á lyflækningasviði,
geðsviði og skurðlækningasviði. Saman­
lagt hefur listinn nú verið lagður fyrir 668
hjúkrunarfræðingar á ýmsum sviðum
Landspítala. Áreiðanleiki spurningalistans
á íslensku í heild reyndist ágætur (0,906)
og fyrir 3 af undirflokkunum (0,73­0,87)
en áreiðanleiki fyrir flokkinn Fjölskyldan
sem byrði var lægri en æskilegt er (0,58).
Niðurstöður úr áreiðanleikaprófum listans
á íslensku eru svipaðar og hjá sænsku
höfundunum nema hvað Fjölskyldan sem
byrði er óáreiðanlegri á íslensku.
Frekari þróun
Höfundar spurningalistans komu á
ráðstefnu um fjölskylduhjúkrun sem var
haldin hér á Íslandi sumarið 2009. Þar
var ákveðið að hefja samstarf um frekari
mótun spurningalistans og rannsóknir á
viðhorfum fagfólks til fjölskylduþjónustu.
Það samstarf er í gangi núna. Í þessu
samstarfi felst að gögn úr íslenskum
könnunum, þar sem þessi spurningalisti
hefur verið notaður, verða borin saman
við gögn annarra landa þar sem listinn
hefur einnig verið prófaður og notaður.
Einnig verða gögnin nýtt til að endurbæta
listann frekar. Spurningalistinn hefur
tekið ákveðnum breytingum í notkun
á barnasviði. Þar var hann í fyrsta
skipti notaður fyrir aðrar stéttir en
hjúkrunarfræðinga með góðum árangri
og mun það hugsanlega hafa áhrif á
notkun listans í framtíðinni.
Það getur litið út fyrir að vera einfalt verk að
velja spurningalista á erlendu tungumáli,
þýða hann og staðfæra en það er fleira
sem þarf að hafa í huga. Til að hægt sé
að taka mark á gögnum, sem aflað er
með spurningalista, þarf að semja hann
af vandvirkni og fylgja kerfisbundnu ferli
sem vel er skipulagt. Einnig þarf að nota
viðurkennda aðferðafræði við þýðingu og
staðfæringu. Þegar vandað hefur verið
til verka geta fleiri rannsakendur séð
sér hag í að nota þennan sama lista við
aðrar aðstæður og það leitt til samstarfs
rannsakenda þvert á fræðigreinar. Einnig
geta vönduð vinnubrögð rannsakenda
hér laðað að sér rannsakendur erlendis
í skemmtilegt samstarf um sameiginlegt
áhugamál.
Heimildir
Arna Skúladóttir, Auður Ragnarsdóttir og Elísabet
Konráðsdóttir (2005). Erum við föst í viðjum
vanans ­ getum við veitt betri fjölskylduhjúkr­
un? Tímarit hjúkrunarfræðinga, 81 (4), 34­39.
Benzein, E., Johansson, P., Arestedt, K.F.,
Berg, A., og Saveman, B.I. (2008a). Families’
importance in nursing care: Nurses’ atti­
tudes – an instrument development.
Journal of Family Nursing, 14 (1), 97­117,
doi:10.1177/1074840707312716.
Benzein, E., Johansson, P., Arestedt, K.F., og
Saveman, B.I. (2008b). Nurses’ attitudes
about the importance of families in nurs­
ing care: A survey of Swedish nurses.
Journal of Family Nursing, 14 (2), 162­180,
doi:10.1177/1074840708317058.
Drennan, J. (2003). Cognitive interviewing: Verbal
data in the design and pretesting of question­
naires. Journal of Advanced Nursing, 42 (1),
57­63.
Filmuhúðaðar töflur 0,5 mg og 1 mg. : Hjá fullorðnum til að hætta reykingum. : Hefja á meðferð samkvæmt eftirfarandi
áætlun: Dagur 1-3: 0,5 mg einu sinni á sólarhring. Dagur 4-7: 0,5 mg tvisvar á sólarhring. Dagur 8-meðferðarloka: 1 mg tvisvar á sólarhring.
Heildartími meðferðar er 12 vikur. : Lítið til í meðallagi mikið skert nýrnastarfsemi: Ekki þarf að breyta skömmtum.
: 1 mg einu sinni á dag eftir þriggja daga skammtaaðlögun (0,5 mg einu sinni á dag). : Ekki þarf að breyta
skömmtum. : Ekki þarf að breyta skömmtum. : Ekki er mælt með notkun handa börnum og unglingum yngri en 18 ára.
: Ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju hjálparefnanna. :Aðlaga getur þurft
skammta hjá sjúklingum sem samtímis nota teófýllín, warfarín og og insúlín.
: CHAMPIX á ekki að nota á meðgöngu. Ekki er vitað hvort varencilin útskilst í brjóstamjólk. Meta
skal hvort vegi þyngra, ávinningurinn sem barnið hefur af brjóstagjöfinni eða ávinningurinn sem móðirin hefur af CHAMPIX meðferð, áður en
ákveðið er hvort halda skuli brjóstagjöf áfram. Champix getur haft lítil eða í meðallagi mikil áhrif á
hæfni til aksturs og notkunar véla. Á meðan á meðferðinni stendur geta sjúklingar fundið fyrir sundli og syfju. : Þegar reykingum er
hætt, hvort sem það er gert með eða án lyfjameðferðar, geta komið fram ýmis einkenni, t.d. andleg vanlíðan og þunglyndi, svefnleysi, skapstyggð,
kvíði, einbeitingarskortur, eirðarleysi, hægur hjartsláttur, aukin matarlyst og þyngdaraukning. Í klínísku rannsóknunum var ekki aðgreint, hvort
aukaverkanirnar voru vegna fráhvarfseinkenna nikótíns eða tengdust notkun viðkomandi meðferðarlyfs. Í klínískum rannsóknum með Champix
voru u.þ.b. 4000 sjúklingar meðhöndlaðir í allt að 1 ár. Aukaverkanirnar voru vægar eða í meðallagi slæmar og komu almennt fram á fyrstu viku
meðferðar. : Ógleði, höfuðverkur, óeðlilegar draumfarir, svefnleysi. ( 1% og 10%):
Aukin matarlyst, syfja, sundl, röskun á bragðskyni, uppköst, hægðatregða, niðurgangur, uppþemba, magaóþægindi, meltingartruflanir,
vindgangur, munnþurrkur og þreyta. Auk þess hefur verið greint frá ( 0,1% og <1%) gáttatifi og brjóstverkjum. : Veita skal
stuðningsmeðferð eftir þörfum. :
Lyfið er lyfseðilsskylt og greiðist skv. greiðslufyrirkomulagi 0 í lyfjaverðskrá.
Samantekt um eiginleika lyfs er stytt í samræmi við reglugerð um lyfjaauglýsingar. Upplýsingar um
lyfið er að finna í sérlyfjaskrá og á lyfjastofnun.is.
Ábendingar Skammtar
Frábendingar Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun
Meðganga og brjóstagjöf
Áhrif á hæfni til aksturs og notkunar véla:
Aukaverkanir
Ofskömmtun
Pakkningar og verð 1. desember 2009
Handhafi markaðsleyfis:
Skert nýrnastarfsemi Alvarlega
skert nýrnastarfsemi Skert lifrarstarfsemi
Aldraðir Börn
Mjög algengar aukaverkanir ( 10%) Algengar aukaverkanir
sjaldan
Eftir markaðssetningu hefur verið greint frá þunglyndi, sjálfsvígs-
hugsunum, -hegðun og -tilraunum hjá sjúklingum sem reynt hafa að hætta reykingum með CHAMPIX. Ekki höfðu allir sjúklingar hætt að reykja
þegar einkennin komu fram, ekki höfðu allir geðsjúkdóma fyrir sem vitað var um. Læknar ættu að vera meðvitaðir um hugsanlega hættu á
verulegum þunglyndiseinkennum hjá sjúklingum sem reyna að hætta að reykja og ættu að leiðbeina þeim m.t.t. þess. Hætta skal strax meðferð
með ef læknir, sjúklingur, fjölskylda eða aðstandendur verða varir við óróleika, geðdeyfð eða breytingar á hegðun eða ef sjúklingur fær
sjálfsvígshugsanir eða sýnir sjálfsvígshegðun. Geðdeyfð, sem í mjög sjaldgæfum tilvikum hefur í för með sér sjálfsvígshugsanir og -tilraunir,
getur verið einkenni nikótínfráhvarfs. Að hætta að reykja, með eða án lyfjameðferðar, hefur einnig verið tengt við versnun undirliggjandi
geðsjúkdóma (t.d. þunglyndis). Öryggi og verkun Champix hjá sjúklingum með alvarlega geðsjúkdóma eins og geðklofa, geðhvarfasýki og
alvarlegt þunglyndi hefur ekki verið rannsakað. Gæta skal varúðar við meðferð á sjúklingum með sögu um geðsjúkdóma og leiðbeina þeim m.t.t.
þess. Enginn klínísk reynsla liggur fyrir um notkun CHAMPIX hjá sjúklingum með flogaveiki.Við lok meðferða gætti aukinnar skapstryggðar,
löngunar til að reykja, þunglyndis og /eða svefnleysis hjá allt að 3% sjúklingar þegar meðferð var hætt. Upplýsa skal sjúkling um þetta og ræða
hugsanlega þörf á að minnka skammta smám saman í lok meðferðar. : Ekki hefur verið greint frá klínískt marktækum milliverkunum
lyfja við CHAMPIX.
Upphafspakkning (0,5 mg 11 stk + 1mg 42 stk): 18.715.- 8 vikna fram-
haldspakkning (1mg, 112 stk): 32.029.-
Pfizer, Vistor hf., Hörgatúni 2, 210 Garðabær.
Milliverkanir
> > <
>
CHAMPIX (vareniclin)®
Heimildir:
1. Gonzales D et al. Varenicline, an a4ß2 nicotinic acethylcholine receptor partial agonist, vs sustained-release bupropion and placebo for smoking
cessation. A randomized controlled trial. JAMA 2006; 296(1):47-55. 2. Jorenby DE et al. Efficacy of varenicline, an 4ß2 nicotinic acethylcholine receptor
partial agonist,vs placebo or sustained-release bupropion and for smoking cessation.Arandomized controlled trial. JAMA2006; 296(1):56-63.
á
01.2010