Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2010, Síða 38

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 86. árg. 201034
grein fyrir því við innlögn að viðkomandi
sjúklingur heyri illa og það sé rætt hvernig
best sé að haga samskiptunum. Sjálfsagt
er að taka fram hvort viðkomandi notar
heyrnartæki eða annan búnað og ræða
hvernig best sé að nýta hann og geyma
meðan á dvölinni stendur. Það er því
miður nokkuð oft sem heyrnartæki tapast
á stofnunum og því er sjálfsagt að hafa
merkt box á náttborði til að geyma tækin
í þegar þau eru ekki í notkun. Til eru
handhægar leiðbeiningar um samskipti
sem sjálfsagt er að nýta sér. Einnig má
benda á merkingar sem upplýsa um
aðgengi fyrir heyrnarskerta. Víða erlendis
eru sett upp smekkleg spjöld við rúm sem
benda á að hér liggi sjúklingur sem heyrir
illa og bent á æskilegar samskiptaleiðir.
Slík ábending gerir starfsfólk meðvitaðra,
hentar vel þar sem margir vinna og
er einföld og skilvirk leið til að koma
mikilvægum upplýsingum á framfæri.
Það auðveldar líka þeim heyrnarskerta
að hefja samskipti, hann þarf ekki sífellt
að upplýsa um heyrnarskerðingu sína.
Stundum kemur upp sú staða að vegna
veikinda reynist sjúklingi erfitt að nota
heyrnartækin sín eða veikindi hafa áhrif
á áður þokkalega heyrn þannig að
samskipti milli sjúklings og starfsmanna
reynast erfið. Þá gætu lítil og einföld
samskiptatæki, sem magna upp hljóðið,
Heyrnarhjálp er félag heyrnarskertra á Íslandi. Það var stofnað 14. nóvember 1937. Félagið er hagsmunafélag
sem rekur þjónustuskrifstofu, gefur út fréttabréf, heldur ráðstefnur og sinnir fræðslu á stofnunum og í skólum.
Markmið félagsins er að kynna fötlunina og baráttumál félagsins sem víðast.
komið að góðum notum. Æskilegt væri
að sjúkrastofnanir ættu slík tæki til afnota
fyrir sjúklinga en þarna er ekki um dýran
búnað að ræða.
Eins og minnst var á hér að framan
byggist samfélagsleg þátttaka heyrnar­
skertra að hluta á samfélagslegri ábyrgð.
Undir það fellur meðal annars uppsetning
tónmöskva. Í gildandi byggingareglugerð
(441 frá 23. júní 1998, gr. 107.6 og
107.1) stendur að tónmöskvi eða
annað sambærilegt kerfi með tilliti til.
heyrnarskertra skuli vera í byggingum
ætluðum til almenningsnota. Þannig
hefur það verið í meira en áratug. Það
er engum blöðum um það að fletta
að sjúkrastofnanir falla undir þessa
reglugerð og ættu því að vera komnar
með tónmöskva fyrir löngu. Það er eins
og fólk geri sér ekki grein fyrir mikilvægi
tónmöskvans og æði margir vita ekki enn
þá hvað tónmöskvi er eða hvernig hann
vinnur.
En hvað er þá tónmöskvi? Tónmöskvi er
einfalt tæki, magnari og snúra, sem bætir
aðgengi heyrnarskertra að töluðu máli.
Rafsegulsvið myndast innan snúrunnar
en hún er lögð í hring. Í heyrnartæki
notandans þarf að vera innbyggður
móttakari, svo kölluð T­spóla, sem
notandinn stillir á þegar hann vill nýta sér
tónmöskvann. Talað er í hljóðnema og
skilar hljóðið sér beint og ótruflað í T­spólu
heyrnartækisins. Umhverfishljóð eru
útilokuð og trufla því ekki. Tónmöskva er
einnig hægt að tengja við aðra hljóðgjafa,
svo sem sjónvarp og útvarp. Þeir geta
ýmist verið þráðlausir eða tengdir með
snúru við tæki notandans. Hægt er að
leggja tónmöskva í öll rými, stór og smá.
Tónmöskvar eiga skilyrðislaust að vera
í öllum móttökum á sjúkrastofnunum.
Móttökur eru iðulega afmarkaðar með
glerveggjum sem skerða flutning hljóðs
og bakgrunnshávaði biðstofunnar
truflar einnig talgreiningu þess er
stendur handan glersins. Auk þess
eiga tónmöskvar að vera í öllum
sjónvarpsherbergjum, viðtalsherbergjum
og fundarsölum sjúkrastofnana. Lausir
færanlegir tónmöskvar eru til sem henta
einstaklingum sem komast til dæmis ekki
í sjónvarpsherbergi og horfa á sjónvarp á
sjúkrastofu.
Hér hefur verið stiklað á stóru og
komið inn á ýmislegt sem bætt getur
aðgengi og vellíðan heyrnarskertra á
sjúkrastofnunum. Félagið Heyrnarhjálp er
fúst til samstarfs við allar sjúkrastofnanir
um málefni er snerta aðgengismál
heyrnarskertra. Grein þessari er ætlað
að vekja fólk til umhugsunar og hvetja
þá er málið varðar til að leita sér
frekari upplýsinga. Heyrnarhjálp rekur
þjónustuskrifstofu á Langholtsvegi 111
og er þjónustan gjaldfrjáls og öllum opin.
Hægt er að fá nánari upplýsingar í síma
og á heimasíðu Heyrnarhjálpar.
Málfríður D. Gunnarsdóttir er
framkvæmdastjóri Heyrnarhjálpar.