Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2013, Blaðsíða 40

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 89. árg. 201336
Christer Magnusson, christer@hjukrun.is
Segja má að bókin byggist á löngun
höfundar til að losna úr fórna rlambshlut­
verkinu. Einhvers staðar las ég að hann
fáist núorðið mest við að halda erindi
um nýandlega stjórnunarsálfræði. Þetta
seinna orð hefur á sænsku dálítið niðrandi
blæ, managementpsykologi, hvernig á
að snúa á starfsfólkið. Það má svo sem
segja að ef allir starfsmenn tækju ábyrgð
á neikvæðum hugsunum og tilfinningum
sínum þá slyppi vinnuveitandinn undan
því að taka ábyrgð á vinnuandanum.
En þannig er bókin ekki hugsuð og hún
fjallar lítið sem ekkert um aðstæður á
vinnustöðum. Hins vegar hafa mörg
fyrirtæki viljað fá höfundinn til að halda
fyrirlestra og þannig hefur speki hans
líklega fengið þennan management­
stimpil.
Bókin gæti eins heitið Að velja hamingju
en höfundur segir í einum kaflanum að
þetta orð sé kannski of sterkt fyrir marga.
Erfitt eða óþægilegt getur verið að takast
á við hugsunina um að ef hamingjan er í
mínu valdi þá hef ég kannski alla tíð valið
óhamingju og valið að vera fórnarlamb.
„Að taka saman margar bækur, á því
er enginn endir, og mikil bókiðn þreytir
líkamann,“ segir Predikarinn. Eflaust
eru sjálfshjálparbækurnar fleiri nú en
allar bækur samanlagðar í heiminum
fyrir þrjú þúsund árum þegar höfundur
Predikarans var uppi. Flest höfum við
lesið einhverja sjálfshjálparbók og sumir
hafa lesið margar. Er vit í því að lesa enn
eina slíka bók?
Hraðinn er mikill í lífi okkar og við
teljum okkur varla hafa tíma til þess
að lifa, hvað þá lesa. Helst þurfum við
að fara á hraðlestrarnámskeið til þess
að geta lesið bækur. En þetta er ekki
bók til þess að lesa hratt heldur er
það ætlun höfundar að lesendur staldri
við, endurtaki mikilvægar málsgreinar og
íhugi þær vel. Vandamálið er kannski að
fáir gera æfingarnar sem mælt er með í
sjálfshjálparbókum. Ef menn gerðu þær
væri nóg að skrifa eina slíka bók og málið
væri dautt.
Valfrelsi
Margir hugsa þannig, meðvitað eða
ómeðvitað: Ef mér líður illa þá er það
aðstæðunum eða öðru fólki að kenna.
Mín líðan er undir öðrum komin. Af því
leiðir að aðstæður þurfa að breytast
eða aðrir þurfa að breyta sinni hegðun
til þess að mér geti liðið vel. En Kay
Pollak segir að við höfum alltaf val. Þetta
er að vísu engin ný speki. Menn hafa
sagt þetta frá örófi alda og æ oftar á
síðustu öldum. Valfrelsið er til dæmis
kjarninn í tilvistarstefnunni og í raun
í allri frjálshyggju en þá með öðrum
formerkjum. Að velja gleði fjallar um
valfrelsi á sviði hugsana og tilfinninga.
Við getum valið, segir Kay Pollak, að
túlka atburði eða hegðun fólks á annan
hátt en við erum vön. Um leið og við
gerum það uppgötvum við eitthvað nýtt
um umhverfi okkar. „Heimurinn breytist
þegar ég breyti skynjun minni á honum.“
Þetta eru einföld orð en mikil speki.
Ný túlkun þarf ekki endilega að vera
sannleikurinn en hún er enn eitt stykki
í pússluspilinu. En Kay Pollak gengur
lengra: „Af hugsunum mínum um aðra
mann eskju eru aðeins þær kærleiksríku
sannar (...) Hugsa sér ef það kemur í
BÓKARKYNNING
FÓRNARLAMBIÐ KVATT
Út er komin á íslensku bók sem hefur vakið mikla athygli á frummálinu og verið
þýdd á fjölmörg tungumál. Höfundur bókarinnar, Kay Pollak, er vel þekktur í
Svíþjóð sem kvikmyndaleikstjóri en einnig sem fyrirlesari.
Að velja gleði. Bók um að öðlast betra
líf. Höfundur: Kay Pollak. Útgefandi:
Draumsýn, Reykjavík. ISBN: 978-9935-
444-36-3. Bókin er 215 bls.