Gerðir kirkjuþings - 01.01.2011, Blaðsíða 6

6

og varðstöðu þegar svo ber við að einhver telur sig órétti beittan af hálfu starfsmanna
hennar, ekki síst á vettvangi kynfrelsis, sem snertir umfram allt mannhelgi og sjálfs-
virðingu. Til starfa í nefndinni völdust einstaklingar sem notið hafa trausts í þjóð-
félaginu og af hálfu kirkjuþings vegna menntunar sinnar, starfsreynslu og sérþekk-
ingar á þeim álitaefnum sem til rannsóknar hafa verið. Þótt skoðanir kunni að vera
skiptar um einstök atriði í rannsóknarskýrslunni er engin ástæða til þess að draga í efa
heilindi nefndarmanna og vilja þeirra til að skila eins vönduðu verki og nokkur kostur
var. Ég nota þetta tækifæri til að færa þeim einlægar þakkir fyrir vel unnin störf.

Nú liggur niðurstaða þessarar rannsóknar fyrir og hefur verið kynnt opinberlega.
Kirkjuþing er hinn rétti vettvangur til að taka við rannsóknarskýrslunni og ræða efni
hennar, bregðast við því sem þarf að taka á og setja í málefnalegan farveg. Þessum
fyrstu viðbrögðum af hálfu kirkjunnar var með engu móti unnt að skjóta til hins
reglulega kirkjuþings í haust og þess vegna erum við saman komin hér í dag. Það er
afar mikilvægt að við metum allar niðurstöður, ályktanir og ábendingar í þessari
skýrslu af yfirvegun og skynsemi og umfram allt jákvæðum huga. Hér er einstakt
tækifæri til að líta fram á veginn, velta við hverjum steini og færa starfshætti
kirkjunnar til betri vegar eftir því sem okkur er auðið. Við eigum að nýta það mikla og
vandaða eljuverk sem hér liggur fyrir til að breyta og bæta, byggja upp og styrkja
heilindi kirkjunnar og mátt hennar til þess að taka á móti öllum þeim sem höllum fæti
standa af einhverjum ástæðum, hvort sem það er í samskiptum við kirkjuna sjálfa eða
starfsmenn hennar eða á öðrum vettvangi þjóðlífsins. Ég læt í ljós þá einlægu von að
þær konur sem hafa verið órétti beittar af kirkjunnar mönnum og farið halloka í
samskiptum við þjóðkirkjuna virði og meti þann vilja til vandaðri verka sem kirkjan
vill nú sýna og finni frið í samstöðu með henni á grundvelli kærleiksboðskapar
frelsarans.

Enda þótt við kostum kapps um taka við þessari skýrslu og nýta efni hennar á eins
jákvæðan og uppbyggilegan hátt og okkur er unnt er engin ástæða til að horfa framhjá
því að margt í henni er kirkjunni erfitt og andstætt. Við setningu kirkjuþings 2010
sagði ég að óhjákvæmilegt væri að horfast í augu við mál sem við vildum öll að væru
kirkjunni fjarri. Veruleikinn kallaði og við honum yrði að bregðast. Það skyldum við
gera af sannsýni, umburðarlyndi, velvild og virðuleika. Nú er komið að því að takast á
við niðurstöðu rannsóknarnefndarinnar með þessum eðliskostum sem ásamt
kærleikanum eru grunnstoðir kristinnar trúar. Um leið verðum við að muna að „hratt
flýr stund“ og margt af því sem við sjáum nú í skýru ljósi var litið öðrum augum á
sinni tíð. Margt hefur þegar verið fært til betri vegar í þessum efnum frá árinu 1998
eftir að núverandi biskup Íslands var tekinn við embætti sínu og kirkjuþing hafði
fengið gjörbreytta stöðu í stjórnskipun kirkjunnar. Þar munar mest um starfsreglur um
meðferð kynferðisbrota innan kirkjunnar sem fyrst voru settar 1998 og hafa verið
lagfærðar nokkrum sinnum, síðast á kirkjuþingi 2009 og 2010. Á grunni þessara
starfsreglna hefur starfað fagráð innan kirkjunnar um meðferð kynferðisbrotamála og
hefur það unnið mikið starf og þakkarvert. Á vettvangi þess er hlustað á þá sem bera
fram kvartanir um kynferðisbrot, þeim leiðbeint um málsmeðferð og veittur
viðeigandi stuðningur hverju sinni um leið og því er fylgt eftir að slík mál sem upp
koma innan kirkjunnar fái viðhlítandi meðferð samkvæmt landslögum. Á árinu 2009
samþykkti kirkjuþing sérstakar siðareglur vígðra þjóna og annars starfsfólks
þjóðkirkjunnar og á síðasta kirkjuþingi 2010 voru sett ákvæði í starfsreglur um
svonefnda skimun sem á að koma í veg fyrir að til starfa innan kirkjunnar veljist fólk
sem hlotið hefur refsidóma vegna brota á barnaverndarlögum, vegna kynferðisbrota,