Morgunblaðið - 07.10.2016, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 2016
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Árvakur hf.,útgáfu-félag
Morgunblaðsins
og mbl.is, hefur
kynnt útvíkkun á
starfsemi sinni. Þessar nýj-
ungar má telja til allnokk-
urra tíðinda í sögu félagsins,
sem er bæði löng og farsæl
og hefur almennt einkennst
af stöðugleika og framsýni.
Gott dæmi um framsýni
þeirra sem haldið hafa um
stjórnartaumana er sú
ákvörðun undir lok síðustu
aldar að ráðast í rekstur
fréttamiðils á netinu. Á þeim
tíma var það ekki sjálfsagt
og árum saman var sá miðill,
mbl.is, rekinn með halla. Nú
skilar hann Árvakri hins
vegar góðum tekjum og er
mikilvæg stoð undir starf-
semi félagsins þó að enn
komi langstærsti hluti tekn-
anna frá útgáfu Morg-
unblaðsins. Forsenda þess-
arar jákvæðu þróunar hjá
mbl.is er vitaskuld sá árang-
ur sem náðst hefur, en vef-
urinn hefur um árabil verið
stærsti vefur landsins og
hefur veitt afburða þjónustu.
Um þessar mundir kynnir
Árvakur tvo nýja vefi á
mbl.is, sem eiga að bæta
þjónustu við lesendur enn
frekar. Í liðinni viku var vef-
urinn 200 mílur kynntur til
sögunnar og síðar í þessum
mánuði verður nýr og betri
matarvefur settur upp á
mbl.is til að þjónusta þá fjöl-
mörgu sem áhuga hafa á öllu
því sem viðkemur mat, mat-
argerð og matarmenningu.
Þessir tveir nýju vefir eru
jafnframt liður í því að
treysta rekstur Árvakurs.
Fjölmiðlafyrirtæki um allan
heim leita nú leiða, til dæmis
í gegnum margvíslega sér-
vefi, til að styrkja rekstur
sinn í breyttu rekstrar-
umhverfi. Ör tækniþróun og
aukin notkun netsins í gegn-
um margs konar tæki kallar
á að fjölmiðlar beiti nýjum
aðferðum við að ná til not-
enda og bjóði upp á nýjungar
og öfluga þjónustu á netinu.
Fjölmiðlar víða um heim
hafa farið ýmsar leiðir í
þessu efni. Oft hefur tekist
vel til en stundum miður.
Blöð og vefmiðlar erlendis
hafa einnig horft í aðrar áttir
til að mæta krefjandi að-
stæðum í rekstri sínum og
hafa þá stundum staðnæmst
við útvarpsrekstur. Athygli
hefur vakið á nýliðnum árum
örra tæknibreyt-
inga að þessi
gamalgróni miðill
hefur haldið velli
betur en aðrir og
hefur haldið
stöðu sinni sem áhrifaríkur
upplýsinga- og afþreying-
armiðill. Það er meðal ann-
ars af þessum sökum sem
Árvakur tók þá ákvörðun að
festa kaup á tveimur
útvarpsstöðvum, K100 og
Retro 895, og hefja þannig
starfsemi á ljósvakamarkaði.
Enn fremur skipti máli að
Árvakur rekur stærstu
fréttastofu landsins og getur
í gegnum útvarpið boðið
fréttaþjónustu sína með nýj-
um hætti.
Í gær kynnti Árvakur ekki
aðeins kaup á útvarpsrekstri
heldur einnig á Eddu-útgáfu
ehf., sem gefur út Andrés-
blöð, Syrpur og fleira sem
byggist á hinum sígildu
teiknimyndapersónum
Disney-fyrirtækisins. Sá
rekstur fer á margan hátt vel
saman við þann rekstur sem
fyrir er í Árvakri og í gegn-
um Eddu-útgáfu getur Ár-
vakur þjónað yngri kynslóð-
inni enn betur en áður á
uppbyggilegan hátt. Lestur
er eitt af því sem brýnast er
að kenna ungum börnum vel
og rannsóknir hafa sýnt að í
þeim efnum er full þörf á að
gera betur. Með því að bjóða
upp á skemmtilegt og vandað
lesefni er stuðlað að auknum
lestri ungmenna og þar með
aukinni færni á því sviði, sem
er eitt besta veganesti sem
börn geta fengið fyrir ung-
lings- og fullorðinsárin.
Með þeirri viðbót við starf-
semi Árvakurs sem nú hefur
verið kynnt bindur félagið
vonir við að geta þjónað les-
endum sínum, sem nú verða
einnig hlustendur, enn betur
en áður og náð með árang-
ursríkum hætti til enn stærri
hóps landsmanna. Vonir eru
bundnar við að þessi bætta
þjónusta við stærri hóp skili
sér einnig í betri rekstri og
verði liður í að efla félagið til
langrar framtíðar.
Hraðar tæknibreytingar
og krefjandi rekstrarum-
hverfi fjölmiðla kallar á að
fjölmiðlar nýti þann styrk
sem í þeim býr til að skjóta
nýjum og traustari stoðum
undir reksturinn. Með þeirri
viðbót við reksturinn sem
Árvakur hefur nú kynnt eru
stigin þýðingarmikil skref í
þá átt.
Reksturinn víkkaður
út og þjónustan við
notendur aukin }
Árvakur sækir
inn á nýjar brautir
S
vo ég bara tali umbúðalaust. ESB
er orðið hundleitt á EES.“ Þannig
komst Össur Skarphéðinsson,
þingmaður Samfylkingarinnar og
þáverandi utanríkisráðherra, að
orði í umræðum á Alþingi 14. febrúar 2013.
Vísaði Össur þar til samningsins um Evr-
ópska efnahagssvæðið (EES) sem Ísland hef-
ur verið aðili að í rúma tvo áratugi. Þessi
sami Össur talar nú mjög fyrir því að sett
verði ákvæði í stjórnarskrá lýðveldisins sem
veiti stjórnmálamönnum lögformlega heimild
til þess að veita afslátt af fullveldisákvæðum
hennar, sem innramma hvorki meira né
minna en kjarna sjálfstæðisbaráttu þjóð-
arinnar sem snerist fyrst og fremst um það
að færa valdið yfir íslenzkum málum inn í
landið, og framselja þannig fullveldi landsins
til erlendra, yfirþjóðlegra stofnana.
Hvers vegna telur Össur þörf á slíku ákvæði í stjórn-
arskrána? Jú, vegna EES-samningsins. Samningsins
sem hann telur sjálfur að Evrópusambandið sé orðið
hundleitt á! EES-samningurinn er eini milliríkjasamn-
ingurinn sem Ísland á aðild að sem kallar á slíkt ákvæði.
Allt annað alþjóða- og milliríkjasamstarf sem Ísland tek-
ur þátt í rúmast innan fullveldisákvæða stjórnarskrár-
innar. Ástæða þess er sú að EES-samningurinn fylgir
eftir samrunaþróun Evrópusambandsins á þeim sviðum
sem hann nær til. Sú þróun felur í sér að sífellt meira af
fullveldi ríkja sambandsins er framselt til stofnana þess
sem síðan smitast yfir í EES-samninginn.
Með slíku ákvæði væri þannig í reynd verið
að veita lögformlega heimild fyrir því að snúa
við sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar.
Þegar EES-samningurinn var samþykktur
hér á landi fyrir rúmum tveimur áratugum
var grundvallarforsenda þess að hann stæðist
fullveldisákvæði stjórnarskrárinnar. Hafi
hann gert það á sínum tíma er ljóst að svo er
ekki lengur. Fullkominn forsendubrestur hef-
ur einfaldlega orðið í þeim efnum. Fyrir vikið
er tímabært að skipta EES-samningnum út
fyrir samningsfyrirkomulag sem Evrópusam-
bandið er ljóslega ekki orðið hundleitt á enda
lagt áherzlu á það í viðskiptum við ríki utan
sambandsins á undanförnum árum líkt og ríki
um allan heim. Það er að segja nútímalegan
annarrar kynslóðar fríverzlunarsamning sem
snýst ekki aðeins um vöruviðskipti heldur einnig þjón-
ustuviðskipti og annað sem máli skiptir í dag í við-
skiptum á milli ríkja og markaðssvæða.
Þegar staðið er frammi fyrir þeirri spurningu hvort
eigi að víkja, fullveldið, frelsið til þess að stýra eigin mál-
um sem meðal annars gerði Íslendingum kleift að hafa
sigur í þorskastríðunum og Icesave-málinu og verja
hagsmuni þjóðarinnar í makríldeilunni, eða EES-
samningurinn, sem fullyrt er, fyrir utan annað, að Evr-
ópusambandið sé orðið hundleitt á og felur í raun í sér
óútfylltan tékka á fullveldi þjóðarinnar, þá er svarið
borðleggjandi: EES-samningurinn.
Hjörtur J.
Guðmundsson
Pistill
Hvort á að víkja?
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Góður hagvöxtur er talinneiga mestan þátt í því hvaðumferð eykst mikið á höf-uðborgarsvæðinu. Við bæt-
ist fjölgun íbúa á svæðinu. Umferð á
hringveginum eykst enn meira og þar
bætist fjölgun ferðafólks við hagvöxt-
inn.
Mælingar Vegagerðarinnar á
umferð sýna met í hverjum einasta
mánuði. September er engin undan-
tekning. Þá jókst umferðin um 17%
frá sama mánuði í fyrra og reyndist
meiri en sést hefur frá því mælingar
hófust, árið 2005.
Á höfuðborgarsvæðinu jókst um-
ferðin um rúmlega 8% miðað við sept-
ember í fyrra. Kemur aukningin í kjöl-
far mikillar aukningar í mánuðinum á
undan. Leita þarf aftur til ársins 2007
til að finna hlutfallslega meiri aukn-
ingu á milli þessara haustmánaða.
Treystir betur nýja bílnum
Friðleifur Ingi Brynjarsson,
verkefnastjóri hjá Vegagerðinni, segir
ekki hægt að fullyrða um ástæður
þessarar aukningar. Sjálfur telur
hann að aukinn hagvöxtur sé megin-
skýringin. Því til viðbótar komi fjölg-
un ferðamanna og sveiflur vegna veð-
urfars. Það hafi meiri áhrif á umferð
um hringveginn en á höfuðborgar-
svæðinu þar sem umferðin er meiri. Í
þéttbýlinu þurfi fólk að komast á milli,
sama hvernig viðrar, og bílaleigubíl-
arnir séu lægra hlutfall af bílaflot-
anum.
Lágt bensínverð stuðlar væntan-
lega að auknum akstri. Özur Lár-
usson, framkvæmdastjóri Bílgreina-
sambandsins, telur að endurnýjun
bílaflotans hafi áhrif. Fólk treysti
frekar nýja bílnum í langferðir um
landið en gömlu druslunni. Ekki megi
þó vanmeta þann mikla fjölda bíla-
leigubíla sem sé á ferðinni.
Munar 2% á mælingum
Vegagerðin reiknar með aukn-
ingu þá þrjá mánuði sem lifa af árinu.
Heildaraukning umferðar á höfuð-
borgarsvæðinu í ár verði 6,5%, miðað
við síðasta ár. Spálíkan Vegagerðar-
innar gerir ráð fyrir að aukningin um
þá kafla hringvegarins sem mældir
eru verði 12% í ár, eða nærri tvöföld
sú aukning sem gert er ráð fyrir á
höfuðborgarsvæðinu.
Friðleifur Ingi bendir á að er-
lendis sé talið að sambandið á milli
aukningar vergrar landsframleiðslu
og umferðar sé nátengt. Umferðin
þyki ágætis mælikvarði á það hvernig
þjóðfélagið hafi það á hverjum tíma.
Ef þetta er raunin hér á landi,
sérstaklega tölurnar um aukna um-
ferð á höfuðborgarsvæðinu, má ætla
að opinberar stofnanir vanáætli hag-
vöxtinn í ár. Hagstofa Íslands gerir
ráð fyrir 4,5% hagvexti á árinu en um-
ferðin á höfuðborgarsvæðinu eykst
um 6,5%. Þarna munar 2% á mæl-
ingum.
Ef umferðarmælingin er tekin
trúanleg sem spá um hagvöxt vekur
hún vondar minningar. Metin sem nú
er verið að slá á höfuðborgarsvæðinu
voru sett á árinu 2007 þegar hagkerfið
var ansi heitt.
Gatnakerfið sprungið
Það gefur augaleið að aukin um-
ferð eykur álag á vegakerfið og veg-
irnir slitna hraðar. Friðleifur Ingi seg-
ir þetta ekki til marks um að
vegakerfið sé sprungið. Vegirnir geti
flutt ansi mikið en þeim þurfi að halda
við. Meiri spurning sé hvort notendur
sætti sig við tafir. Özur Lárusson
bendir á að gatnakerfi höfuðborg-
arinnar sé löngu sprungið enda ekkert
gert í þeim málum í fjölmörg ár og við-
hald vanrækt. Gera þurfi stórátak í
þeim málum.
Umferðin sýnir meiri
hagvöxt en hagtölur
Morgunblaðið/Þórður
Suðurlandsvegur Álagið á vegina eykst ár frá ári. Þótt vegakerfið standist
það nálgast umferðin mörk á ákveðnum stöðum og tímum.
Allt bendir til að upptaka
strandsiglinga á árinu 2013
hafi dregið úr umferð þungra
bíla á ákveðnum leiðum eða í
það minnsta gert það að verk-
um að aukning þungra bíla
varð minni en annars hefði
orðið. Þetta er niðurstaða
rannsóknarverkefnis sem VSÓ
ráðgjöf vann fyrir Vegagerð-
ina.
Fram kemur að á nokkrum
stöðum hefur orðið greinilegur
samdráttur í akstri þungra bíla
eftir árið 2013. Annars staðar
virðist þungum bílum fjölga
jafnt og þétt. Gögn um vöru-
flutninga um strandsigl-
ingahafnir sýna umtalsverða
aukningu á vöruflutningum frá
og með árinu 2013, þegar
strandsiglingar hófust aftur.
Þetta og fleira leiðir til þeirrar
niðurstöðu að strandsigling-
arnar hafi dregið úr álagi á
vegakerfið.
Siglingar
létta álagi
VÖRUFLUTNINGAR