Skagfirðingabók - 01.01.2008, Page 16

SKAGFIRÐINGABÓK
Lesandinn fær margt að vita um
ábúendur þessara jarða. Mest snýst þó
um Nautaflatafólk. Þar hafa um
langan aldur búið ríkismenn, sveit-
arhöfðingjar og hreppstjórar, sem allir
dalbúar hafa litið upp til og tekið sér
tii fyrirmyndar. Þeir hafa ýmist heit-
ið Jakob eða
Jón, Jón Jak-
obsson eða
Jakob Jóns-
son. Þau álög
hafa fylgt, að
þar hefur
aldrei fæðst
eða komist til
aldurs nema
einn sonur,
Jón eða Jakob.
Þegar sagan
hefsr býr þar
Jakob, mik-
ill geðprýðis-
maður, góð-
menni og mik-
ill búhöldur.
Hann kvæn-
ist Lísibetu,
prestsdóttur,
mikilli höfð-
ingskvinnu,
stjórnsamri,
ráðríkri og stórmyndarlegri. Hún má
ekkert aumt sjá, er manna örlátust
og heldur miklar veislur, og hvað
eina er um hana gotr að segja. En hún
geymir sitt stóra leyndarmál. Það er
ekki fyrr en eftir sex ára hjónaband,
þegar frændi hennar er á heimilinu,
Hallgrímur, sem síðar verður prestur,
sem hún verður barnshafandi og
eignast soninn, sem auðvitað fær
nafnið Jón. Aldrei er upplýst að hann
er sonur Hallgríms og hjónaband Lísi-
betar og Jakobs er einstaklega farsælt
og gort. Jón er aiinn upp í taumlausu
eftirlæti. Hann verður líka glæsilegur
maður, sem allar konur falla fyrir.
Hann er mildur og ljúfur, gleði-
maður mikill og drykkfelldur. Marg-
ar leiksysrur
hans í daln-
um falla fyrir
honum: Lilja
í Seli, Þóra í
Hvammi og
Hildur á As-
ólfsstöðum.
Tvær þeirra
fara til Am-
eríku og önn-
ur þeirra eign-
ast þar son.
Um allt þerta
veit Lísibet
og samþykk-
ir útsláttar-
semi sonar-
ins. Jón kvæn-
ist fóstur-
systur sinni,
Önnu, fallegri
og fíngerðri
stúlku, en
veikgeðja og
bjargarlausri. Gengur á ýmsu x því
hjónabandi, því að Jón heldur fram
hjá henni og henni liggur við sturlun.
Allt þetta er rakið ítarlega í þessari
miklu sögu og margar aðrar persónur
skipa þar stórt rúm, svo sem eftir-
lætissonur Jóns og Önnu, Jakob, hin
mikilhæfa kona Þóra í Hvammi,
stúlkan Lína, Þórður í Seli, vandræða-
konan Ketilríður og dóttir hennar
Þórdís, síst betri, sögusmettan öfund-
NÆTURGESTUR
Engum sem farið hefúr um Hrútadal, dykt það, að hann er með
fegurstu sveitum landsins. Hann er gtösugur og grjótlaus.. .Eftir
dalnum rennur á, breið og straumþung... Þar sem hún sameinast
hafinu er verslunarstaður dalamanna, sem heitir Djúpiós. Sjaldan
kallaður annað en „Ósinn".
KOSTARÍK KONA
Eftir þetta reyndi Jóhanna að koma dætrum Helga prests inn í
samtalið við heimilisfólkið, hvenær sem hún gat og lýsti þeim
langt frá því sem hún gerði í fyrstu. Nú vom þær ftnindisdrósir og
stoltar landeyður. Aldrei skipti Jakob sér neitt afþví...
STÚDENTINN
Þá kom nýr maður í sveitina. Hann hét Hallgrímur og var
frændi Lísibetar og gaf það honum mikið gildi... Hann vakti
mikla eftirtekt eins og frændkona hans. Hann var fállegur maður
og lxann var lærður maður. Fólkið kallaði hann því oft stúdentinn.
KVENNAGULLIÐ
Nú var Jón kominn heim í dalinn, útlærður til sálar og líkama;
nú kunni hann bæði að dansa og glfma. Og nú lifhaði yfir dalnum,
því að kunningjamir heima þurftu að læra það líka...
ÞOKAN í DALNUM
Það leið ffam að fárdögum. Dagamir vom hver öðrum betri. Dal-
urinn var orðinn alrauður fyrir löngu. Sauðburðarvafstrið og tún-
ávinnslan stóð sem hæst og sums staðar var fárið að hlaða taðinu.
JJpphaf nokkurra kafla úr fyrsta bindi Dalaltfs,
Ástir og alvara.
12