Skagfirðingabók - 01.01.2008, Page 56

SKAGFIRÐINGABÓK
um. „Reið hann suður sumar þetta og
var einn með 3 hesta; týndi hann
hestunum á Sandi, utan þeim hann
reið, og öllu er meðferðis hafði, villt-
ist síðan og hitti að lokum grasa-
stúlkur úr Vatnsdal, gáfu þær honum
mat og björguðu honum til byggða;
þó komst hann suður og kom að sunn-
an með biskupi, og hentu biskups-
sveinar mjög gaman að honum. Leitað
var hesta hans, og fundust þeir seinna
um sumarið, en farangur hans fúndu
gangnamenn sunnan um haustið."
Dagar séra Magnúsar á Hafsteins-
stöðum voru nú senn uppi. Síðsumars
1828 bjóst hann enn til ferðar suður
„í málatilbúningi" og ætlaði fyrst til
Goðdala á fund föður síns. Á þeirri
ferð reið hann Svartá í náttmyrkri
undan Sölvanesi; „þar var hylur
skammt frá og hvergi annars staðar
í ánni; þóttust menn sjá merki, að
hann hefði riðið yfir ána á vaði, og
snúið aftur undir þann bakka, er hyl-
urinn var við, en úr hylnum var ei
meir en húslengd ofan á vaðið aftur; í
þeim hyl týndist hann og svo hest-
urinn, og fannst lík hans seinna".
Þannig segir af slysför þessari í Sögu
frá Skagfirðingum.
Dánardægur séra Magnúsar Sigurðs-
sonar var 13. september 1828. Fréttir
um afdrif hans bárust fljótt suður yfir
fjöll og heiðar. Árni Helgason stift-
prófastur í Görðum á Álftanesi skrifar
vini sínum, Bjarna amtmanni Þorst-
einssyni á Arnarstapa, þær línur í
bréfi, dagsettu 27. september 1828,
að séra Magnús, „kallaður hinn græni,
er drukknaður nyrðra nokkuð hrapar-
lega með hesti í lítilli á. Hann hafði
trauðlega óskert vit og hafði ei með
prestskap eða líf að gera“.3
Á gamalsaldri sagði Jón Bjarnason al-
þingismaður í Ólafsdal (1807—1892),
fyrrum bóndi í Eyhildarholti í Skaga-
firði, Finni Jónssyni sagnaþul á
Kjörseyri ýmislegt minnisstætt frá
veru sinni fyrir norðan. Jón fluttist
vestur að Reykhólum í Reykhólasveit
árið 1849, en var setztur að í Stranda-
sýslu þegar Finnur kynntist honum
að ráði.
Meðal manna sem Jón nefndi í frá-
sögnum sínum var séra Magnús á Haf-
steinsstöðum. Hann sagðist hafa orðið
góðkunningi prests ungur að árum og
gat þess líkt og fleiri að séra Magnús
hefði verið „undarlegur, og hafði sum-
um ekki virzt hann vera með réttu
ráði á köflum", en oft sá hann „lengra
fram á veginn en aðrir og sagði jafn-
vel fyrir óorðna hluti“. Þannig taldi
Jón Bjarnason að Magnús prestur hefði
spáð rétt fyrir um það hvert yrði
konuefni Jóns. Og hann óraði fyrir
drukknun sinni í Svartá, að hyggju
Jóns Bjarnasonar: að morgni þess
dags sem séra Magnús dó kom hann
til Jóns og spurði „hvort hann gæti
léð sér hnakk. Sagði að hann mundi
ekki farast af slysförum, ef hann riði í
hnakki Jóns. Það gat Jón ekki, því að
hann ætlaði að ferðast sama dag. Þá
spurði prestur, hvort hann gæti léð
sér svipuna, það væri betra en ekki
neitt, og það gerði Jón“.4
Svipulánið stoðaði lítt, því eins og
fyrr segir rambaði séra Magnús í nátt-
myrkri á eina hylinn sem var í Svartá
undan Sölvanesi og saup þar hel.
3.
Saga sú sem Björn Egilsson sagði
mér um trúlofun Magnúsar græna og
52