Skagfirðingabók - 01.01.2008, Page 88

SKAGFIRÐINGABÓK
að gera minningu hans nokkur skil
og fer þar ekki milli mála hverrar
virðingar hann naut í þeirra hópi.
I útvarpserindi um Hesta-Bjarna
sem Sigurður Jónsson frá Brún í
Svartárdal, skáld og kennari, flutti
árið 1947, rekur hann stutt kynni sín
af Bjarna. Þess er skylt að geta að
Sigurður var kunnur hesta- og tamn-
ingamaður og ferðaðist mikið vítt um
land bæði í tamninga- og söluferða-
lögum en stundaði barnakennslu á
vetrum. Margt hefur því verið svip-
líkt í æviferli þessara manna, en báð-
ir voru þeir einfarar nokkrir. Sigurður
segist fyrst hafa heyrt af Bjarna í æsku
sinni og þá sem „einhvers konar undra-
manni norður í Skagafirði sem beisl-
að gæti tryllta fola í haga einn og að-
haldslaust, setið allar ótemjur, vanið
kergju og klæki af hverri skepnu; og
þetta allt átti hann að hafa getað auk
heldur kófdrukkinn, þótt öðrum yrði
það ofvaxið sem allt höfðu vit sitt og
krafta“. Hér bætir Sigurður því við
að vínneysla Bjarna hafi verið ærin í
tamningatúrum, en á vetrum er hann
stundaði barnakennslu, hafi hann
ekki bragðað áfengi. Sjálfur kynntist
Sigurður ekki hestamennsku Bjarna
fyrr en hann fékk hann hálfáttræðan
til liðveislu við rekstur söluhrossa úr
Eyjafirði norður í Þingeyjarsýslur:
„Fann ég þá að ekki hafði verið frá
honum logið því sem vel var, því
hestamennsku slíka sem hans hafði
mig aldrei dreymt um. Og þegar kynn-
ingin óx fjölgaði óðum ástæðum til
virðingar og velvildar. Þá fann ég og
ástæður nokkrar fyrir vínneyslunni.
Maðurinn gekk með, og hafði svo
verið áratugum saman, grafandi bein-
átu innanlærs á öðrum fæti og hafði í
sígandi þjáningu jafnaðarlega, en lítt
þolandi kvalir þegar hnakkur og síða
klemmdi meinsemdina. Þessa kenndi
hann minna eða ekki þegar hann var
drukkinn. Alllítið lærði ég af Bjarna
í því að sitja eða umgangast hesta og
reyndi ég þó, en til ónytju var að
spyrja. En svo hélt hann til skeiðhesti
fyrir mig er ég bað hann að sýna hugs-
anlegum kaupanda, að þess háttar fóta-
burð hef ég ekki í aðra tíma augum
litið. Eftir þetta heyrði ég líka meira
um manninn og eftir honum sökum
þess að nú vissu fleiri en áður okkur
kunnuga. Má þar til dæmis skjóta
fram lítilli sögu, sem lýsir manninum
nokkuð: A bæ einum þar sem Bjarni
var gestur, fór bóndinn að segja
honum miður fallegar sögur um ná-
grannana, meinsemi þeirra og aðra van-
kanta. Bjarni eyddi því með þessum
orðum: Æ, eigum við ekki að tala
um eitthvað annað?“ Þá er í umrædd-
um pistli athyglisverð frásögn af
barnakennaranum Hesta-Bjarna:
„Vorið eftir að hann kom í mína
sveit hafði ég neyðst til að vísa frá
skólavist svo lítt læsum dreng, 10 ára
gömlum, að mér var ekki unnt að
hafa hann með öðrum börnum við
nám sökum tafar. Þennan dreng tók
Bjarni að sér næsta vetur ofan á önn-
ur stöfunarbörn nokkur og skilaði
honum 11 ára gömlum svo vel fram-
gengnum úr því fóðri að undrun
sætti. Málfar hans, mjög bjagað, hafði
hann lagað til nokkurrar hlítar; lestur
og stafagerð með réttritun sjálfri
sömuleiðis og ennfremur gefið þá
undirstöðu í reikningi að ég hef
sjaldan fengið á traustari grunni að
byggja síðari kennslu en þar var
orðin".
84