Skagfirðingabók - 01.01.2008, Síða 172

SKAGFIRÐINGABÓK
gjaldmiðill og hafa því yfirleitt ekki
varðveist. Að jafnaði mun dálkurinn
hafa verið á hægri öxl, til þess að
hægri höndin sé frjáls af feldinum
eða skikkjunni. Sjá má dæmi um
slíkt á fornum myndum, t.d. á
Bayeux-reflinum frá því skömmu
eftir 1066, sbr. einnig Gísla sögu.
Beinprjónar eru nokkuð algengir
meðal fornminja frá Norðurlöndum,
Englandi og Irlandi. Þeir eru af ýmsu
tagi og eru skiptar skoðanir meðal
fræðimanna um hlutverk þeirra.
Sumir eru taldir klæðaprjónar, aðrir
hárprjónar, saumnálar eða áhöld til að
nota við ýmiss konar handverk.
Prjónn getur einnig verið bendi-
stautur til að fylgja línu við lestur,
eða ritfæri (stíll). Oftast er um lausa-
fundi að ræða og því sjaldan hægt að
sjá á fundarstað hvernig prjónninn
var notaður. Ekki verður fjallað hér
nánar um þetta rannsóknarefni, en
því þó slegið föstu að sumir bein-
prjónar séu klæðaprjónar. Líklega hafa
klæðaprjónar úr beini verið hluti af
hversdagsklæðnaði alþýðufólks. Ovíst
er hvað þeir voru kallaðir, e.t.v. er
feld(ar)stingur ekki fráleit tilgáta.
Lokaorð
Árni H. Árnason minntist þess
ekki að fleiri forngripir hefðu komið í
ljós í húsgrunninum á Kálfsstöðum.
Það mátti sjá ýmis mannaverk, þeg-
ar grafið var, „en maður var að djöfla
þessu áfram, og gat því ekki sinnt
þessu eins og á að gera“ sagði hann.
Mikill hluti rústanna mun enn vera
óskemmdur, sbr. afstöðumynd, sem
hér fylgir.
Ymislegt fleira kom fram í við-
ræðum við Árna. Hann fann t.d. eitt
sinn reiknipening í Víðinesi, þegar
verið var að rífa torfvegg. Pening-
urinn valt fram úr moldunum. Hann
var gefinn Þjóðminjasafni. Reikni-
peningar voru notaðir við útreikning
með reiknibretti.
Heimildir
Fanning, Thomas: Some aspects of the
bronze ringed pin in Scotland. From the
Stone Age to the 'Forty-Five'. Stndies present-
ed to R. B. K. Stevenson. Former keeper,
National Museum of Antiquities of Scotland.
(Edinburgh 1983), 324—342. Ritstj. Anne
O'Connor og D. V. Clarke.
íslensk fornrit VI (Rvík 1953). Vestfirðinga
sögur. Björn K. Þórólfsson og Guðni
Jónsson gáfu út.
ís/ensk fornrit VIII (Rvík 1939). Vatnsdæla
saga. Einar Ól. Sveinsson gaf út.
íslensk fornrit IX (Rvík 1956). Eyfirðinga
sögur. Jónas Kristjánsson gaf út.
íslensk fornrit XXVI (Rvík 1941). Heims-
kringla I. Bjarni Aðalbjarnarson gaf út.
Kristján Eldjárn: Fornmannskuml í Dæli í
Skíðadal. Arbúk Hins íslenska fornleifafélags
1978 (Rvík 1979), 97-98.
Musset, Lucien: The Bayeux Tapestry
(Woodbridge 2005). Þýðandi: Richard Rex.
V/kingar í Jórvík og vesturvegi (Rvík 1989).
Sýning í Norræna húsinu og Þjóðminja-
safni Islands 21. janúar til 2. apríl 1989-
Sýningarskrá, ritstjóri Aðalsteinn Davíðs-
son.
Wilson, David M.: A bone pin from Scons-
burgh, Dunrossness. From the Stone Age to
the 'Forty-Five'. Studies presented to R. B. K.
Stevenson. (Edinburgh 1983), 343—349-
168