Fréttatíminn - 12.02.2016, Qupperneq 18

18 | fréttatíminn | Helgin 12. febrúar–14. febrúar 2016
HIN FAGRA OG FORNA ALBANÍA
PÁSKAFERÐ
19. – 30. MARS
ALBANÍA
WWW.TRANSATLANTIC.IS SÍMI: 588 8900
Albanía hefur nú loksins opnast fyrir erlendum ferðamönnum. Enn
hefur alþjóðavæðingin ekki náð að festa þar rætur og er lítt sjáanleg.
Þar má sjá ævaforna menningu, söguna á hverju horni, gríðarfallega
náttúru og fagrar strendur og kynnast einstakri gestrisni heimamanna
þar sem gömul gildi eru í hávegum höfð.
Innifalið: Flug, hótel í London, hótel með hálfu
fæði í Albaníu, öll keyrsla í Albaníu, allar
skoðunarferðir, ísl. fararstjóri, skattar og
aðgangur þar sem við á.
VERÐ
329.900.- (per mann i 2ja manna herbergi)
Alls sóttu 903 um bætur en
um fimmtíu umsóknum var
hafnað. Langflestir þáðu þær
bætur sem ríkið bauð þeim.
Þóra Tómasdóttir
thora@frettatiminn.is
Rúmlega níu hundruð manns hafa
sótt um sanngirnisbætur vegna
miska sem þeir telja sig hafa orðið
fyrir eftir dvöl á vistheimilum sem
starfrækt voru á landinu á árum
áður. Nemar í rannsóknarblaða-
mennsku við Háskóla Íslands tóku
saman tölur yfir hvernig sanngirn-
isbótunum hefur verið úthlutað.
Alls sóttu 903 um bætur en um
fimmtíu umsóknum var hafnað.
Heildarupphæðin sem greidd hef-
ur verið er 1.962.800.000 krónur
en ríkið hefur skuldbundið sig til
að greiða 120 milljónir til viðbótar.
Að meðaltali er áætlað að hver
vistmaður hafi fengið um tvær og
hálfa milljón króna í bætur.
Sýslumanninum á Siglufirði,
Halldóri Þormari Halldórssyni, var
falið að sjá um sáttaboð til þeirra
sem sóttu um. Langflestir umsækj-
endur um bæturnar tóku boði
sýslumannsins. Af þeim 829 sem
fengu greiddar bætur leituðu 26 til
úrskurðarnefndar sanngirnisbóta.
Úrskurðarnefndin, sem Þorbjörg
I. Jónsdóttir fór fyrir, endurmat
sáttaboð sýslumanns og skoðaði
alvarleika ofbeldis og afleiðingar
þess. Horft var í glötuð tækifæri
vistmanna, til að mynda til skóla-
göngu.
Eftir að Breiðavíkurmálið komst
Endalok Samfylkingarinnar
Einu sinni voru nokkrir litlir flokkar sem vildu
verða stórir. En of fáum líkaði við þá. Þá sagði
kall: Ef við setjum alla litlu flokkanna saman í
einn verður til einn stór flokkur
Þannig fór að engum líkaði við flokkinn sem
vildi vera stór. Hann safnaði ekki vinsældum
litlu flokkanna heldur óvinsældum þeirra. Þeim
sem var í nöp við gunnu í hópi með Bjössa,
Jóni og gunnu. Teikningar: Hari
Ha? Heldurðu það? spurði fólkið.
Já, auðvitað, sagði maðurinn. Ef 10
líkar við Jón og 10 líkar við gunnu
og 10 líkar við Bjössa og 10 líkar
við Stínu þá líkar 40 við okkur öll.
liðu svo nokkrir vetur. Þá kom í ljós að
fólkinu sem líkaði vel við gunnu líkaði
ekki endilega við Bjössa eða Stínu eða
nokkurn annan. Því gat jafnvel dauð-
leiðst þau.
Fréttaskýring fyrir barnið í okkur
Mannréttindi Ríkið hefur greitt 2 milljarða í sanngirnisbætur
829 hafa fengið
sanngirnisbætur
í hámæli árið 2007, og fjallað var
um slæma meðferð á börnum á
nokkrum vist- og meðferðarheim-
ilum landsins, skipaði Geir Haarde
forsætisráðherra nefnd sem ætlað
var að kanna tjónið sem vistmenn
hefðu orðið fyrir. Vistheimila-
nefndin staðfesti að meiri líkur en
minni væru á að börn hefðu sætt
illri meðferð á níu vistheimilum
ríkisins. Árið 2010 voru samþykkt
lög um að greiða þeim bætur sem
höfðu orðið fyrir tjóni.
Lögin mæla fyrir um greiðslu
sanngirnisbóta úr ríkissjóði til
þeirra sem urðu fyrir varanlegum
skaða af illri meðferð eða ofbeldi á
stofnunum og heimilum. Með lög-
unum er slegið af almennum sönn-
unarkröfum í skaðabótamálum.
Fyrirkomulag bótagreiðslnanna
var byggt á írsku kerfi þar sem
gefin eru miskastig fyrir hvern
þátt. Hvert miskastig gefur 60 þús-
und krónur og miðað er við að há-
marksbætur séu 6 milljónir króna.
Bæturnar voru meðal annars
metnar út frá því hvernig fólk var
statt í lífinu síðar. Bæturnar voru
skattfrjálsar og höfðu ekki áhrif á
aðrar bætur.
Formaður Samtaka vistheimila-
barna, Jón Magnússon, segir að
almenn óánægja ríki hjá flestum
sem hann hefur rætt við vegna
sanngirnisbótanna. Fólki hafi
fundist sex milljóna króna þakið of
lágt auk þess sem það var óánægt
með að bæturnar voru greiddar út
í þremur skömmtum.
P. Valgerður Kristjáns-
dóttir var á Bjargi frá tólf ára
aldri.
„Ég fékk rúmar 3 milljónir og þær
dugðu ekki fyrir neinu. Mér fannst
þetta vera skammarbætur og þær
breyttu engu fyrir mig. Bæturnar
höfðu enga
þýðingu. Þær
voru greiddar
út í skömtum
og það var enn
verra, ég skil
ekki af hverju
við fengum þær
ekki bara í einu
lagi.“
Valgerður
segist aldrei
hafa jafnað sig á
lífsreynslunni á
Bjargi. „Ég gleymi aldrei þegar við
fórum þangað. Pabbi og mamma
fóru með mig og það vissi enginn
annað en að þetta væri stúlkna-
skóli. Þegar við komum þá var allt
opið og fínt og leit vel út en um
leið og þau voru farin þá var hurð-
inni læst. Ég hef aldrei komist yfir
þennan tíma og hann situr alltaf
fast í mér. Ég vil meina að íslenska
ríkið hafi reynt að kaupa sig ódýrt
frá þessum málum.“
jón Magnússon, formaður
samtaka vistheimilabarna, var
vistaður í Breiðavík, Kumbara-
vogi og upptökuheimili ríkisins
í Kópavogi.
„Bæturnar breyttu engu fyrir
mig. Þær höfðu engin áhrif á líf
mitt. Það eina
sem þetta gerði
fyrir mig var að
þetta var svolítil
viðurkenning á
að því að það var
brotið á mér.“
Jón segir að
fólk hafi verið
kúgað til að taka
sáttaboði sýslu-
manns. „Ríkið
segir að vegna
þess að brotin
gegn okkur séu fyrnd, þá sé sann-
girnisbótafyrirkomulagið það
eina í stöðunni. Þessu er ég ósam-
mála því við urðum fyrir mann-
réttindabrotum og þar af leiðandi
voru þessir einhliða samningar
um sanngirnisbæturnar bara
gjörningur. Við vorum aðilar að
mannréttindasáttmála Sameinuðu
þjóðanna þegar öll þessi brot áttu
sér stað.“
Mynd | Víglundur
Þór Víglundsson
reynslusögur vistmanna á Breiðavíkur-
heimilinu leiddu til þess að starfsemi vist-
heimila landsins var rannsökuð.