Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1997, Blaðsíða 64

(í*
Vinnuvernd
í verki
Hjúknmarfræðmgur
hjá Vegagerð ríklsins í Norður-Noregi
1. júní 1996 hóf ég störf sem hjúkrunarfræðingur hjá
norsku vegagerðinni í Nordlandsfylki. Aðalskrifstof-
an er í Bodö. Nordlandsfylki er langt og mjótt, nær
frá Norður-Þrændalögum til Finnmerkur. Ibúar eru
um 242.000 í 45 sveitarfélögum. Vegagerðin hefur um
17 stöðvar í fylkinu. Starfsmenn eru um 900. Vega-
gerðin hefur eigin starfsmannaheilsuvernd og þar
starfa 2 hjúkrunarfræðingar og einn læknir. Heilsu-
vernd starfsmanna er annar af tveimur þáttum í
„verne og helsetjeneste“ innan fyrirtækisins. Stjórn-
skipulega heyrir hún beint undir forstjóra. Heilsu-
vernd starfsmanna á að vera hlutlaus ráðgjafi for-
stjóra til að ná markmiðum sem hann setur fram í
ársáæthm sinni varðandi HMS (helse-miljö og
sekkerhet) sem fyrirtækinu er skylt að sinna sam-
kvæmt norsku vinnuverndarlöggjöfinni. Arsáaítlun
HMS-hópsins er lagt fyrir forstjóra og öryggisnefnd
fyrirtækisins til samþykktar. Heilsuvernd starfsman-
na skal einungis vera fyrirbyggjandi og engin meðferð
er veitt. Persónuvipplýsingar eru eign fyrirtækisins
og sér heilsuverndin um að varðveita þær. Tryggt er
að atvinnurekandi hefur ekki aðgang að skrám þess-
um nema með samþykki starfsmanna. Hér eru mjög
strangar reglur um varðveislu sjúkraskrár og hvað
þar fær að standa. T.d. er ekki heimilt að skrá þar
upplýsingar um lífsstíl, s.s. reykingar og áfengis-
notkun. Ekki er heimilt að krefja starfsmann um
upplýsingar og orsök veikindafjarvista. Starfsmaður
getur gefið upp orsök að eigin frumkvæði. Pví kemur
ekki fram í „statistikk“ hver orsök fjarvista er.
Alesund. ^ J j
Starfsvettvangur heilsuvemdar starfsmanna
Starfsvettvangurinn er mjög breiður. Þriðja bvert ár
er haft 1 klst. viðtal við hvern starfsmann og skilar
hann inn litfylltuin spurningalista. Hann er síðan
notaður til að kortleggja áhættuþætti í vinnuum-
hverfi á heilbrigði starfsmanna. Heilsufarsskoðanir
eru einungis framkvæmdar ef frain kemur grunur um
að einkenni þau, sem starfsmaður segir frá, megi
rekja til starfs hans eða vinnuumhverfis. Sameigin-
legur fundur er með starfsmönnum einu sinni á ári.
Þar er farið í gegnum hvað og hvernig unnið hefur
verið með niðurstöður síðustu kortlagningar.
Veitt er ráðgjöf við kaup á ýmiss konar verk-
færum, skrifstofuhúsgögnum, breytingu á vinnusvæði
o.s.frv.
Kristianssand
Haldin eru námskeið m.a. í skyndihjálp og vinnu-
vistfræði. Stjórnendum og starfsmönnum er veitt
áfallahjálp í kjölfar alvarlegra vinnuslysa eða nátt-
úruhamfara, t.d. skrifðufalla. Unnið er markvisst að
vímuefnavörnum innan fyrirtækisins en fyrirtækið
hefur ákveðnar vinnureglur um hvernig bregðast
skuli við ef starfsmaður verður uppvís að vímu-
efnanotkun í vinnunni (áfengi og misnotkun á lyfjum
meðtalið). Starfsmaður á rétt á að velja sér stuðn-
ingsmann úr röðum starfsfélaga. Þessi stuðningsmað-
ur fær ráðgjöf og aðstoð frá heilsuverndinni. Allt er
reynt áður en starfsmanni er sagt upp starfi. Einnig
er unnið með þætti eins og samstarfserfiðleika, einelti
og áreitni á vinnustað.
Fylgt er eftir langtímaveikindafjarvistuin. Sam-
kvæmt lögum skal liaft samband við starfsman þegar
hann liefur verið frá vinnu í 8 vikur. Aðstoða stjórn-
endur og starfsmenn við að framkvæma nauðsynlegar
umbætur á vinnustað svo starfsmaðurinn geti komið
sem fyrst til starfa aftur. Stundum þarf að finna
nýjan starfsvettvang fyrir starfsmann ef hann getur
ekki vegna sjúkdóms eða slyss snúið til síns fyrra
starfs.
Starfsemi vegagerðarinnar er injög fjölbreytt.
Þetta er því ekki einn eða einlitur vinnustaður. Auk
þess að leggja vegi, smíða brýr og grafa jarðgöng og
halda þessuni mannvirkjum við, sér vegagerðin um
bifreiðaskoðun, útgáf ökuskírteina, ökupróf, rann-
sóknir á umferðarslysum, mat á umferðarþunga og
öryggi vegfarenda. Þar starfa einnig jarðvísinda-
menn, tæknifólk, hönnuðir, lögfræðingar og lands-
lagsarkitekt. HMS teymið er á ferð og llugi á milli
vinnustaða og hópa og vinnur starf sitt þar. I aðal-
stöðvunum er tímanum aðallega varið til skráningar
og skýrslugerðar. Þetta er Jiví mjög fjölbreytt, sjálf-
stætt og gefandi starf. Ég hef á liðnum árum aflað
mér nokkurrar reynslu á sviði heilsuverndar starfs-
manna. Niðurstaða mín er sú að áhrifaþættir á heil-
brigði starfsmanna eru í stórum dráttum þeir sömu
áháð við hvað þeir vinna. Grunnurinnn er sá sami.
Þarfir fólks eru svipaðar og sigrar og ósigrar Jieir
sömu. Umgjörðin er bara svolítið öðruvísi, tungu-
málið annað og við bætast þættir sem eru sérstakir
fyrir hvern hóp fyrir sig. Vandamál stjórnenda og
atvinniirekenda ern einnig þau sömu. Það er ótrúlegt
hvað hægt er að gera ineð þekkingu, þroska og mann-
virðingu eina saman í farteskinu.
Guðmunda Sigurðardóttir
128
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 2. TBL. 73. ÁRG. 1997