Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1997, Blaðsíða 63

►
>
>
e'
að gefa okkar nánasta umhverfi gaum heldur einnig
fjarlægum stöðum.
Evrópusambandið (ESB) birti nýlega tölur um
útstreymi koltvíoxíðs (C02) í aðildarríkjum þess á
árunum 1990-1994 en koltvíoxíð á stærstan þátt í
gróðurhúsaáhrifunum sem óttast er að leiði til
hækkunar á hitastigi jarðar og yfirborði sjávar á
næstu áratugum. Hækkun hitastigs getur breytt lífs-
skilyrðum jarðarbúa í mörgum löndum til hins verra.
Koltvíoxíð sem Islendingar gefa frá sér jókst um
5,5% niilli áranna 1990-1994. í samanburði við lönd
Evrópubandalagsins lendum við í miðjusæti livað
varðar útstreymi á mann.
Mikilvægt er að við íslendingar ræktum landið og
aukum skógrækt til að binda meiri koltvísýring lir
andrúmsloftinu, förum sparlega með eldsneyti og
forðumst mengun. Þá þurfum við að taka virkan þátt
í alþjóðlegum aðgerðum og rannsóknum varðandi
verndun jarðarinnar.
Umhverfisráðuneytið var stofnað árið 1990.
Helstu markmið í umhverfismálum til ársins 1999
eru:
• að vernda náttúru landsins á þann hátt að fólki
gefist kostur á að njóta hennar;
• að vinna að endurheimt náttúrugæða;
• að draga úr mengun og áhrifum framkvæmda á
náttúrulegt umhverfi;
• að stuðla að skynsamlegri nýtingu náttúruauð-
linda, draga úr sóun og auka endurnýtingu;
• að taka aukinn þátt í lausn hnattrænna vanda-
mála;
• að efla umhverfisvöktun og styrkja varnir gegn
náttúruvá.
Stofnanir ráðuneytisins, sem sinna mengunar-
vörnum, eru Hollustuvernd ríkisins og mengunarsvið
Siglingarmálastofnunar ríkisins. Samkvæmt nýsam-
þykktum lögum frá Alþingi unt náttúruvernd tók
Náttúruvernd ríkisins nú urn síðustu áramót við
flestum verkefnum Náttúruverndarráðs. Atvinnu-
sjúkdómadeild sem heyrir undir Ileilsuverndarstöð
Heykjavíkur veitir þjónustu á landsvísu hvað varðar
atvinnusjúkdómavarnir, starfsmannaheilsuvernd og
umhverfissj úkdómavarnir.
Maðurinn er sjálfur rnjög virkur í mótun jarðar-
innar, gjarnan til að skapa efnisleg verðmæti. Til að
fyrirbyggja að auðfengin gróðavon á kostnað lífs-
skilyrða á jörðinni verði ráðandi þarf að móta stefnu
með verndun jarðar að markmiði þar sem líffræði-
legir og jarðfræðilegir þættir eru skoðaðir í samhengi
við verðmæti hluta. Jafnframt þarf að stuðla að
markvissri fræðslu og auka þekkingu á hvernig um-
hverfismál tengjast daglegu lífi í efnahagslegu,
ntenningarlegu og heilsufarslegu tilliti.
Þó okkur finnist við vera agnarsmá í stórum heimi
þá skiptir það sem við gerum og segjum máli, því sem
þátttakendur í samfélaginu höfum tækfæri til að láta
gott af okkur leiða við uppbyggingu heilbrigðs
þjóðfélags. Hjúkrunarfræðingar gegna mikilvægu
hlutverki í heilsuvernd. Mér finnst áríðandi að stétt
mín tileinki sér í ríkari mæli það viðhorf að verndun
jarðar sé undirstaða heilbrigðs lífs. Eg á við að
hjúkrunarfræðingar séu vakandi og virkir þátttak-
endur í vörnum gegn mengun, skráningu og athugun
á sjúkdómum sem eru afleiðing mengunar, fylgist með
rannsóknum og þeim framförum sem eiga sér stað í
mengunarvörnum og taki virkan þátt í fræðslu fyrir
almenning. Menn geta því aðeins náð því að vera heil-
brigðir að allt annað í náttúrunni sé það.
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 2. TBL. 73. ÁRG. 1997
127