Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.1997, Blaðsíða 16

Mynd 2. Núverandi viðfangsefni íslenskra
hjúkrunarfræðinga eftir löndum
Fjöldi
■ Hjúkrunarstörf ■ Nám □ Heimavinnandi BAnnað/tvö viðfangsefni eða fleiri

■1 ■ ■
Bandaríkin Noröurlönd Önnur
Evrópulönd
Búsetuland
það. í Bandaríkjunum þarf að taka próf til að fá
hjúkrunarleyfi og hafði helmingur þeirra hjúkrunar-
fræðinga, sem þar hjó, gert ]>að og fengið hjúkrunar-
leyfi. Nokkrir sem bjuggu í Svíþjóð sögðust hafa
þurft að taka próf áður en þeir fengu hjúkrunarleyfi
en ílestir fengu menntun sína metna án nokkurra
erfiðleika strax. Aðeins 7 höfðu sótt um hjúkrunar-
leyfi á meginlandi Evrópu og allir fengið ]>að að
lokum eftir mikla fyrirhöfn. Mun færri höfðu sótt um
að fá grunnmenntun sína metna til að geta stundað
framhaldsnám í aðseturslandinu. Flestir þeirra fengu
allt metið strax, sumir fengu námið metið að hluta til
og aðeins einn fékk ekkert metið. Astæður ])ess að
misvel gekk að fá námið metið voru helst þær að
íslenska menntunin var lítt þekkt í löndunum.
Hjúkrunarfræðingarnir voru beðnir um að skil-
greina stöðu sína í hefðbundnum stjórnunarstiga.
Allir gátu svarað spurningunni l)urtséð frá ]>ví hvort
þeir störfuðu við hjúkrun eða ekki (sjá töflu 2). Af
þeim sém liöfðu lokið sér- eða framhaldsmenntun
voru marktækt fleiri sem skilgreindu sig ofar í stjórn-
kerfinu en sem almennan starfsmann (p < 0,05).
Tafla 2. SkiljJreiningar íslenskra hjúkrunarirædinga lnísettra
erlendis á hlutverki sínu í hefúbundnum stjómunarstiga
Staða í stjórnunarstiga - Mikilvægasta hlutverk
Undirmaður með litla ábyrgð og takmarkað sjálfræði í starfi i
Almennur starfsmaður með tiiluverða ábyrgð, sjálfræði og/eða mannaforráð í starfi (t.d. almennur hjúkrunarfræðingur) 47
Millistjórnandi (t.d. deildarstjóri eða aðstoðardeildarstjóri) 16
Yfirstjórnandi 5
Sinni sjálfstæðum verkefnum 17
Annað (klínískur sérfræðingur, kennsla og leiðsögn, sjálfst. atvinnurekstur, tímabundin lausráðning) 4
Latiti
Marktækur munur var á starfshlutfalh hjúkrunar-
fræðinganna eftir því hvort vinnustaður þeirra var
einkarekin stofnun eða opinber. Nærri alhr eða 8 (89%)
af ])eim 9 sem unnu á einkareknum stofnunum unnu
100% vinnu en aðeins 34 (56%) af 61 sem vann á op-
inberri stofnun. Flestir hjúkrunarfræðingarnir unnu
31 - 40 klst. á viku eða 46 (66%) þeirra 70 sem gáfu upp-
lýsingar um starfstíma. Ekki reyndist munur á hversu
mörgum vinnustundum þeir skiluðu eftir löndum.
Lítið er hægt að byggja á upplýsingum um laun í
könnuninni því aðeins helmingur þátttakenda gaf
þau upp. Þó benda niðurstöðurnar til þess að launa-
kerfi Norðurlanda byggist meira á vakta- og yfir-
vinnugreiðslum en launakerfi í Bandaríkjunum.
Einnig virtust laun hjúkrunarfræðinganna vera hæst
í Bandaríkjunum en lægst á meginlandi Evrópu í
krónum talið.
Aðild að stéttarfélagi
Meirihluti hjúkrunarfræðinganna var í fag-/stéttar-
félagi í búsetulandinu eða 66 (58%) (sjá mynd 3).
Fimmtíu og sex (73%) þeirra sem stunduðu hjúkrun-
arstörf eða kennslu voru í fag-/stéttarfélagi, 10 (44%)
þeirra sem voru í námi og 6 (25%) af þeim heima-
vinnandi hjúkrunarfræðingum sem svöruðu spurn-
ingunni.
Þjónusta Félags íslenskra hjúkrunatfræðinga
Flestir hjúkrunarfræðingarnir héldu tryggð við Félag
íslenskra hjúkrunarfræðinga til að fylgjast með fag-
legri umræðu um hjúkrun á Islandi og til að fá fréttir
af félagsmálum hjúkrunarfræðinga á Islandi. Tillög-
ur um baítta þjónustu Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga við félagsmenn erlendis lutu aðallega að
meira upplýsingastreymi.
Samantekt niðurstaðna
l stuttu máh benda niðurstöður könnunarinnar til
þess að hjúskaparstaða hafi mikil áhrif á ástæður
búferlaflutninga íslenskra hjúkrunarfræðinga lil út-
landa. Meirihluti þeirra sem voru giftir eða í sambúð
fiuttu út vegna starfs, náms eða þjóðernis maka. Við-
fangsefni hjúkrunarfræðinganna í könnuninni voru
breytileg eftir búsetulöndum. Flestir störl’uðu við
hjúkrun, sérstaklega þeir sem hjuggu á Norðurlönd-
um. Hæst hlutfah þeirra sem var í námi voru í
Bandaríkjunum en hlutfall þeirra sem voru heima-
vinnandi var hæst á meginlandi Evrópu. Sautján'
stunduðu nám í hjúkrun og stefndu flestir þeirra að
námsgráðu í háskóla, 7 að ineistaragráðu og 5 að
doktorsgráðu. Helstu sérsvið, sem nám var stundað í,
voru hand- og lyílæknishjúkrun, heilsugæsluhjúkrun
og rannsóknir. Hjúkrunarfræðingunum gekk yfirleitt
vel að fá grunnmenntun sína metna til að fá hjúkrun-
arleyfi og til að stunda framhaldsnám. Erfiðast var
að ía hjúkrunarleyfi á meginlandi Evrópu. Þeir sem
208
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 4.TBL. 73.ÁRG. 1997