Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.1997, Blaðsíða 18

búsetulandi sínu. Þeir sem bjuggu í Danmörku voru
flestir í danska félaginu eða nærri 90% en af þeim
sem ltjuggu í Bandaríkjunum voru innan við 30% í
bandarísku fag- eða stéttarfélagi. Astæður fyrir þess-
um mun geta verið margar. Ríkjandi hefð og mismun-
andi viðfangsefni hjúkrunarfræðinganna eftir lönd-
um ráða þar líklega mestu. Á Norðurlöndum voru
flestir í starfi enda auðvelt að fá bjúkrunarleyfi.
Félagsaðild skiptir starfandi hjúkrunarfræðinga máli
á Norðurlöndum vegna kjarasamninga og ýmissa
upplýsinga sem félögin veita. I Bandaríkjunum voru
hlutfallslega fleiri hjúkrunarfræðingar í námi eða
heimavinnandi og skiptir félagsaðild væntanlega
minna máli fyrir þá. Stéttarvitund norrænna hjúkr-
unarfræðinga er einnig sterk og þar með félaga-
samtök þeirra. Stéttarfélög eins og þau gerast á
Norðurlöndum þekkjast vart í Bandaríkjunum.
Allir hjúkrunarfræðingarnir í könnuninni haí'a
haldið tryggð við íslenska félagið þrátt fyrir langa
útivist. Ánægjulegt er að sjá að ástæður flestra fyrir
félagsaðild tengjast faglegum og félagslegum málefn-
um. Oskir um aukið upplýsingastreymi verða vænt-
anlega teknar til athugunar hjá félaginu. Starfsfólk
félagsins hefur lagt upp úr því að sinna upplýsinga-
skyldu sinni vel og þykir miður ef misbrestur reynist
þar á. Nokkrir svarenda töldu mikilvægt að Félag ís-
lenskra hjúkrunarfræðinga reyndi að styðja við bak
félagsmanna sinna erlendis og auka veg og vanda ís-
lenskra hjúkrunarfræðinga í öðrum löndum. Félagið
tekur þátt í margs konar fjölþjóðlegu samstarfi þar sem
reynt er að koma málefnum, sem varða íslenska hjúkr-
unarfræðinga, og sjónarmiðum þeirra á framfæri.
Nokkrir þátttakendur vildu að félagið safnaði
upplýsingum um íslenska hjúkrnnarfræðinga erlend-
is og hagi þeirra. Þessi könnun er einmitt tilraun til þess
að afla upplýsinga og heimilda um félagsmenn í öðr-
um löndum. Yonandi verður hægt að byggja á þessari
frumraun í framtíðinni þannig að hún megi að gagni
koma í starfi félagsins og til samanburðar síðar.
Hjúkrunarstarfið er búið bæði kostum og göllum
eins og önnur störf. Kostirnir eru að hjúkrun er oftar
en ekki slcemmtilegt starf sem byggist á mannlegum
samskiptum, er hægt að stunda víðs vegar um heim-
inn og gefur möguleika á sveigjanlegum vinnutíma.
Hjúkrun krefst ákveðins hugsunarháttar, góðs
hjartalags og færni til munns og handa til að tryggja
góðan árangur og farsæl samskipti við alla sem
hjúkrunarfræðingar hitta í starfi sínu. Okostirnir
eru hins vegar gjarnan taldir lág laun fyrir starf sem
oft er líkamlega og andlega erfitt og lág virðingar-
staða stéttarinnar. Allt hefur þetta áhrif á lífsferil
hjúkrunarfræðinga.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir segir í viðtali í Yeru
fyrr á þessu ári (Súsanna Svavarsdóttir 1997): „Það
er nú svo að okkur er öllum markaður rammi í lífinu
- misrúmur eftir efnum og aðstæðum - en við getum
alltaf verið gerendur innan þessa ramma og reynt að
útvíkka hann; reynt að ýta úr vegi þeim hindrunum
sem á vegi okkar verða. Hver einasta kona er gerandi
í sínu lífi, jafnvel þótt hún eigi fárra kosta völ og þótt
það sé erfitt, þá verður luin að setja sér stefnu.“
Hverjar sem ástæður okkar eru til að velja ákveðið
starf og búsetu er alltént mikilvægt að við gerum okk-
ur grein fyrir þeim og að þær séu í samræmi við þá
stefnu sem við liöfum sett okkur í lífinu.
Tilgangur þessarar könnunar var að afla grunnupp-
lýsinga um hagi íslenskra hjúkrunarfræðinga í út-
löndum með það að markmiði að bæta þjónustu Fé-
lags íslenskra hjúkrunarfræðinga. Niðurstöður henn-
ar gefa mikilvæga innsýn í hagi íslenskra hjúkrunar-
fræðinga sem búa erlendis, ástæður búferlaflutninga
þeirra og hugmyndir um hvernig íélagið geti bætt
þjónustu sína við þá. Niðurstöðurnar gefa íslenskum
hjúkrunarfræðingum einnig tækifæri til að velta fyrir
sér ákveðnum þáttum sem varða starfið og stéttina.
Erum við þar sem við viljum vera? Hvar viljum við
vera eftir 10 ár?
Þakkir
Auk þátttakenda í könnuninni og forprófi fyrir hana
fær samstarfsfólk hjá Félagi íslenskra hjúkrunar-
fl-æðinga sérstakar þakkir fyrir stuðning, þolinmæði
og aðstoð við að vinna verkefnið. Þá viljum við
þakka starfsfólki Félagsvísindastofnunar fyrir töl-
fræðiúrvinnslu og dr. Kristínu Björnsdóttur, dr.
Hólmfríði Gunnarsdóttur og dr. Guðbjörgu Lindu
Rafnsdóttur fyrir yfirlestur og góð ráð.
Ileimildir
Erla Dóris Halldórsdóttir (1996). Koma yfirhjúkrunarkonu Holdsveikra-
spítalans. Tímarit hjúkrunarfrœðinga, 72, (4), 187 - 192.
Félagsvísindastofnun (1996). Könnun á ofbeldi gagnvart starfsfólki ílieil-
brigðis- og félagsþjónustu, II. hluti, IV. kafli - Hjúkrunarfrœðingar.
Reykjavík: Háskóli Islands.
Guðmundur Jónsson og Magnús S. Magnússon (1997). Atvinnuskijiting og
vinnuafl. Hagskinna - sögulegar hagtölur um lsland (bls. 216).
Reykjavík: Ilagstofa Islands.
Gyða Theodórsdóttir (1997). Munnlegar upplýsingar frá heilbrigðisráðu-
neytinu.
Hjúkrunarfræðingar sem starfa erlendis. (1994, nóv.). Fréttablað Félags
íslenskra hjúkrunarfrœðinga, 1(5), 20.
Kesic, H. (1997). Mange rejser hjem, inen ingen fortryder - om finske og
svenske sygeplejersker i Danmark. Arbejdsliv i Norden, 11(1), 10 - 11.
Landlæknisembættið (1995). Læknaskrá 1995. Heilbrigðisskýrslur (1), 6-3.
María Pétursdóttir (1969). Hjúkrunarsaga. Reykjavík: María Pétursdóttir.
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir (1996). Islenskt [ijóðfélag, kvennabar-
átta og ímynd hjúkrunar. Tímarit hjúkrunarfrœðinga, 72, 182-185.
Skortur vegna foreldraorlofs - Danir auglýsa eftir íslenskum hjúkrunar-
fræðingum í fréttabréfi (1994, 5. ágúst). Morgunblaðið.
SSN (1994). Protokoll fra SSNs styrem0te 28. september 1994 pá Marina
Congress Center i Helsingfors. Oslo: Sygeplejerskers Samarbejde I
Norden.
SSN (1996). Nordiske sygeplejerskers Ipn- og ansœttelsesforhold. Syge-
plejerskers Samarbejde i Norden, Dansk Sygeplejerád.
Stéttarfélag verkfræðinga (1996). Kjarakönnun 1996. Reykjavík:
Stéttarfélag verkfraiðinga.
Súsanna Svavarsdóttir (1997). Konur eru gerendur í eigin lífi.Viðtal við
Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur. Vera - tímarit um konur og kvenfrelsi,
16 (1), bls. 24 - 29.
Ymislegt. (1926). Tímarit Fjelags íslenskra hjúkrunarkvenna, 2(1), 3.
210
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 4.TBL. 73. ÁRG. 1997