Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2001, Qupperneq 62

Þankastrik
Þankastrik er fastur dálkur í blaðinu og höfundur hvers pistils stingur upp á þeim næsta. í Þankastriki gefst
hjúkrunarfræðingum færi á að tjá sig um ýmislegt sem varðar hjúkrun og er þeim hjartfólgið. Þistlarnir geta
fjallað um ákveðin málefni, sögur af kynnum við sjúklinga eða starfsfólk, eitthvað sem hefur orðið höfundum
til hugljómunar eða hvaðeina annað sem tengist starfinu og hugmyndafræði þess. Kristín Alexíusdóttir, sem
skrifaði Þankastrik síðasta blaðs, skoraði á Björgu Árnadóttur sem tekur hér upp þráðinn.

Björg Árnadóttir
Fyrir átta árum breytti ég um starfsvettvang. Þá hætti ég í
hefðbundnum hjúkrunarstörfum og fór að vinna við síma-
ráðgjöf og heilsuefiingu ásamt heilsuvernd á vinnustað.
Starf mitt er að mörgu leyti ólíkt því sem gengur og gerist
innan sjúkrahúsanna og líkist meira störfum innan heilsu-
gæslunnar. Skjólstæðingarnir eru í sínu daglega umhverfi
og að takast á við þau vandamál sem því fylgja. Ég spyr
mig oft að því hvers vegna ég hlakki enn til að mæta til
vinnu á hverjum morgni. Ég vinn reyndar með frábæru fólki
og það vegur þungt. Enn þyngra vegur þó sú tilfinning að
ég sé einhverjum til gagns. Og þörfin er greinilega fyrir
hendi. Þau eru ófá skiptin þegar ég legg símtólið á eftir
samtal við skjólstæðing að ég spyr sjálfa mig: „Fyrir hvað
var hún/hann að þakka?"
Mig langar að fjalla um atvik sem ég upplifði fyrir nokkr-
um árum. Atvikið var í raun ekki mjög merkilegt en hafði
mikil áhrif á mig. Það vakti mig til umhugsunar um hversu
varasamt það er að gefa sér fyrir fram ákveðnar forsendur
um skynjun annarra. Við erum eins ólík og við erum mörg.
Reynsla okkar og gildi eru ólík og því getur reynsla og
túlkun tveggja einstaklinga á sama atviki eða sömu
aðstæðum aldrei verið nákvæmlega eins.
Það vakti mig líka til umhugsunar um hversu mikilvægt
það er, og þá ekki síst fyrir okkur hjúkrunarfræðinga, að
safna heildrænum upplýsingum um skjólstæðinga okkar.
Þeir hjúkrunarfræðingar, sem ég hef rætt við, lýsa flestir
miklum vilja til að fræða og er það vel. En við hvaða
aðstæður býr einstaklingurinn og hverjir eru möguleikar
hans á því að vinna úr þeim upplýsingum sem hann fær?
Atvikið, sem ég nefndi, átti sér stað þegar ég var í námi
í heilsuvernd starfsmanna. Verkefni í því námi var að gera
áhættumat á starfi saumakvenna. Vinnu saumakvennanna
var þannig háttað að þær sátu allan daginn, hver við sína
saumavél, og saumuðu.
Skjólstæðingur minn var 40 ára gömul kona sem unnið
hafði í 12 ár við saumastörf. Þegar ég spurði hana hvort
starf hennar væri einhæft svaraði hún neitandi. Hún sagði
það hafa verið þannig í upphafi en hefði mikið breyst.
286
„Áður saumaði ég sama sauminn allan daginn en nú skipti
ég um hádegi - það er því miklu fjölbreyttara og skemmti-
legra nú en áður.“
Þegar ég spurði hana hvort hún væri þreytt þegar hún
kæmi heim á daginn svaraði hún játandi. „Ég er alveg
búin, ég legg mig bara upp í sófa og get ekki meir." Hún
bætti jafnframt við: „Ég veit að ég kem ekki til með að
vinna hér í mörg ár til viðbótar. Mamma var saumakona og
hún varð öryrki 55 ára.“
Svörin komu mér gjörsamlega á óvart. Saumakonu-
starfið var óneitanlega einhæft út frá faglegum forsendum
og með tilheyrandi hættu á álagseinkennum. Ég hafði þó
alls ekki látið það mat duga og hafði gefið mér, út frá
mínum forsendum, að starf hennar væri mjög einhæft. í
þessu tilfelli skipti mitt persónulega mat einfaldlega engu
máli. Það var hennar skynjun sem skipti máli. Hún var
ánægð með starfið sitt.
Síðan hef ég rætt við hundruð starfsmanna með
svipaða sögu. Þeir eru almennt ánægðir í vinnunni en
reikna ekki með því að vinna lengi því þeir verði andlega
og líkamlega búnir fyrir aldur fram.
Þörfin fyrir starf mitt er greinileg og ég hef verk að
vinna. Það er sennilega þess vegna sem ég hlakka til að
mæta í vinnu á hverjum morgni.
Gerber
Því lengi býr að
fyrstu gero
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 4. tbl. 77. árg. 2001