Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2006, Blaðsíða 37

Yvonne Warner með börnum sínum
mömmu í margar vikur," bætti Harley við.
Þær þorðu ekki einu sinni að sitja hjá
móður sinni í sófanum þennan mánuð
sem HABL-deildín var starfrækt. Paul,
eiginmaður Yvonne, bjó þó áfram heima.
„Ég hefði alveg eins getað smitast af
HABL annars staðar," sagði hann þegar
hann kom heim úr gönguferð með hund
fjölskyldunnar.
Já, reyndar sváfu þau í sama rúmi en
Yvonne átti engu að síður í erfiðleikum
með svefn. Áhyggjurnar nöguðu hana.
Hún fann fyrir þyngslum í brjósti og var
með niðurgang. Hún stíkaði fram og
aftur í íbúðinni að næturlagí og reyndi
að láta sér líða í brjóst á sófanum. „Einn
morgunínn, þegar ég gekk inn á deildina
mína, brast ég í grát. Ég vildi ekki fara
inn.“ Hjúkrunarfræðingarnir voru sjálfir
úrvinda af álaginu en áttu að annast
sjúklinga með mjög hættulegan og
smitandi sjúkdóm. Hvernig myndi þeim
takast að verja sig? Það vissi enginn.
Svo virtist sem HABL gæti borist gegnum
allar varnir.
Yvonne leggur nokkrar greinar um
HABL-faraldurinn úr blöðum og tíma-
ritum á eldhúsborðið. Á forsíðumynd
fjölskyldutímaritsins „Chatelaine"
má sjá Yvonne þar sem hún situr í
grasinu með tveimur samstarfskonum
sínum. Þær sýnast ánægðar á svip í
vorsólinni. Greinin fjallar um vinnustað
þeirra, skurðdeild sem breytt hefur verið
í HABL-deild með 18 rúmum, og erfið
störfin þar. Skömmu síðar veiktust báðir
hinir hjúkrunarfræðingarnir á myndinni.
Það fyllti hitt starfsfólkið hræðslu. Þær
höfðu smitast þrátt fyrir besta fáanlega
hlífðarbúnað, fatnað og grímur. Á einni
myndinni, sem Yvonne tók á deildinni,
má sjá annan hjúkrunarfræðinginn, sem
veiktist, sitja með hendur fyrir andliti
þannig að ekkert sést af henni nema
augun. „Við stríðum henni stundum og
segjum að hún hafi smitast af því að sitja
alltaf svona," segir Yvonne og brosir.
Stöðugt voru gefnar út nýjar reglur
um hvernig hlífðarfatnað starfsfólkið
átti að nota. Undir lokin var það farið
að ganga í tvöföldum hlífðarskikkjum
og bar tvöfalda hanska og grímur og
andlitshlíf yfir. Tvöfalda gríman skarst inn
í andlitið, hitnaði og límdist við hörundið
og höfuðverkur fylgdi. „Við önduðum í
sífellu að okkur eigin lofti." Starfsfólkið
varð að bera grímurnar allan tímann og
því gafst lítill tími til að fá sér vatnssopa
úr flöskunum sem það hafði til afnota.
Það tók sinn tíma að fara í mat. Starfs-
fólkið varð að fara úr öllum fötum,
fara í steypibað og láta sótthreinsa sig
áður en það mátti fara á aðrar deildir
sjúkrahússins. HABL-hjúkrunarliðið varð
að sitja með góðu millibili og í tveggja
metra fjarlægð frá öðru starfsfólki í
matsalnum til þess að forðast smit á
meðan það tók niður grímurnar.
Starfsliðinu var uppálagt að hafa sem
minnst samskipti við sjúklingana og
Yvonne þótti það bæði vera kostur og
galli. Þegar hún hugsar til sjúklinganna
verður hún svolítið vandræðaleg á svip og
segir að það hljóti að hafa verið skelfilegt
fyrir þá en svo verður hún ákveðin á svip:
„Ég man varla eftir sjúklingunum því ég
var svo upptekin af því að vernda sjálfa
mig, upptekin af mínum eigin þörfum en
ekki sjúklinganna. Ég er miður mín núna
yfir þessari eigingirni. Mér fannst ég ekki
vera góður hjúkrunarfræðingur."
Þótt nú séu liðin mörg ár langar hana enn
til þess að hitta sjúklingana og setjast
niður með þeim til samræðna. Engu að
síður vill hún helst gleyma þessu öllu
saman. Hún man nú orðið ógreinilega
eftir því hverjir lifðu af og hverjir létust.
Báðar samstarfskonur hennar þraukuðu
sjúkdóminn af þótt önnur þeirra hafi
síðan glímt við vandamál í lungum.
Á HABL-deildinni unnu 25 hjúkrunar-
fræðingar og þeir fengu stundum önnur
verkefni til þess að draga úr álaginu.
Þar má til dæmis nefna störf í tjaldi
við inngang sjúkrahússins en þar var
mældur og skráður hiti allra gesta til
þess að tryggja að enginn með einkenni
HABL kæmist inn. Hjúkrunarfræðingarnir
fengu einnig tækifæri til þess að ræða
við félagsráðgjafann, Bill, sem kom
daglega og ræddi við þá sem það vildu.
Endurminningin um nuddarann, sem kom
til að hjálpa hjúkrunarfræðingunum að
slaka á, yljar þó Yvonne hvað mest. Að
hennar mati sinnti yfirstjórn sjúkrahússins
þeim vel. Allt starfslið HABL-deildarinnar
fékk vikufrí þegar hættuástandið var
afstaðið. Það var þó aldrei spurt um hvort
það vildi vinna með HABL-sjúklingum.
„Við köstuðum okkur bara út í verkefnið,
það var ekki um neitt að velja.“
Mörgum mánuðum síðar áttaði hún sig á því
að nágrannar hennar höfðu óttast hana en
sú eina sem þorði að segja að hún vildi ekkert
með fjölskylduna hafa var leirlistarkennari
dætra hennar. Hún hringdi eitt kvöldið og
sagði að stúlkurnar væru ekki velkomnar í
tíma hjá sér vegna þess að Yvonne ynni við
HABL-sjúklinga. „Við héldum okkur þó út
af fyrir okkur þann mánuð sem deildin var
opin. Þetta er Iftið samfélag og allir vita að
ég er hjúkrunarkona."
Fyrir skömmu rifjaðist HABL-tímabilið upp
fyrir starfsliðinu. Hermannaveiki braust út
á elliheimili og 17 manns létust. Tveir
sjúklinganna voru lagðir inn á Markham
Stouffville sjúkrahúsið. „Myndum við
bjóðast til þess að endurtaka það?“
spurði starfsliðið hvað annað. „Það fylgdi
því svo mikið álag og miklar tilfinningar
að tárin brutust fram við það eitt að
hugsa um það,“ segir Yvonne. „Ég myndi
auðvitað endurtaka þetta en hvergi nema
á mínu eigin sjúkrahúsi."
Staðreyndir um HABL
Heilkenni alvarlegrar bráðrar lungnabólgu
(HABL/Severe Acute Respiratory
Syndrome - SARS) er rakið til corona-veiru
sem smitast með snertingu. Þess vegna er
starfsfólk sjúkrahúsa í mikilli smithættu.
Meðgöngutími sjúkdómsins er allt að
tíu dögum. Um helmingur eldra fólks og
fólks með aðra alvarlega sjúkdóma, sem
veikist, deyr af HABL en hlutfallslega
mjög fáir úr hópi yngra fólks sem var
heilbrigt fyrir.
Dæmigerð einkenni HABL eru viðvarandi
sótthiti í tíu daga eða jafnvel lengur og
ekki dugir að gefa t.d. parasetamól við
honum. Níu af hverjum tíu sjúklingum fá
lungnabólgu og enn hefur engin viðunandi
meðferð fundist við HABL.
í lok júní 2003 höfðu fundist 8.463
sjúkdómstilfelli sem líklega voru HABL og
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2. tbl. 82. árg. 2006
35