Ráðunautafundur - 15.02.1994, Blaðsíða 24

16
brytja alla dilkaskrokka í sláturtíð og að ríkið keypti afskurð sem næmi 20% af hverjum
skrokk. Haustið 1989 var svo látið reyna á þessa hugmynd og voru þá brytjuð 500 tonn í
þremur sláturhúsum. Helstu niðurstöður þessarar prófunar voru að miðað við aðstæður í
slátrun og í sláturhúsum er mjög erfitt að stunda brytjun í sláturtíð. Hvergi er hægt að brytja
dagsslátrun. Til þess þarf að fækka þeim lömbum sem slátrað er á hverjum degi og lengja
sláturtíð. Breyta þarf skipulagi og innréttingum húsanna. Til þess þarf vandaðan undirbúning,
tíma og mikla fjármuni. Eðlilegast er að sérhæfa ákveðin hús til brytjunar, þar sem mikil
geymsluvandræði eru og mikill vinnukostnaður við slátrunina.
Áhugi og ávinningur sláturleyfishafa á brytjun í sláturtíð fer að mestu eftir tæknistigi
þeirra, geymsluvandræðum og hugarfari. Þeir sem lögðu sig fram í þessu verkefni telja sig
hafa hag að brytjun og í kjölfarið hefur úrvinnsla á kjöti aukist. Aðrir reyndu að sannfæra
yfirvöld um að þessar tilraunir hefðu leitt til stórtaps á sláturfjárreikningi og fóru fram á að
hið opinbera borgaði þeim skaðabætur. Enn sem komið er hefur skipulag slátrunar ekkert
breyst, engin uppbygging er í sláturiðnaði og það eru eingöngu 3-4 aðilar sem brytja dilka-
kjöt í stórum stíl í sláturtíð.
í þessu verkefni var einnig bent á að stórir brettakassar væru bara milliumbúðir og
æskilegt væri að leggja meiri áherslu á pökkun kjöts í endanlegar umbúðir, hvort sem um
vinnslu-, heildsölu- eða smásölupakkningar er að ræða. Síðstu haust hafa svo verið í gangi
prófanir á úrbeiningu á stórum skrokkum í sláturtíð.
Þá hafa komið fram hugmyndir um að pístóluskera dilkaskrokka í sláturhúsi og henda
síðu, banakringlu og bringu. Síðan yrði pístólan seld fersk beint til kaupmanna. Tilraun var
gerð haustið 1992 og tókst hún vel. Þessi hugmynd er flókin í framkvæmd vegna innvigtunar,
kjötmats, sláturkostnaðar, samninga um verðlagningu o.fl. en hún er alveg þess virði að vera
prófuð. Má nefna að þessi útfærsla hefur gefist vel í hrossakjöti.
Vinnsla, pökkun og dreifing á kœldu kjöti
Með kældu kjöti er átt við ófrosið kjöt af nýslátruðu og frosið kjöt sem er selt þiðið. Fyrir
u.þ.b. tíu árum hófst sala á meymuðum lærum og hryggjum í lofttæmdum umbúðum. Einnig
var þá kjöt látið meyrna í sérstökum kælum við kjötborð. Á árunum 1985-1991 voru gerðar
tilraunir með pökkun kjöts í loftskiptar umbúðir (gaspökkun), til að lengja geymsluþol á kjöti
af nýslátruðu. Tæknilega gengu tilraunimar ágætlega en illa þegar kom að daglegri
framkvæmd og sölu. Þar kom margt til. Grundvallaratriði varðandi kælingu voru ekki fyrir
hendi í vinnslum, verslunum og veitingahúsum. Ekki var farið út í nógu öflugt sölu- og
kynningastarf en mest áhrif hafði að í hverri sláturtíð og vikumar þar á eftir var verið að losa
sig við fortíðarvandann með útsölum á kjöti frá síðasta ári. Seinni árin hefur verðþróun á
kjöti svo verið lambakjötinu mjög í óhag.
í vor skaut svo upp nýrri hugmynd um gaspökkun á heilum skrokkum í heila gáma til
útflutnings. Þessi hugmynd reyndist óraunhæf. Hún var ómótuð tæknilega og óffamkvæman-
i