Morgunblaðið - Sunnudagur - 07.05.2017, Blaðsíða 10

10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7.5. 2017
VETTVANGUR
Nýlega sýndi Ríkissjónvarpiðþýsku heimildarmyndinaMaís-tálsýnin (Der Mais-
Wahn). Í myndinni er sagt frá því
hve maís skiptir margt fólk miklu
máli – jafnvel í hvert mál. Fyrir
ótrúlega marga er maís lífsspurs-
mál. Talið er að milljarður manna
treysti að verulegu leyti á næringu
úr maís.
Á síðustu áratugum hafa stjórn-
völd á Vesturlöndum hins vegar
tekið ákvörðun um að beina þessari
mikilvægu næringu og fleiri mat-
jurtum í nýjan farveg. Miklum fjár-
munum, bæði beinum ríkisstyrkjum
og skattaívilnunum, er nú varið í að
breyta matjurtum á borð við maís í
eldsneyti á bílana okkar eða jafnvel
í gas til raforkuframleiðslu.
Eins og kom fram í þýsku heim-
ildarmyndinni er stórum hluta af
maísuppskeru Bandaríkjanna nú
breytt í etanól (vínanda) sem
blandað er í bensínið. Flest ríki
Vesturlanda hafa leitt í lög kvaðir
sem þvinga seljendur eldsneytis til
að blanda slíku matareldsneyti í
hefðbundið eldsneyti. Þar á meðal
Ísland, eftir forskrift frá Evrópu-
sambandinu.
Fram kom í
svari fjár-
málaráðherra við
fyrirspurn minni
á alþingi um
þetta efni á síð-
asta kjörtímabili
að íslenska ríkið
leggur einnig um
1,2 milljarða
króna á ári í
styrki til innflutn-
ings á matarelds-
neyti af þessu
tagi. Gróflega má svo gera ráð fyr-
ir að matareldsneytið (etanólið)
sem flutt er árlega til Íslands sé
framleitt úr fæðu sem gæti mettað
100 þúsund manneskjur á ári. Þær
voru grátlegar lýsingar margra
barna móðurinnar í Kenýa sem
kom fram í þættinum á því hvernig
þessi stefna stjórnvalda, m.a. ís-
lenskra, hefur haft áhrif á lífs-
möguleika fjölskyldu hennar. Verð-
ið á þessari fábreyttu en lífs-
nauðsynlegu fæðu í hennar heims-
hluta er hærra en hún ræður við.
Með því að festa það í lög að nota
matjurtir sem orkugjafa eykst eft-
irspurnin eftir þeim, sérstaklega
maís. Það leiðir til hærra verðs en
ella og hefur neikvæð áhrif á
möguleika milljóna manna til að
nærast.
Vert er að hafa í huga að matar-
eldsneytið inniheldur þriðjungi
minni orku en venjulegt bensín og
því leiðir notkun þess til aukins
eldsneytisinnflutnings og ferðum
bíleigenda á bensínstöðvar fjölgar.
Þessi noktun matareldsneytis er
því bæði óhag-
kvæm og hefur
óæskileg áhrif á
framboð og verð
á fæðu. Skyldi
hún samt ekki
vera góð fyrir
umhverfið? Um
það er deilt. Það
getur þó vart
verið gott fyrir
umhverfið að
land sé ræst
fram og skógar
ruddir til að
rækta plöntur sem svo er breytt í
eldsneyti. Enda er það eftiráskýr-
ing að matareldsneyti sé gott fyrir
umhverfið. Kvaðirnar um notkun
þess komu upphaflega til vegna
þrýstings frá bændum sem vildu
auka eftirspurn eftir afurðum sín-
um.
Matur í bensíntankinn
’ Verðið á þessari fábreyttu en lífs-nauðsynlegu fæðu íhennar heimshluta er
hærra en hún ræður við.
Með því að festa það í
lög að nota matjurtir sem
orkugjafa eykst eftir-
spurnin eftir þeim, sér-
staklega maís. Það leiðir
til hærra verðs en ella.
Úr ólíkum
áttum
Sigríður Andersen
saa@althingi.is
AFP
Rithöfundurinn Eiríkur Örn
Norðdahl skrifaði á Facebook í
lok vikunnar: „Eitt af vandamál-
unum við að rökræða um fas-
isma er að með
því gefur maður í
skyn að hann sé
til umræðu, eins
og það heitir –
hann sé svona
eins og að vera ósammála um
myntstefnuna eða Evrópusam-
bandið, þetta sé eitthvað til að
ræða, svona eins og hvort það sé
ekki allt í lagi að brenna hús
þeirra sem maður þolir ekki, út-
skúfa aumingjum, stinga þá, horfa
á þá drukkna, stappa á hausnum
á þeim í leðurstígvélinu sínu og
svo framvegis. En það er það
sem sagt ekki, þetta er ekki til
umræðu. No
pasaran.“
Stefán Páls-
son sagnfræð-
ingur sagði þá á
Facebook frá
skondnu samtali
sem hann átti:
„Núnú, ertu frá Djúpavogi?“ –
spurði maður sem gekk framhjá
mér í Austurstræti áðan.
Ég skildi ekkert, þar til ég fatt-
aði að ég var í uppáhalds-
bjórbolnum mínum með áletr-
unina „Surtur“ stórum stöfum á
vömbinni.
Nú getum við öll verið sam-
mála um að brandarinn er hvorki
fyndinn né smekklegur – en hann
hefur þó óneitanlega visst menn-
ingarlegt varðveislugildi.“
Berglind „Festival“ Péturs-
dóttir dagskrárgerðarkona kom
heilmiklum umræðum af stað á
Twitter þegar hún varpaði þessu
fram: „Hver myndi leika ykkur í
mynd? Held að Þorvaldur Davíð
væri góður sem ég.“
Kollegar hennar af RÚV voru
fljótir til svars og
þar á meðal
Halla Oddný
Magnúsdóttir
dagskrárgerð-
arkona sem
sagðist alltaf hafa
séð fyrir sér að Eggert Þorleifs-
son væri góður sem hún sjálf.
Helgi Seljan birti mynd af
þýsku rannsóknarlögreglunni
Derrick sem Horst Tappert lék
með vísan í að
hann hefði verið
góður að leika
sig. Bergsteinn
Sigurðsson var
hins vegar á því
að leikkonan
breska Dame Judi Dench ætti að
leika hann.
Séra Hildur Eir Bolladóttir
skrifaði á Facebook í góða veðr-
inu í vikunni þar sem hitinn fór
meðal annars upp í 20 stig á Ak-
ureyri: „Veit að ég er fullorðin
og líka prestur en samt nenni ég
ekki að vera inni í dag, getur
vinnuskólinn eitthvað skipt við
mig?“
AF NETINU
jakkafatajoga.is
ÁNÆGJA EFLING
AFKÖST
Fáð þé ýj i il H í f á
PI
PA
R
\
TB
W
A
••
SÍ
A
•
16
5
4
5
5
, j
u rn anogg rn egan app s r
Emmessís ekta íslenskanr ómaís.