Læknablaðið - 01.02.2017, Side 25

LÆKNAblaðið 2017/103 81
Tölfræðiúrvinnsla
Upplýsingar voru skráðar í Microsoft Office Excel útgáfu 2011
(Microsoft, Redmond WA) og lýsandi tölfræði unnin í því. Töl-
fræðipróf voru unnin í forritinu Prism (Graphpad, La Jolla CA)
þar sem tvíþáttabreytum var lýst sem hlutföllum (%) og línulegum
breytum með meðaltali, miðgildi og staðalfráviki. Til að meta ár-
legan fjölda aðgerða var gerð Poisson-aðhvarfsgreining og reiknað
gagnlíkindahlutfall með 95% öryggisbil. Marktæki miðast við tví-
hliða p-gildi <0,05. Langtímalifun var áætluð með aðferð Kaplan-
-Meier og fengust upplýsingar um dánardag úr Dánarmeinaskrá
Embættis landlæknis. Eftirlit miðast við 31. desember 2013 og var
meðaleftirfylgni 7,2 ár (bil: 0-14,5).
Áður en rannsóknin hófst fengust öll tilskilin leyfi frá vís-
indasiðanefnd, Persónuvernd og framkvæmdastjóra lækninga á
Landspítala.
Niðurstöður
Sjúklingaupplýsingar
Í töflu I eru helstu lýðfræðilegar upplýsingar um sjúklingana.
Meðalaldur var 56 ± 14 ár og var yngsti sjúklingurinn 28 ára og sá
elsti 80 ára. Karlar voru 28 (77%) talsins, 9 sjúklingar (25%) höfðu
tvíblöðku ósæðarloku, 5 (14%) höfðu sögu um misnotkun fíkniefna
í æð og 23 (77%) höfðu einhvern tíma reykt. Kransæðasjúkdóm-
ur var þekktur hjá 5 sjúklingum (14%), háþrýstingur hjá 15 (43%),
sykursýki hjá öðrum 5 (15%) og nýrnabilun hjá 7 (20%) sjúklingum.
Þrír sjúklingar höfðu áður gengist undir lokuskiptaaðgerð, tveir á
ósæðarloku og einn á míturloku. Tvær af þessum lokum voru líf-
rænar og ein ólífræn. EuroSCORE II var að meðaltali 20 ± 21 (bil:
0,9-97,8).
Einkenni sjúklinga fyrir aðgerð
Tafla II sýnir einkenni sjúklinga fyrir aðgerð en algengust voru
mæði (83%) og hiti (82%). Tíu sjúklingar (28%) höfðu óútskýrt
þyngdartap fyrir aðgerð. Einkenni hjartabilunar voru til staðar
hjá 26 (79%) sjúklingum og voru þau metin í NYHA-flokki IV hjá
42% þeirra. Allir sjúklingar gengust undir ómskoðun af hjarta frá
brjóstvegg (n=36), en 33 sjúklingar að auki um vélinda. Kransæða-
þræðing var gerð hjá 22 sjúklingum (61%) fyrir aðgerð og fannst
marktækur kransæðasjúkdómur hjá 7 þeirra.
Sýklaræktanir
Blóðræktanir reyndust jákvæðar hjá 29 sjúklingum (81%) og af
þeim 32 lokum sem sendar voru í ræktun eftir aðgerðina reyndust 7
(22%) jákvæðar. Gram-jákvæðir kokkar voru algengustu sýkingar-
valdarnir, eða í 82% tilfella, en þar á eftir komu gram- jákvæðir
stafir (11%). Aðrir sýkingarvaldar voru sjaldgæfari og enginn sjúk-
lingur hafði sveppasýkingu í blóði. Í þremur tilfellum (8%) reyndist
hvorki blóðræktun né ræktun frá loku sem fjarlægð var í aðgerð
jákvæð.
Sýklalyfjameðferð og tími að aðgerð
Tímalengd sýklalyfjagjafar fyrir aðgerð var að meðaltali 4,4 ±
5,2 vikur (bil 1-10) (tafla III, mynd 1). Tólf sjúklingar (33%) geng-
ust undir lífsbjargandi aðgerð, 13 (36%) undir bráðaaðgerð og 11
(31%) gengust undir áríðandi aðgerð. Tímalengd frá greiningu að
skurðaðgerð var allt frá samdægurs til 593 daga, en miðgildið var
12 dagar (bil: 0-593). Sá sem beið lengst eftir aðgerð var tæplega
þrítugur karlmaður sem misnotaði fíkniefni í æð en hann gat ekki
hætt neyslu þrátt fyrir endurteknar sýkingar. Þurfti að taka hann í
bráðaaðgerð vegna alvarlegrar hjartabilunar sem stafaði af miklum
ósæðarlokuleka.
Hlutfall sýktra hjartaloka og aðgerðir
Ósæðarlokan var sú loka sem sýktist í flestum tilvikum, eða hjá
26 (72%) sjúklingum. Höfðu 9 (35%) þeirra tvíblöðkuloku og tveir
(8%) ígrædda ósæðarloku þar sem ein var lífræn og hin ólífræn.
Ígerð í ósæðarrót var til staðar hjá 12 þessara sjúklinga. Ósæðarlok-
unum var alltaf skipt út og fengu 16 sjúklingar lífræna gerviloku
en 10 ólífræna. Fimm sjúklingar gengust undir kransæðahjáveitu-
aðgerð samtímis ósæðarlokuskiptum og 5 sjúklingar undir viðgerð
á þríblöðkuloku (n=3) eða míturloku (n=2). Míturloka var sýkt hjá 10
sjúklingum, en í einu þessara tilfella var um sýkta ólífræna gervi-Mynd 1. Lengd sýklalyfjameðferðar í vikum fyrir og eftir aðgerð, og fjöldi sjúklinga.
Tafla III. Fjöldi og hlutfall sjúklinga (%) með hjartaþelsbólgu sem gengust undir
hjartaaðgerð á Landspítala 1997-2013 og fengu sýklalyfjameðferð. Sjúklingar
gátu verið á fleiri en einu lyfi samtímis.
Tegund sýklalyfs Fjöldi %
Þriðju kynslóðar kefalosporín 20 56
Penisillínasa-þolin penisillín 18 50
Vancomycín 15 42
Penisillín 14 39
Gentamicín 13 36
Carbapenem 4 11
Flúrókínolón 4 11
Fyrstu kynslóðar kefalosporín 3 8
Rifampín 3 8
Trimetoprim/súlfa 1 3
Daptomycín 1 3
Linezolíd 1 3
Tetracyklín 1 3
R A N N S Ó K N