Læknablaðið - 01.02.2017, Síða 33

LÆKNAblaðið 2017/103 89
L Æ K N A D A G A R
Hann laumaðist því inn í Silfurberg B og
lagði eyrun við því sem þar fór fram síð-
degis á föstudegi.
Á málþinginu voru flutt fjögur erindi
sem öll fjölluðu um mataræði og heilsu.
Tvær konur, íslenskur sálfræðingur
og norskur prófessor í íþróttafræðum,
greindu frá rannsóknum sem gerðar hafa
verið á lystarstoli og brengluðu mataræði
meðal afreksfólks í íþróttum. Svo komu
tveir karlkyns íslenskir læknar og veltu
því fyrir sér hvað gæti talist heilbrigt
mataræði og hvort það væri yfirhöfuð til.
Anorexia athletica
Heilbrigð sál í hraustum líkama er sú mynd
sem lengst af hefur verið dregin upp af
fólki sem stundar íþróttir að staðaldri.
Einkum og sér í lagi hlýtur það að eiga
við afreksfólk sem keppir í efstu deild-
um íþróttagreina eða jafnvel á alþjóða-
vettvangi. Sú mynd fellur ekki alveg að
þeirri sem fram kom á málþinginu. Sál-
fræðingurinn Perla Lind hóf mál sitt á því
að vitna í rannsóknir sem sýna að fólk sem
stundar íþróttir er líklegra til að vera með
einkenni átröskunar eða haldið átröskun
en þeir sem ekki stunda íþróttir. Einkenn-
in eru algengari meðal kvenna en karla og
mismunandi milli íþróttagreina.
– Tíðnin er hærri í íþróttagreinum
þar sem líkamsþyngd hefur áhrif á
frammistöðu, eins og langhlaupi, sundi en
ekki endilega í boltaíþróttum svo dæmi
sé tekið. Hjá konum er tíðnin einna hæst í
fagurfræðilegum íþróttum og þolgreinum,
svo sem fimleikum og hlaupum, en hjá
körlum er hún hæst í þyngdaraflstengdum
greinum, hástökki, glímu, júdó, sagði hún.
Hún bætti því við að svo mikil brögð
væru að þessu að fyrirbærið hefði feng-
ið eigið tegundarheiti: anorexia athletica
– íþróttalystarstol. Það heiti er þó ekki
komið inn í greiningarkerfin og stór hluti
þeirra sem sýna einkennin eru á forstigi
lystarstols, áður en það telst vera orðið
klínískur sjúkdómur. Dæmum um það
síðarnefnda fer þó fjölgandi og norski
íþróttafræðingurinn Jorunn Sundgot-
Borgen nefndi nokkur þar sem efnilegt
íþróttafólk veiktist og dó af lystarstoli.
Jorunn tók þátt í einni stærstu rann-
sókn sem gerð hefur verið á lystarstoli
meðal íþróttafólks í Noregi árið 2004.
Þar kom fram að 13,5% íþróttafólks voru
á greiningarmörkum eða með klíníska
átröskun sem var þrefalt hærra hlutfall
en í samanburðarhópi. Rannsóknin leiddi
einnig í ljós að 42% kvenna sem æfðu
fagurfræðilegar íþróttagreinar eins og
fimleika, dans og listskauta væru með
átraskanir. Tíðnin var 24% hjá konum sem
stunduðu þolíþróttir eins og langhlaup.
Í tækniíþróttum, svo sem keilu og golfi,
greindust 17% kvenna með átraskanir.
Konur sem stunduðu boltaíþróttir á borð
við tennis og handbolta voru með lægstu
tíðni átraskana eða um 16%.
Guðrún Sigmundsdóttir smitsjúkdómalæknir hjá
Embætti landlæknis og Sigrún Hjartardóttir kvensjúk-
dómalæknir.
Gunnar Bjarni Ragnarsson
krabbameinslæknir er bú-
inn að stýra Læknadögum
um árabil en nú tekur Jór-
unn Atladóttir skurðlæknir
við keflinu.