Fréttablaðið - 17.03.2018, Blaðsíða 22

Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5800, ritstjorn@frettabladid.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is

Rússland
gegn hinum
Vestrænu
bandamönn-
um. Nýtt kalt
stríð.
Mín skoðun
Guðmundur Steingrímsson
Aðalfundur BÍ 2018
Fimmtudaginn 26. apríl kl. 20.00 í Síðumúla 23
Aðalfundur Blaðamannafélags Íslands árið 2018 verður
haldinn fimmtudaginn 26. apríl n.k. að Síðumúla 23, 3.
hæð, 108 Reykjavík þar sem félagið er til húsa og hefst
fundurinn stundvíslega kl. 20.00
Dagskrá:
Venjuleg aðalfundarstörf
Skýrslur frá starfsnefndum
Kosningar*
Lagabreytingar
Önnur mál
BÍ-félagar eru hvattir til að mæta
*Framboð til formanns BÍ þarf að berast skrifstofu BÍ
ekki síðar en tveimur vikum fyrir boðaðan aðalfund.
Þau tíðindi urðu í vikunni að leiðtogar þriggja evrópskra stórþjóða: Bretlands, Frakklands og Þýskalands, auk Banda-ríkjanna sendu frá sér yfirlýsingu þar sem leiðtogarnir fordæmdu eiturárásina í Salis-
bury á Englandi. Greinilegt er að leiðtogarnir telja
hafið yfir allan vafa að Rússar hafi staðið á bak við
árásina.
Slík samstaða meðal leiðtoga hlýtur að teljast
fréttnæm á tímum sundrungar í Evrópu vegna
Brexit, og einangrunarstefnu Trumps Bandaríkja-
forseta. Fyrir þá sem muna tímana tvenna er þetta
heldur alls ekki óþekkt stef.
Rússland gegn hinum vestrænu bandamönnum.
Nýtt kalt stríð.
Þótt viðbrögðin hafi verið óvenjulega samhent
í þetta skiptið er þetta alls ekki í fyrsta skipti á
liðnum árum sem grunur vaknar um afskipti Rússa
á alþjóðlegum vettvangi. Breskir fjölmiðlar hafa
sagt frá því að skoða eigi fleiri en tíu andlát þar
í landi í þessu ljósi. Í öll skiptin var um að ræða
annaðhvort landflótta Rússa eða menn sem stundað
höfðu viðskipti í Rússlandi.
Frægasta dæmið er mál Alexanders Litvínenko
sem eitrað var fyrir í miðborg London fyrir rúmum
áratug. Dauði auðkýfingsins Borís Beresovskí vakti
einnig grunsemdir.
Pútín Rússlandsforseti verður endurkjörinn í
kosningum sem fara nú fram. Það vita allir. Brölt
hans á alþjóðavettvangi hefur þann eina tilgang að
styrkja stöðu hans heima fyrir. Mál eins og tilræðið
við Skrípal-feðginin í Salisbury eykur einungis
á styrk hans. Svikarar við Rússland kemba ekki
hærurnar.
Í því samhengi eru viðbrögð hinna vestrænu
leiðtoga heldur máttlítil. Nokkrum njósnurum er
sparkað úr landi og breska konungsfjölskyldan fær
ekki að fara úr landi.
Nú stendur þó til að innleiða löggjöf sem gerir
breskum yfirvöldum kleift að gera illa fengnar eign-
ir upptækar. Stærstu eignirnar sem þar eru undir
eru fasteignir rússnesku ólígarkanna í London, og
kannski helst enska knattspyrnuliðið Chelsea, sem
er í eigu Romans Abramovich. Þessi löggjöf þarf þó
vitaskuld að fara sína leið í breska þinginu.
Í þessu kristallast munurinn á Rússum og Vestur-
veldunum. Pútín þarf ekki að hafa áhyggjur af þingi
eða þjóð. Hann gerir það sem honum hentar –
þegar honum hentar.
Okkar lýðræðislega kerfi er í senn viðkvæmt og
verðmætt. Það getur hins vegar stundum reynst
þunglamalegt þegar mæta þarf einræðisherrum stál
í stál.
Lýðræðislega kjörnir fulltrúar eru heldur ekki
fullkomnir frekar en kjósendurnir sem veita þeim
brautargengi. Í samanburði getum við þó prísað
okkar sæla, eða eins og Churchill sagði: „Lýðræðið
er versta stjórnarformið, fyrir utan öll hin.“
Ógnin úr austri
Í vikunni bárust mér eins og öðrum Íslendingum sem eru fæddir árið 1972 boð frá yfirvöldum um að koma í samræmd próf í lok þessa mánaðar.
Auðvitað hef ég búist við þessu bréfi. Þetta er fastur
liður í samfélaginu. Allir þurfa að taka þessi próf með
reglulegu millibili.
Nú er ekkert annað að gera en að setjast niður og
opna bækurnar. Kaupa fullt af nammi og læra fram
á nótt. Prófað verður í íslensku, ensku og stærðfræði.
Það er svolítið óljóst af hverju þessi próf eru lögð fyrir
fólk. Það hefur í sjálfu sér ekkert verið rætt. Fólk bara
tekur þau. Ég er svolítið kvíðinn. Sumir segja að niður-
staðan hafi áhrif á það hvernig manni gengur í lífinu.
Ef maður stendur sig vel getur maður búist við því
að fá hærri laun. Ef maður stendur sig ekki vel, þá er
dregið af manni í launum. Ef maður fellur getur maður
gleymt þessu. Aðrir segja að þetta skipti engu máli.
Hinn fullkomni fáránleiki
Þetta er að sjálfsögðu uppspuni. Það er hins vegar
áhugavert að velta fyrir sér hvað væri fáránlegt í þessu
dæmi. Til að mynda þetta: Ég vona að sem flestir sjái
hversu asnalegt það væri að leggja svona mælikvarða
á hæfileika fólks, með tilheyrandi brölti og tilkostnaði.
Einstaklingur með slaka málvitund, sem les lítið og er illa
skrifandi, getur verið mesti snillingur sem landið á í hug-
búnaðargerð. Manneskja sem ekki getur diffrað (flestir)
getur verið landsins besti bakari. Einhver sem ekki kann
fullkomna ensku er mögulega okkar mesta aflakló á sjó.
Samræmdur mælikvarði á getu fólks í fjölbreyttu, lifandi
samfélagi er fullkomlega – og ég segi það aftur – fullkom-
lega fáránleg hugmynd. Hún er absúrd.
En gerum þetta samt við börnin
Einhvern tímann í sólkerfi langt, langt í burtu
ákvað einhver, einhvern tímann, að það væri samt
svolítið snjallt að gera svona við börnin okkar.
„Dembum á börnin svona samræmdu dóti,“ sagði
Zorglub á plánetunni Ráðuneyti. „Látum þau fá
kvíðakast og enginn veit almennilega til hvers!
Múhahaha!“
Í alvöru. Hver ákvað þetta? Hvenær? Hver var
pælingin? Aftur hið augljósa: Allir vita hvað börn
og unglingar eru mismunandi. Hæfileikar þeirra,
rétt eins og í tilviki fullorðinna, liggja á alls konar
ólíkum sviðum. Kennarar eru með börnunum
okkar hálfan daginn nánast allan ársins hring í
meira en áratug. Ég myndi segja að við ættum að
líta svo á að hlutverk kennaranna sé einmitt þetta:
Að hjálpa börnunum okkar á mótunarskeiði lífsins
að finna hæfileika sína og rækta þá. Ef skólakerfið
gerir þetta ekki, þá ættum við að sleppa því að hafa
skólakerfi.
Enginn pípari án Laxness
Samræmd próf hafa engu við þetta göfuga markmið
að bæta. Og hin samræmda meinloka um samræmda
þekkingu er allt um lykjandi. Eitthvað það dapur-
legasta sem maður sér í nútímasamfélagi er ung
manneskja sem ekki fær að mennta sig í því sem hún
hefur áhuga á vegna þess að hún hefur ekki ennþá
lesið bók eftir Laxness og tekið íslenskupróf í henni.
Það er engin tilviljun að ég nefni þetta dæmi,
sem er raunverulegt. Það situr í mér. Djókið er allt á
kostnað unga fólksins. Allir vita að Laxness skeytti
engu um próf og skrifaði sérviskulega íslensku. Hann
fékk samt Nóbelsverðlaunin. Hið magnaða er að
einhverri stofnun hefur tekist að gera bækur eftir
Laxness að hindrun, þegar þær ættu einmitt frekar
að vera fyrirmynd og löngu tímabær áminning um
þetta: Hættum að trolla únga fólkið. Hjálpum því
heldur að blómstra.
Í vikunni barst mér bréf
1 7 . m a r s 2 0 1 8 L a U G a r D a G U r22 s k o ð U n ∙ F r É T T a B L a ð i ð
SKOÐUN
1
7
-0
3
-2
0
1
8

0
4
:2
5
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
3
8
-A
D
E
C
1
F
3
8
-A
C
B
0
1
F
3
8
-A
B
7
4
1
F
3
8
-A
A
3
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
1
2
0
s
_
1
6
_
3
_
2
0
1
8
C
M
Y
K