Víkurfréttir - 17.12.1981, Blaðsíða 51

JÓLABLAÐ
Fimmtudagur 17. desember 1981
VIKUR-fréttir
Jón Norðfjörð, Sandgerði:
Hvað þarf til að reisa
Sjóefnavinnslu?
f auglýsingu frá stjórn Undir-
búningsfélags saltverksmiðju á
Reykjanesi hf. (sem eflaust var
nokkurra hlutabréfa virði) mátti
sjá ofangreinda spurningu.
Á eftir var talið upp það sem
stjórnin taldi þurfa, en það var
m.a. tækniþekking, orka, hrá-
efni, landrými og vandaður und-
irbúningur, svo sem tilrauna-
vinnsla.
Þegar kom til þess að sveitar-
stjórnarmenn á Suðurnesjum
þurftu að greiða atkvæði um
það, hvort sveitarfélögin ætluðu
aö gerast hluthafar í Sjóefna-
vinnslunni hf., samkvæmt ósk
(eöa skilyrði?) fjármálaráðu-
neytisins með 20% aðild, velti ég
því fyrir mér hvort eitthvað
vantaði í upptalningunni á því
hvaö þyrfti til að reisa Sjóefna-
vinnslu.
Eftir að hafa kynnt mér þessi
mál, m.a. með því að lesa skýrslu
saltvinnslunefndar, komst ég aö
því, að eitt mikilvægt atriði hlyti
að vanta í þessa upptalningu, en
þaö er rekstrargrundvöllur, sem
að sjálfsögðu þarf að vera pott-
þéttur, þegar ráðist er i byggingu
sliks fyrirtækis.
Það hlýtur aö vera algjört
grundvallaratriði, að framleiðslu-
vörur fyrirtækisins hafi öruggan
sölumarkað.
Ekki trúi ég að menn vilji
byggja upp fyrirtæki, sem
kannski yrði rekiö með stórtapi
um ófyrirsjánalega framtið.
Ég tók þá afstööu í hrepps-
nefnd Miðneshrepps, aö greiða
atkvæði gegn frekari þátttöku
sveitarfélagsins í þessu fyrirtæki
að svo komnu máli, m.a. af þeirri
ástæðu, að ég tel það framhald
sem ráðgert er, ekki i samræmi
viö þær niðurstööur sem nú
liggja fyrir.
Samkv. áætlun á nú að byggja
8000 tonna saltverksmiðju og
siöan skal hún stækkuð i 40.000
tonn. Samkvæmt skýrslu salt-
vinnslunefndar á fisksalt aö vera
yfir 50% af söluverðmæti afurða
verksmiðjunnar.
I dag liggja engar marktækar
niðurstööur fyrir um þaö. hvort
það salt sem hér á að framleiöa
er samkeppnishæft við innflutt
salt.
Mér finnst að þeir aðilar sem
harðast hafa gengiðfram i því að
þessi leiö verði farin, ættu aö
hugsa stift um þaö, að saltfiskur
er nú um 20% af útflutningsverö-
mæti þjóðarinnar og það gæti
orðiö dapurleg niðurstaöa, ef
saltfiskmarkaðir okkar yrðu stór-
skaðaöir meö þvi sem hér á aö
fara að gera Viö skulum gera
okkur grein fyrir þeirri stað-
reynd, að við framleiðslu á salt-
fiski er salt aðeins 3-4% af fram-
leiöslukostnaöi en þó ráða gæði
saltsins miklu um vinnsluna og
þar með sölumoguleikana
( dag liggja engar marktækar
niöurstöður fyrir um gæöi þess
salts sem hér á að fara að fram-
leiða.
Það er talaö um að bygging
8000 tonna áfangans sé m.a. til
markaösþróunar fyrir sölu fisk-
salts. Ég er þeirrar skoöunar, að
mun skynsamlegri kostur i þessu
efni væri sá, að byggð yrði minni
verksmiðjueining t.d. 1000-1500
tonn, sem væri fyllilega nægilegt
til markaðsþróunar vegna sölu
fisksalts.
Mér skilst, að með byggingu
8000 tonna verksmiðju sé ekki
gert ráð fyrir framleiðslu á kalsí-
umklóríði til útflutnings, en með
byggingu 40.000 tonna verk-
smiðju eigi kalsiumklóriðaðvera
28.5% af framleiðsluverðmæti
verksmrðjunnar.
Ef það er rétt sem heyrst hefur,
að Spánverjar hafi fyrir nokkru
síðan hætt framleiöslu á kalsí-
umklóriði vegna sölutregöu,
hvar verða þá okkar markaðir?
Ég hef lýst þeirri skoðun
minni, að ég eins og eflaust
flestir íbúar Suðurnesja, hef
bundið miklar vonir við þaðaö sú
orka sem við erum að fjalla um,
ætti eftir í framtíðinni, að skapa
okkur möguleika á uppbyggingu
á góðu og umfram allt arðbæru
fyrirtæki. Við vitum að orkan fer
ekki frá okkur og við eigum þvi
ekki að rasa um ráð fram i þess-
um efnum. Við eigum ekki að
meðhöndla þetta mál eins og við
værum aö stofna til happdrættis,
þar sem vinningurinn gæti
skaðað hagsmuni allrar þjóðar-
innar. Við höfum hér i þjóðfé-
laginu of mikið af slikum for-
dæmum um illa undirbúin mál.
því miður, og er Krafla sennilega
átakanlegasta dæmið þar um.
Viö getum lika litið okkur nær.
þó á öðru sviði sé. Við höfum hér
átakanlegt dæmi um skólabygg-
ingu í Krisuvík, sem enginn vill
kannast við en hefur þótt ágætis
svinastía.
Þaö sem verst er af öllu aö
mínu mati er það, að hér á Is-
landi er enginn ábyrgur fyrir þvi
sem hann gerir eöa ákveður. Viö
getum bara litið á þá sveitar-
stjórnarmenn sem nú hafa sam-
þykkt stór fjárframlög til Sjó-
efnavinnslunnar af útsvarstekj-
um sinna sveitarfélaga. Þeir
verða aldrei sóttir til ábyrgðar, ef
illa fer. Þeir verða kannski flestir
farnir frá eftir næstu kosningar.
sem erueftirliölegaömánuði.og
þá mega nyir menn sitja uppi
með skuldbindingar og kannski
háar vaxtagreiðslur. Þeir aðilar
sem haröast ganga fram i þvi aö
byggð veröi saltverksmiöja á
Reykjanesi verða að sjálfsogöu
heldur ekki látmr svara til
ábyrgðar, ef illa fer. Það veröur
kannski i hæsta lagi sagt ..Grey-
in. þeir geröu það sem þeir gátu.
þeir vissu bara ekki betur", og
þjóðarbúið situr uppi með tapið.
En efti'r á verður ekki hægt að
segja að aövaranir hafi ekki
komið fram.
Ég vil ítrekaþaðsjónarmiðmitt
og þá staðreynd, hve gífurlegir
hagsmunir eru í veði hvað varðar
saltfiskmarkaöi okkar og aö
röng vinnubrögð geta haft alvar-
legar afleiðingar fyrir þjóðina.
Með þessum skrifum vildi ég
gera grein fyrir því, hvers vegna
ég greiddi atkvæði gegn því að
hluta af ráðstöfunarfé Miönes-
hrepps yrði varið til þessa fyrir-
tækis. Ég heföi áhuga á að vita,
hvort það er stefna núverandi
stjórnvalda aö sveitarfélög skuli
framvegis leggja fram af sínum
takmarkaða ráðstöfunarfé stór
framlög í stóriðjuver framtiöar-
innar.
Ef svo er. þá er ég hræddur um
að hugtakið ráöstöfunarfé sveit-
arfélaga heyri fljótlega fortið-
inni til.
75 27 13 3
54 ■65 5 41
19 26. íl— 10 [Ö3j
Drengirnir, sem þið sjáið á myndinni, eru
að æfa sig að kasta í mark. Þeir hafa skrifað
nokkrar tölur á vegginn og nú ætla þeir að
reyna að hæfa fimm þeirra með pílunni,
þannig að útkoman samanlögð verði 100.
Hvaða tölur þurfa þeir að hitta til þess?
Þessir strakar héldu hlutaveltu að hringbraut 63 i Keflavik og létu
ágóðann, 250 kr.. renna til Blindravinafélagsins. Þeir heita f.v : Þórir
Tello. Sigurður Óli Pálmason og Steinar Gisli Hjartarson
Auglýsingasíminn
er1760