Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 21.04.1981, Blaðsíða 6

6
einnig haft áhrif. Sumar þessara aðgerða munu að vísu aðeins hafa tímabundin
áhrif og því erfitt að segja um framhaldið. Þegar á heildina er litið ætti með þessum
aðgerðum að takast að koma í veg fyrir, að verðbólgan taki nýtt stökk upp á við úr
því fari, sem hún hefur verið í síðustu þrjú árin. Án frekari aðgerða er hins vegar
1 jóst, að næstu misserin verður verðbólga vart minni en sem svarar 45—50% á ári.
Hér á eftir verður gerð grein fyrir framvindu hinna ýmsu þátta efnahagsmála á
árinu 1980 og horfum fyrir árið 1981. Sérstaklega skal tekið fram, að allar
fjárhæðir eru í nýjum krónum. Ástæða er og til að benda á, að þegar þetta er ritað,
hafa engar ákvarðanir verið teknar um hugsanlegar efnahagsaðgerðir frá 1. maí
og síðar.
Útflutningsframleiðsla og útflutningur.
Samkvæmt bráðabirgðatölum Fiskifélags Islands varð fiskaflinn um 1510 þúsund
tonn á síðasta ári og er það 138 þúsund tonnum minna en árið 1979. Það ár varð
aflinn raunar sá mesti, sem fengizt hefur á einu ári til þessa eða 1648 þúsund tonn.
Aflaminnkunina á síðasta ári má fyrst og fremst rekja til þess, að loðnuaflinn
minnkaði úr 964 þúsund tonnum 1979 í tæplega 760 þúsund tonn. Þorskaflinn
jókst hins vegar verulega eða úr 360 í 426 þúsund tonn. Aukning varð einnig á
öðrum botnfiskafla til samans svo og síld. Þrátt fyrir minnkun í tonnum talið jókst
aflinn í heild, um rúmlega 7% á síðasta ári, þegar hann er metinn á föstu verði.
Framleiðsla sjávarafurða í heild jókst nokkru meira en aflinn eða um rúmlega
10%. Þessi aukning kom í kjölfar 15% aukningar á árinu 1979. Sjávarafurða-
framleiðslan í fyrra varð talsvert meiri en búizt var við í fyrri spám Þjóðhagsstofn-
unar og er ástæðan fyrst og fremst mun meiri þorskafli en reiknað var með. Aflinn
varð 426 þúsund tonn, eins og áður sagði, en frá því um mitt síðasta ár var reiknað
með 380—400 þúsund tonna afla. Aukningin í framleiðslu var borin uppi af
botnfiskafurðum, eins og aflatölur sýna. Hins vegar urðu óvenju miklar breyting-
ar á hagnýtingu botnfiskaflans á liðnu ári. Þannig dróst freðfiskframleiðslan
saman um 4—5%, en á hinn bóginn jókst saltfiskframleiðslan um 25—30% og
skreiðarframleiðslan þrefaldaðist. Framleiðsla loðnuafurða minnkaði um fjórð-
ung og fór þar saman minni afli og eins verulegur samdráttur í loðnufrystingu og
loðnuhrognafrystingu, en báðar þessar greinar auka verulega afurðaverðmæti
loðnunnar samanborið við bræðslu hennar.
Vegna samdráttar í fiskneyzlu í Bandaríkjunum á árinu 1980 gætti nokkurrar
sölutregðu á frystum fiskflökum á Bandaríkjamarkaði. Birgðir af frystum fiski
söfnuðust því upp framan af ári, bæði innanlands og einnig hjá íslenzku fyrirtækj-
unum í Bandaríkjunum. Þessi vandi leystist þó þegar leið á árið, enda var verulega
dregið úr freðfiskframleiðslu eftir mitt ár. í heild varð útflutningur sjávarafurða á
árinu nokkru minni en framleiðslan, þannig að birgðir í landinu jukust.
Álframleiðslan 1980 varð litlu meiri en árið áður eða 73 þúsund tonn í stað 72
þúsund tonna. Á miðju ári lauk stækkun verksmiðjunnar um 40 ker og eru þau nú
320. Afkastagetan hefur því aukizt um nálægt 14% og hefði framleiðslan á árinu