Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 21.04.1981, Blaðsíða 30
30
Verð á dollar hækkaði um 36% að meðaltali á árinu, en frá upphafi til loka árs
hækkaði dollarinn um 58% í krónum, enda styrktist dollarinn gagnvart Evrópu-
myntum, er leið á árið. Sem fyrr segir hækkaði gengi sterlingspunds á árinu og
verð pundsins í íslenzkum krónum hækkaði því mjög mikið, eða um 50% að
meðaltali en um 69% frá upphafi til loka árs. Verð á danskri krónu varð að
meðaltali aðeins 27% hærra á árinu 1980 en 1979 og verðhækkunin yfir árið
40%, enda lækkaði gengi dönsku krónunnar að mun gagnvart helztu myntum á
árinu. Þá fór vestur-þýzka markið lækkandi, er leið á árið 1980, og í íslenzkum
krónum hækkaði verð þess aðeins um 39% frá ársbyrjun til ársloka samanborið
við 54% verðhækkun allra mynta.
Loks má nefna, að verð á SDR (sérstökum dráttarréttindum), en það er gjald-
miðill sá, sem gefinn er út af Alþjóðagjaldeyrissjóðnum og er gjaldgengur í
viðskiptum milli seðlabanka, hækkaði í krónum um 37% milli áranna 1979 og
1980 en um tæplega 53% frá upphafi til loka ársins 1980.
Verð erlends gialdeyris og gengi íslenzkrar krónu 1975—1980.
Vísitölur, 1975 = 100.
Meðalverð erlends gjaldeyris í krónum Meðalgengi íslenzkrar krónu
Skráð verð Raunverð Skráð gengi Raungengi
1976 113,4 91,8 88,2 108,9
1977 128,5 86,7 77,8 115,3
1978 182,9 91,9 54,7 108,9
1979 244,9 92,6 40,8 107,9
1. ársfjórðungur 224,6 99,0 44,5 101,0
2. ársfjórðungur 231,8 93,9 43,1 106,4
3. ársfjórðungur 259,6 94,9 38,5 105,3
4. ársfjórðungur 275,5 89,8 36,3 111,3
198« 337,3 90,5 29,6 110,3
1. ársfjórðungur 286,0 87,4 35,0 114,5
2. ársfjórðungur 318,2 90,2 31,4 110,8
3 ársfjórðungur 358,2 92,9 27,9 107,6
4. ársfjórðungur 399,7 94,6 25,0 105,6
Raunverð erlends gjaldeyris er fundið með því að margfalda vísitölur skráðs meðalverðs á erlendum gjaldeyri með
hlutfalli neyzluvöruverðs í viðskiptalöndum og innanlands; við útreikning raungengis er þessu hlutfalli snúið við og
margfaldað með vísitölu meðalgengis.
Sé gengi krónunnar metið með hliðsjón af verðbreytingum hér á landi í saman-
burði við verðbreytingar í viðskiptalöndum íslendinga eins og meðfylgjandi tafla
sýnir, kemur í ljós, að á þennan mælikvarða var raungildi krónunnar rúmlega 2%
hærra að meðaltali árið 1980 en 1979. Raunverð erlends gjaldeyris var því að
meðaltali um það bil 2% lægra áárinu 1980 en 1979. Gengi krónunnar varhaldið
mjög stöðugu síðustu mánuði ársins 1979 og fyrstu mánuði ársins 1980. Þannig
var skráð gengi krónunnar á 4. ársfjórðungi 1979 um 5.7% lægra að meðaltali en
á 3. ársfjórðungi, en raungengi krónunnar hækkaði um svipað hlutfall, þar sem
verðlag innanlands hækkaði á sama tíma um nálægt 12% umfram verðbreytingar í