Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 21.04.1981, Blaðsíða 7

7
1980 getað orðið 5—6 þúsund tonnum meiri en raun varð á, ef ekki hefði komið
til skömmtunar Landsvirkjunar á orkusölu til stóriðju. Orkuskömmtunarinnar
gætti einnig í rekstri Járnblendiverksmiðjunnar. Lokið var við uppsetningu á 2.
ofni verksmiðjunnar á liðnu hausti og tvöfaldaðist þá afkastagetan og er hún nú
talin um 55 þúsund tonn. Við hagstæðustu skilyrði hefði framleiðslan á liðnu ári
getað orðið 32 til 33 þúsund tonn, en hún varð aðeins 28 þúsund tonn. Megin
hluta þessa mismunar má að líkindum rekja til orkuskömmtunarinnar. Sam-
kvæmt þessu má ætla, að orkuskömmtun Landsvirkjunar til álverksmiðjunnar og
járnblendiverksmiðjunnar hafi leitt til samdráttar í framleiðslu sem meta megi
nálægt 60 milljónum króna á árinu 1980 og er það um 1,3% af allri útflutnings-
framleiðslunni á árinu. Markaður fyrir ál og kísiljárn var reyndar í nokkurri lægð á
síðari hluta ársins og því óvíst, hvort verksmiðjurnar hefðu þá starfað með fullum
afköstum á síðustu mánuðum ársins, þótt raforka hefði verið næg.
Kísilgúrframleiðslan varð talsvert minni á árinu 1980 en árið áður eða 19,4
þúsund tonn í stað 22,2 þúsund tonna árið 1979, en dregið var úr framleiðslu
vegna söluerfiðleika og var verksmiðjan lokuð í 9 vikur á liðnu ári af þeim sökum.
Þessa söluerfiðleika má rekja til almenns efnahagssamdráttar í viðskiptalöndum.
Útflutningur iðnaðarvöru, annarrar en hér hefur verið nefnd, jókst verulega á
árinu eða um nálægt 15%. Vegur þar þyngst útflutningur prjónavöru. Hins vegar
varð töluverður samdráttur í útflutningi búvöru.
Heildarframleiðsla til útflutnings jókst um nær 10% að magni milli áranna
1979 og 1980, en vegna nokkurrar birgðaaukningar jókst vöruútflutningurinn
heldur minna eða um 9%.
Útflutningsframleiðsluspá fyrir árið 1981, sem hér er sett fram, er meðal annars
reist á því markmiði stjórnvalda, að þorskaflinn verði um 420 þúsund tonn eftir að
tekið hefur verið tillit til þeirra 20 þúsund tonna af þorski, sem loðnuveiðiskipum
er heimilt að veiða á vetrarvertíð. Lorskaflinn fyrstu þrjá mánuðina var mun
minni en á sama tíma í fyrra. Veiðitakmarkanir togara á þorskveiðum eru meiri á
fyrstu mánuðum þessa árs en í fyrra og þorskafli þeirra fyrstu þrjá mánuðina var
aðeins um helmingur af því sem var í fyrra. Annar afli, einkum karfaafli, var hins
vegar meiri nú. Fyrstu þrjá mánuði ársins var botnfiskafli báta og togara um
fimmtungi minni en á sama tíma í fyrra. Aflinn á þessu ári verður líklega jafnari
yfir árið en var í fyrra og aflabrögðin fyrstu mánuðina gefa því ekki rétta mynd af
samanburði milli áranna 1980 og 1981. Afli í apríl virðist ætla að verða mjög
góður. Telja má, að markið um 420 þúsund tonna þorskafla á árinu sé nokkuð
raunhæft með tilliti til þeirra sóknartakmarkana, sem settar hafa verið, og afla-
bragða á fyrstu mánuðum ársins. Hér verður gert ráð fyrir, að annar botnfiskafli
en þorskur verði svipaður og á árinu 1980.
Loðnuafli á vetrarvertíð var nú aðeins um 150 þúsund tonn samanborið við
rúmlega 390 þúsund tonn í fyrra. Nær ekkert var heilfryst af loðnu nú, en frysting
loðnuhrogna var líklega rúmlega 2 þúsund tonn samanborið við tæplega 600 tonn
í fyrra. Tillögur fiskifræðinga um aflamagn á næstu loðnuvertíð gefa til kynna, að