Morgunblaðið - 28.06.2018, Qupperneq 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 2018
FRÉTTASKÝRING
Erna Ýr Öldudóttir
ernayr@mbl.is
„Síðustu mánuði hafa verið gerðar
verulega margar og miklar at-
hugasemdir hjá iðnfyrirtækjum, s.s.
fyrirtækjum í plastiðnaði, matvæla-
iðnaði og fiskiðnaði,“ segir Guð-
mundur I. Kjerúlf, aðstoðardeildar-
stjóri fræðsludeildar Vinnueftirlits
ríkisins, í svari við skriflegum fyrir-
spurnum Morgunblaðsins.
Þar kemur fram að byggingariðn-
aðurinn hafi bætt sig m.v. tölur um
skráð vinnuslys síðustu ár en að-
finnslum eftirlitsmanna og skráðum
slysum virðist fjölga í öðrum grein-
um, sem hafi nú tekið fram úr bygg-
ingariðnaðinum í fjölda slysa.
Slysatilkynningar berast seint
Taka beri tölum sl. tveggja ára
með þeim fyrirvara að tilkynningar
um slys berist Vinnueftirlitinu oft
seint og illa. Einnig sé nú verið að
taka fastar á málum hjá stofnuninni
og þvingunaraðgerðum hafi fjölgað á
árunum 2012-2016 úr 72 í 164. Vinnu-
eftirlitið hafi tekið upp nýja stefnu
um miðlun upplýsinga og fjölga eigi
eftirlitsmönnum í haust.
„Öryggismál í iðnfyrirtækjum
virðast víða oftast slæm. Ástand véla
og tækja er gjarnan mjög slæmt, sér-
staklega á gömlum vélum,“ að sögn
Guðmundar, oft vanti öryggisbúnað á
vélar, s.s. hlífar, handrið, aðgangs-
stýringar og neyðarstopp. „Það
verða því miður oft alvarleg slys við
vélar, s.s. beinbrot, útlimamissir og
jafnvel banaslys.“ Vinnueftirlitið hafi
skoðað u.þ.b. 30 fiskvinnslufyrirtæki
mjög ítarlega á árunum 2015-2016.
Þar hafi yfirleitt verið gefin u.þ.b. 15
fyrirmæli um öryggisbúnað véla og
tækja og oft 10-15 fyrirmæli um ann-
að sem betur mátti fara.
„Vinnuslys í dag eru algengust hjá
opinberum starfsmönnum (lög-
reglan) og í opinberri þjónustu (m.a.
hjá spítölum, öldrunarstofnunum,
leikskólum o.fl.). Slysum hefur fjölg-
að í flutningastarfsemi, en þar eru
t.d. mörg ferðaþjónustufyrirtæki.
Miðað við vöxt ferðaþjónustunnar
hefði mátt búast við að slysin væru
fleiri. Sennilega er ferðaþjónustan
ekki að tilkynna eins mörg slys og
hún ætti að gera. Vinnuslysum hefur
fjölgað mikið hjá grunnskólum og
leikskólum síðustu ár. Það er ekki
bætt skráning því beinbrotum hjá
þeim hefur fjölgað mikið líka [upplýs-
ingar um beinbrot berast Vinnueft-
irlitinu m.a. í gegnum heilbrigðis-
kerfið]. Vinnueftirlitið ætlar að skoða
þetta nánar með Kennarasambandi
Íslands í haust, en það blasir við að
þetta eru oftast fallslys á jafnsléttu,“
segir Guðmundur.
Karlmenn eru enn mikill meiri-
hluti þeirra sem slasast við vinnu.
Banaslysum fer fækkandi, en frá
árinu 1961 hafa 296 karlmenn látist
við störf og níu konur.
Útlendingar slasast mun oftar við
vinnu en Íslendingar. Árið 2017 voru
25% tilkynntra slysa vegna útlend-
inga, en þeir voru 12% af vinnuaflinu.
Það er þó skárra en árið 2007, en þá
voru 49% af öllum slösuðum vegna
vinnuslyss útlendingar þrátt fyrir að
vera aðeins 9% af vinnuafli. Þessar
tölur segir Guðmundur þarfnast
skýringa og þær gefi vísbendingu um
að vinnuverndarmál erlendra starfs-
manna þurfi meiri athygli.
Aukið framboð fræðslu
„Slys má oft rekja til vanþekk-
ingar. Vinnueftirlitið hefur haldið
mörg námskeið á pólsku og ensku
sem hafa jafnan verið mjög vel sótt,“
segir Guðmundur og vill að lokum
benda á að Vinnueftirlitið hafi aukið
framboð af námskeiðum um öryggis-
mál, m.a. um vinnuslys, öryggis-
menningu, einelti, vinnuvélaréttindi
o.fl. og að mikið af upplýsingum sé að
finna hjá Vinnueftirlitinu og á vef
stofnunarinnar, www.ver.is.
Vinnuslys tíð hjá hinu opinbera
 Flest vinnuslys verða hjá hinu opinbera  Aðfinnslum og vinnuslysum fækkar í byggingariðnaði
en fjölgar í öðrum iðnaði  Fjölgun slysa í ferðaþjónustu  Enn slasast útlendingar of oft við vinnu
Vinnueftirlit ríkisins starfar eft-
ir lögum um aðbúnað, hollustu-
hætti og öryggi á vinnustöðum.
Atvinnurekendur skulu, án
ástæðulausrar tafar, tilkynna
skriflega um vinnuslys til stofn-
unarinnar, valdi slysið fjarvist
starfsmanns sem nemur meira
en degi til viðbótar við slysadag
og ef slysið er alvarlegt. Til-
kynningareyðublað, sem og
möguleikann á að tilkynna raf-
rænt um vinnuslys, er að finna á
vef stofnunarinnar.
Vinnuverndarlög sem Vinnu-
eftirlitið starfar eftir gilda að-
eins um vinnuslys á landi.
Vinnuslys um borð í skipum á
sjó og í loftförum á flugi skal til-
kynna til Samgöngustofu.
Tilkynna ber
slys án tafar
VINNUEFTIRLITIÐTilkynnt vinnuslys 2001 til 2017
Fjöldi vinnuslysa í byggingariðnaði 2001-2017
Fjöldi vinnuslysa 2017 eftir atvinnugreinum
Fjöldi vinnuslysa í grunn- og leikskólum o.fl. 2001-2016
*Starfsmenn sumarnámskeiða,
frístundaheimila og –miðstöðva
700
600
500
400
300
200
100
0
150
125
100
75
50
25
0
Í leikskólum o.fl.* Í grunnskólum
’01 ’02 ’03 ’04 ’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12 ’13 ’14 ’15 ’16 ’17
’01 ’02 ’03 ’04 ’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12 ’13 ’14 ’15 ’16
Opinber stjórnsýsla
Opinber þjónusta o.fl.
Flutningastarfsemi o.fl.
Bygging og viðgerð mannvirkja
Fiskiðnaður
Grunnskólar og gagnfræðaskólar
Matvælaiðnaður
Verslun
Málmsmíði, vélav., skipav.
Fjarskipta- og póstþjónusta
Veitinga- og hótelrekstur
Iðnaður
Ál- og járnblendiiðnaður
Bílgreinar
Fasteignar. og þjónusta við atvinnurekstur
Götu- og sorphreinsun
Persónuleg þjónusta önnur en bílaþjónusta
Framkvæmdir opinberra aðila o.fl.
Peningar og trygg.
Menningarstarfsemi
Rafmagns-, hita- og vatnsveitur
Landbúnaður
246
194
179
164
145
137
118
112
95
74
73
67
37
36
34
32
31
23
18
18
17
10
132
62
172
603
672
Heimild:
Vinnueftirlit ríkisins
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Fall og beinbrot Vinnuslysum hefur fjölgað mikið í grunn- og leikskólum
undanfarin ár. Slys vegna falls á jafnsléttu og beinbrot eru þar áberandi.
Amino bitar
Í 30 g pokanumer
passlegur skammur af
próteini (26,4 g í poka).
Inniheldur 88%prótei
og engin aukaefni.
88%prótein
100% ánægja
Framleiðandi: Tradex ehf, Eyrartröð 11, 220Hafnarfjörður, tradex@tradex.is
Harðfiskur // Bitafiskur // Skífur
Einfaldle a hollt
og gott
snakk
Nýverið var ritað undir samkomulag
um að auka gæði og verðmæti ís-
lenskra viðarafurða. Að sam-
komulaginu standa Landssamtök
skógareigenda, Landbúnaðarhá-
skólinn, Nýsköpunarmiðstöð Ís-
lands, Skógræktarfélag Reykjavík-
ur og Skógræktin.
Markmið samstarfsins er að
stuðla að auknum gæðum í ræktun
og umhirðu skóga svo að afurðir
skógarins uppfylli kröfur markaðar-
ins. Ætlunin er að efla fræðslu sem
eykur færni þeirra sem vinna í fram-
leiðslu og meðferð viðarafurða, í
þeim tilgangi að hámarka verð-
mætasköpun og gæði. Vonast er til
að fræðslustarfið geri skógareig-
endum kleift að setja á markaðinn
byggingatimbur sem uppfyllir m.a.
kröfur byggingareglugerðar. Einnig
á fræðslan að svara þeim kröfum
sem gilda fyrir hina ýmsu vöru-
flokka timburs, t.d. efni í vörubretti,
kurl og brenni. Landbúnaðarháskól-
inn mun sjá um fræðslustarfið og
fræðsluefnið verður framleitt í sam-
vinnu við IÐNÚ. Samstarfið er þeg-
ar hafið og vonast er til að því ljúki í
byrjun ársins 2020.
Timburgæði Skrifað var undir í Heiðmörk, en á myndinni eru f.v. fulltrúar
þeirra sem standa að samkomulaginu: Helgi Gíslason, Edda Oddsdóttir, Sæ-
mundur Sveinsson, Hlynur Gauti Sigurðsson og Þorsteinn I. Sigfússon.
Samkomulag um
aukin timburgæði
 Auka á gæði í ræktun og umhirðu