Morgunblaðið - 28.06.2018, Síða 57

MINNINGAR 57
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 2018
✝ Jóhanna Aðal-björg
Ólafsdóttir fæddist
í Hestgerði, Suður-
sveit í Austur-
Skaftafellssýslu 13.
febrúar 1926 og
ólst þar upp og bjó
þar síðan mestalla
starfsævi sína. Hún
lést á hjúkrunar-
heimili HSSA 17.
júní 2018.
Foreldrar hennar voru hjónin
Sigríður Björnsdóttir frá
Brunnum í Suðursveit, f. 12.8.
1898, d. 25.8. 1946, og Ólafur
Gíslason frá Hnappavöllum í
Öræfum, f. 22.1. 1896, d. 6.2.
1980.
Móðurforeldrar hennar voru
Jóhanna Jóhannsdóttir, f. 23.11.
1863 á Kálfafellsstað í Suður-
sveit, d. 14.4. 1955, og Björn
Klemensson, f. 27.11. 1869 á
Litlu-Tjörnum í Fnjóskadal, d.
19.11. 1911.
Föðurforeldrar Jóhönnu voru
Ólöf Stefánsdóttir f. 16.11. 1856
5.3. 1960, faðir hennar var Guð-
brandur Aðalsteinn Sigfússon
frá Skálafelli í Suðursveit, f.
13.4. 1919, d. 20.10. 2006. Birna
var í sambúð með Ingólfi Vopna
Ingvasyni, f. 5.3. 1959, d. 3.9.
2012, og eru börn þeirra Jó-
hanna Íris, gift Sindra Bessa-
syni, Ingvi og Anna Soffía.
Barnabörn Birnu og Ingólfs
Vopna eru fjögur.
Jóhanna ólst upp hjá foreldr-
um sínum í Hestgerði og tók
snemma til hendinni við algeng
sveitastörf. Við veikindi og and-
lát móður sinnar tóku þær syst-
ur, Jóhanna og Torfhildur, við
heimilishaldi og varð það síðan
aðalstarf Jóhönnu í búi föður
síns og síðar Björns bróður síns
eftir að eiginkona hans lést
skyndilega frá tveimur korn-
ungum börnum. Auk þess var
hún ráðskona m.a. í verbúðum á
Höfn nokkrar vetrarvertíðir og
um tíma matráðskona við Hrol-
laugsstaðaskóla og við byggingu
Smyrlabjargavirkjunar. Við
starfslok keypti hún litla íbúð á
Höfn og bjó þar uns hún flutti á
hjúkrunarheimili HSSA, þar
sem hún dvaldi síðustu æviárin.
Útför Jóhönnu fer fram frá
Hafnarkirkju í dag, 28. júní
2018, kl. 14. Jarðsett verður í
Kálfafellsstaðarkirkjugarði.
á Hnappavöllum í
Öræfum, d. 10.2.
1930, og Gísli Þor-
steinsson, f. 22.5.
1856 á Reynivöllum
í Suðursveit, d.
31.12. 1922.
Systkini Jóhönnu
eru: Rósa Sigríður,
f. 15.9. 1924, d.
18.2. 2018, Torf-
hildur, f. 28.5. 1927,
og Björn Klemenz,
f. 28.9. 1935.
Börn Jóhönnu eru: 1) Trausti
Sigurbjörn, f. 23.10. 1954, faðir
hans var Hörður Grímkell Valdi-
marsson frá Fáskrúðsfirði, f.
19.7. 1928, d. 21.2. 2004. Hálf-
systir Trausta, samfeðra, er
Arna Ósk, f. 11.2. 1969. Trausti
er kvæntur Soffíu Kristjönu
Kristjánsdóttur, f. 2.4. 1954, og
eru börn þeirra: Sigurlaug
Hrefna, gift Ragnari Karli Jó-
hannssyni, og Ólafur Hrafn, var
kvæntur Birnu Þorsteinsdóttur.
Barnabörn Trausta og Soffíu
eru fimm. 2) Birna Róshildur, f.
Í dag fylgjum við til hinstu
hvílu konu sem mér þykir óskap-
lega vænt um, Jóhönnu Aðal-
björgu Ólafsdóttur, tengdamóð-
ur minni.
Ég kynntist henni fyrir 40 ár-
um er ég kom í fyrsta skipti í
Hestgerði í Suðursveit þar sem
hún bjó ásamt Birni bróður sín-
um og börnum. Þarna hitti ég
móður Trausta verðandi eigin-
manns míns, sem var hennar
einkasonur.
Hún tók mér strax vel og þótt
Jóhanna væri kona ekki margra
orða fann ég að frá henni
streymdi hlýja og góðvild.
Jóhanna var vinnusöm og
dugleg, hún var alltaf með eitt-
hvað á prjónunum og þegar
frumburður okkar hjóna fæddist
prjónaði hún þá dásamlegustu
ungbarnasokka sem ég hafði séð.
Ég veit til þess að slíka sokka
gaf hún flestum ef ekki öllum
þeim börnum sem fæddust í
stórfjölskyldunni og jafnvel utan
hennar.
Tengdamóðir mín var snilling-
ur í höndunum og allt sem hún
lét frá sér var listilega vel gert.
Hún var svo vandvirk.
Það var alltaf gaman að koma
í sveitina til ömmu Jóu og Björns
frænda, þau tóku ætíð svo vel á
móti okkur og minnast börnin
ömmu sinnar með hlýju og elsku.
Síðustu áratugi ævi sinnar
eignaðist tengdamóðir mín góð-
an vin í honum Sigga og með
honum ferðaðist hún talsvert
innanlands og fór með honum í
sína fyrstu utanlandsferð. Henni
þótti vænt um Sigga og það var
svo sannarlega endurgoldið,
hann var góður maður.
Elsku Jóa mín, nú ertu horfin
í Sumarlandið og þeir sem eru
farnir á undan hafa án efa tekið
vel á móti þér, því þú vildir öllum
vel, bæði mönnum og málleys-
ingjum.
Ég sakna þín og ylja mér við
góðar minningar.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum
lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka
hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi,
og gæfa var það öllum er fengu að
kynnast þér.
(Ingibjörg Sigurðardóttir)
Guð blessi minningu elsku-
legrar tengdamóður minnar.
Soffía K. Kristjánsdóttir.
Elsku amma Jóa í sveitinni
hefur nú kvatt okkur hinsta
sinni.
Í hugskoti okkar sjáum við
ömmu Jóu standa í eldhúsinu í
Hestgerði með svuntuna sína og
við systkinin á hnjánum með nef-
ið upp að ofnglugganum að
skoða hvort nú væri rúgbrauð,
jógúrtkökur eða ástarpungar í
bígerð. Hún kenndi okkur að
taka þátt í húsverkunum, að
sækja egg í hænsnakofann fyrir
þá yngstu þó ekki meira væri.
Um miðja sumarnótt stóðum við
álengdar með ömmu Jóu meðan
merin kastaði, ekki skyldum við
raska ró hennar eða undurfal-
lega folaldsins sem kom í heim-
inn. Við sjáum ömmu Jóu líka
fyrir okkur inni í stofu með öðru
heimilisfólki þar sem prjónarnir
léku í höndunum á henni og hver
flíkin á fætur annarri varð til á
meðan heimilisfólkið ræddi um
fréttir dagsins, heyskap, veðrið
eða aðra sveitunga. Á síðkvöld-
um sat hún svo með mömmu
heitinni inni í eldhúsi að skrafa.
Við munum líka eftir gleðinni
þegar pakkar komu frá ömmu
Jóu fyrir jól fullir af listilega
prjónuðum lopasokkum og vett-
lingum sem hlýjuðu okkur yfir
veturinn.
Við systkinin urðum þeirrar
gæfu aðnjótandi að fá að fara í
Hestgerði í um vikutíma á
hverju sumri. Faðir okkar var
vinnumaður í Hestgerði á ung-
lingsárum sínum. Jóa og systkini
hennar héldu ómetanlega tryggð
við föður okkar alla tíð. Í Hest-
gerði var oft þröng á þingi en
alltaf var okkur tekið opnum
örmum. Við systkinin eigum
ótalmargar minningar úr sveit-
inni og sérstaklega af ömmu Jóu
sem okkur þótti svo vænt um.
Það segir margt um manngerð
hennar að alltaf kölluðum við
hana ömmu Jóu þótt ekki værum
við tengd henni blóðböndum.
Hún var rólynd en ákveðin, þol-
inmóð og hlý. Bjarki fetaði í fót-
spor föður okkar og var vinnu-
maður í Hestgerði fjögur sumur.
Þau sumur hugsaði Jóa um
Bjarka eins og hann væri hennar
eigin ömmustrákur. Minningarn-
ar eru óteljandi: bragðgóður sil-
ungurinn úr lóninu, aukafiskbit-
inn sem hún gaf gömlu kisu eða
að sjá eftir henni hlaupandi út í
óveðrið um miðja nótt að þjón-
usta bensínlausa bílstjóra. Upp-
full af hlýju, umhyggju og góð-
um ráðum átti hún stóran þátt í
að koma honum Bjarka til
manns.
Þegar við síðast heimsóttum
Jóu á hjúkrunarheimilið á Höfn
var minnið ekki jafngott og áður.
Hún þekkti þó hann Bjarka sinn
um leið. Tók hann undir arminn
og gekk hnarreist eftir göngun-
um og sagði við alla sem heyra
vildu: „Þetta er hann Bjarki,
vinnumaðurinn minn.“
Við þökkum Jóu þá tryggð og
hlýju sem hún sýndi foreldrum
okkar svo lengi sem hún lifði. Við
þökkum fyrir þá alúð og áhuga
sem hún sýndi okkur systkinun-
um, falleg minning hennar mun
lifa með okkur alla tíð. Við vott-
um fjölskyldu hennar okkar
dýpstu samúð.
Bjarki, Kristín og Anna.
Ég horfði á Bíódaga Friðriks
Þórs Friðrikssonar nýlega. Saga
mín, eins og svo margra drengja
á þeim árum, er svipuð aðalsögu-
hetjunnar. Ég tók þátt í polla-
bardaganum á gatnamótum
Gnoðarvogs og Álfheima, sem ég
er viss um að er fyrirmynd hins
sama í myndinni. Þegar ég var
sendur í sveit fór ég að vísu ekki
með flutningabíl með kjaftforum
bílstjóra heldur með Þristinum,
þeirri frægu flugvél, alla leið á
flugvöllinn á Höfn, sem þá var
úti á fjöru. Sveitin mín var Hest-
gerði í Suðursveit. Þar tóku á
móti mér þau öndvegissystkini
Jóhanna og Björn ásamt Ólafi,
föður þeirra. Torfhildur systir
þeirra var aldrei langt undan.
Það var mín gæfa að fá að eyða
næstu þremur sumrum hjá þeim,
þroskast undir áhrifum og hand-
leiðslu þessa einstaklega góða
fólks. Jóa var kletturinn sem
með hógværum og lágstemmd-
um leiðbeiningum átti þátt í að
móta óharðnaðan unglinginn,
hjálpa honum að setja sér stefnu
sem hann hefur fylgt alla tíð. Og
ekki væsti um strákinn í umsjón
Jóu. Hann fékk að leika sér og
þjóna ímyndunaraflinu að vild en
um leið að sinna ýmsum störfum
við búreksturinn. Aldrei man ég
eftir að hafa verið skipað að
vinna en með góðu fordæmi
kennt að skila mínu til jafns við
aðra. Og viðurgjörningurinn var
slíkur að eftir sumardvölina var
ég kallaður Bjössi bolla langt
fram eftir vetri. Ég fæ Jóu seint
fullþakkað þá umhyggju sem
hún sýndi mér þennan tíma.
Ekki síður þegar ég fór að venja
komur mínar í sveitina upp úr
tvítugu, fyrst með kærustunni
og síðar með allri fjölskyldunni á
hverju sumri í áratugi. Við
dvöldum þá í lengri og skemmri
tíma í góðu yfirlæti. Síðar fékk
sonur minn einnig að njóta leið-
sagnar og umhyggju Jóu þegar
hann fetaði í fótspor mín sem
vinnumaður í Hestgerði. Allt frá
því börnin mín komu til hefur
Jóa borið sæmdarheitið amma
Jóa í minni fjölskyldu. Ég sendi
mínar innilegustu samúðarkveðj-
ur til Birnu og Trausta og þeirra
fjölskyldna, svo og til systkin-
anna Torfhildar og Björns og
hans barna Siggu og Ísleifs.
Hákon.
Jóhanna Aðalbjörg
Ólafsdóttir
✝ Stefanía Kjart-ansdóttir fædd-
ist í Reykjavík 26.
ágúst 1928. Stef-
anía lést á hjúkr-
unarheimilinu
Skógarbæ 12. júní
2018.
Hún var dóttir
hjónanna Kjartans
Péturssonar vél-
stjóra og Jóhönnu
G. Guðmundsdótt-
ur húsfreyju. Eftirlifandi systir
Stefaníu er Edda, f. 28.5. 1932,
maki Birgir
Ágústsson, f. 24.5.
1931, d. 22.1. 2013.
Stefanía ólst upp
og bjó í Reykjavík
alla sína ævi. Hún
lauk prófi frá
Kvennaskólanum í
Reykjavík og vann
síðan nánast allan
sinn starfsaldur hjá
Fiskifélagi Íslands.
Útför hennar fer
fram frá Árbæjarkirkju í dag,
28. júní 2018, kl. 13.
Lillen frænka var engin
venjuleg frænka, hún var svona
yfirfrænka! Hún naut þess að
vera í selskap og bjóða í boð
eins og frænkuboð, ættarmót,
afmæli og dömuboð enda var
hún áskrifandi að „Alt for
damerne“.
Lillen var á undan sinni sam-
tíð með margt eins og að fara til
New York tvítug til að læra
ensku og einnig var hún
snemma mjög meðvituð um
hollt mataræði og nýjungar í
matargerð. Ræktaði hún sitt
eigið grænmeti þegar hún bjó
hjá foreldrum sínum á Hring-
braut 98 í Reykjavík, einnig
fékk hún iðulega sent í bæinn
grænmeti frá Flúðum og Spóa-
stöðum sem hún nýtti í alls
kyns matargerð en uppskrift-
irnar fékk hún úr dönsku blöð-
unum.
Þegar Lillen var að passa
okkur frændsystkinin eldaði
hún yfirleitt rétt handa okkur
sem hún kallaði alltaf „chicken
a la king“ þó að hann væri aldr-
ei eins í tvö skipti og ekki kom
til greina að hafa franskar kart-
öflur og kokteilsósu með heldur
var borið fram brokkólí og
belgjabaunir, okkur systkinin-
um til mikilla vonbrigða.
Þegar Lillen var að passa
okkur eða við fengum að gista á
Hringbrautinni lofaði hún okkur
alltaf „premíu“ eða því sem hún
kallaði „surprise“ ef við værum
góð, en það var ekkert „surpr-
ise“ við premíuna, því hún var
alltaf Andrésblað og að sjálf-
sögðu á dönsku.
Lillen hætti að vinna þegar
hún komst á svokallaðan sam-
anlagðan aldur hjá ríkinu en í
stað þess að sitja auðum hönd-
um réð hún sig til ríkrar ekkju
á Manhattan í New York sem
aðstoðar- og selskapsdama en
við frændsystkinin kölluðum
hana eftir þetta elstu au pair-
stúlku í heimi.
Lillen gat verið hvatvís og
stundum fannst okkur hún tala
áður en hún hugsaði en eftir á
var alltaf hægt að hlæja að því
og við systkinin eigum eftir að
finna eftirmann hennar í fjöl-
skyldumyndatökur og niðurröð-
un í borðhaldi.
Lillen var áhugasöm um leik-
hús, óperur og ballettsýningar
og var dugleg að sækja slíkar
sýningar, einnig var hún mjög
fróð um ættfræði og fannst okk-
ur við vera orðin skyld öllum Ís-
lendingum um tíma.
Lillen var mjög æðrulaus,
sem kom vel fram þegar hún
þurfti að gangast undir upp-
skurð vegna krabbameins, þá
fór hún í permanent og hár-
greiðslu daginn fyrir aðgerð svo
hún myndi líta vel út á skurð-
arborðinu.
Þetta æðruleysi kom líka vel
fram eftir að hún greindist með
alzheimer, þá fór hún sjálf á
stúfana til að velja það hjúkr-
unarheimili sem hún vildi dvelja
á sín síðustu ár en á Skógarbæ
dvaldi hún í rúm átta ár og fékk
þar frábæra umönnun og um-
hyggju og viljum við þakka
starfsfólkinu þar fyrir og þá
sérstaklega henni Auðbjörgu
Kristvinsdóttur sem var bæði
henni og okkur aðstandendum
ómetanleg á þessum tíma. Einn-
ig viljum við þakka systkinun-
um frá Spóastöðum fyrir mikla
tryggð og vinskap við Lillen alla
tíð.
Elsku Lillen, þú varst hvíld-
inni fegin en skilur eftir dýr-
mætar og skemmtilegar minn-
ingar sem munu lifa með okkur.
Kjartan, Ágúst, Jóhanna
og Auður Edda.
Enn og aftur er komið að
kveðjustund, nú kveð ég gamla
frænku míns kæra eiginmanns
Ágústar, Stefaníu eða Lillen
eins og hún var ávallt kölluð
meðal vina og ástvina. Lillen
gat alltaf komið manni á óvart
með sínum skemmtilegu spurn-
ingum og tilsvörum, var hún
alltaf kát og hress innan um
vini og venslafólk.
Hún var sönn dama og hélt
mörg vegleg dömuboð fyrir vin-
konur og frænkur sem seint
munu gleymast.
Undirbúningur tók sinn tíma,
enda hafði hún nægan tíma til
undirbúnings þar sem ekkert
ýtti á að hún yrði að flýta sér.
Gat undirbúningur og frágang-
ur eftir slík boð tekið allt að
fimm dögum. Alltaf var fallega
lagt á borð, blóm, undirdiskar
og glös.
Einnig má nefna að hún
stundaði frúarleikfimi í mörg ár
og kom það henni vel síðastliðin
ár.
Síðastliðin níu ár var heimili
hennar í Skógarbæ hér í borg,
þar tók hún með miklu æðru-
leysi á sínum sjúkdómi, alz-
heimer. Fyrir um það bil sex ár-
um bað hún okkur Ágúst að
fara með sig í bíltúr austur í
sveitir eða að Spóastöðum sem
hún átti góðar minningar frá
sem ung stúlka og kona. Okkur
fannst þetta undarleg ósk af
hennar hálfu á þeim tímapunkti
en síðar gerðum við okkur grein
fyrir því að hún fann fyrir þeirri
móðu sem fylgir alzheimersjúk-
dómnum og gerði sér grein fyr-
ir að þetta yrði sín síðasta ferð
þangað austur.
Ferðin var yndisleg fyrir
okkur og ekki síst fyrir hana
sjálfa og mun ég geyma þessa
ferð í minningabankanum eins
og svo margar aðrar sem hún
skildi eftir í huga mér.
Með virðingu og þökk vil ég
þakka Lillen fyrir allt og votta
ég Eddu, eftirlifandi systur,
mína dýpstu samúð, svo og
systrabörnum sem sjá á eftir
skemmtilegri frænku sem skilur
eftir sig góðar minningar en gat
líka verið örlítið pirrandi á
stundum.
Sigurður Rúnar Sigurðsson.
Nú eru dagar Stefaníu Kjart-
ansdóttur taldir í þessu jarðlífi,
og hún var ferðbúin, enda kom-
in á nítugasta aldursárið og far-
in að heilsu.
Í barnæsku minni var
Reykjavíkuraðsetur okkar
Spóastaðafólks á Hringbraut 98
hjá þeim hjónum Jóhönnu og
Kjartani, foreldrum Stefaníu,
eða Lillinar eins og hún var
kölluð. Hún var eldri dóttir
þeirra hjóna, hin er Edda.
Hringbrautarheimilið var mið-
stöð ættingja og vina hjónanna
og þangað voru allir velkomnir,
alltaf var reynt að leysa úr þörf-
um okkar hvort heldur við út-
réttingar, fara til læknis eða
bara að „lyfta sér á kreik“.
Hvort systurnar hafa alltaf
verið sáttar við að fara með
okkur sveitakrakkana í bíó eða
gera annað skemmtilegt fyrir
okkur vitum við ekki en aldrei
vorum við látin finna annað.
Þegar við systur fórum að
setja saman bú þótti gott að
leita ráða hjá þeim mæðgum,
Edda nýgift og búin að stofna
heimili, vissum að smekkur
þeirra og heimilishald var til
fyrirmyndar. Lillin setti sig inn
í þetta allt saman, vissi ná-
kvæmlega hvar hagkvæmast
var að versla og hvar hlutirnir
fengust. Að fá ráðleggingar í
sambandi við matargerð var
sömuleiðis óbrigðult.
Lillin giftist ekki en bjó hjá
og með foreldrum sínum meðan
þeim entist aldur. Náið sam-
band var við systurfjölskylduna
og um tíma eftir að þau fluttu af
Hringbrautinni bjuggu þau öll
saman í Árbænum, íbúðirnar
hlið við hlið. Eftir að foreldrar
hennar voru fallnir frá keypti
Lillin sér íbúð í Stóragerði sem
hún útbjó fallega af sinni al-
kunnu smekkvísi. Þar bjó hún
þar til elli kerling fór að láta á
sér kræla sem endaði með því
að hún þurfti að flytja á hjúkr-
unarheimilið Skógarbæ.
Lillin hafði mikinn áhuga á
matargerð og fylgdist vel með
nýjungum í þeirri grein, eftir að
hún fór á eftirlaun kom hún oft
til okkar systra og reyndi þá
hinar ýmsu mataruppskriftir
sem hún hafði safnað að sér og
langað að prófa, oft okkur til
gagns, en alltaf til gleði. Það
skapaði alltaf eftirvæntingu hjá
okkur hvað henni dytti nú í hug
að prófa og hjá krökkunum okk-
ar hvaða „premíu“ þeir fengju
frá Lillin þegar hún kæmi, hún
gleymdi ekki börnunum í gjaf-
mildi sinni. Já, þær voru sann-
arlega skemmtilegar „veislurn-
ar“ sem hún stóð fyrir hjá
okkur, grín og gleði. Hún
kenndi okkur að meta framandi
mat og fallega muni.
Lillin gekk í Kvennaskólann
og fékkst síðan við skrifstofu-
störf mestan hluta starfsævinn-
ar, lengst af hjá Fiskifélaginu.
Lillin var vönduð manneskja til
orðs og æðis, okkur fannst hún
heimsmanneskja, hún var
„sigld“ sem ekki var svo algengt
á þessum árum, a.m.k. ekki hjá
sveitastúlkunum, og minntist
hún oft veru sinnar í Ameríku,
en þar dvaldi hún a.m.k. tvíveg-
is, fyrst við heimilisaðstoð hjá
íslenskum hjónum og seinna
sem einskonar selskapsdama
hjá kunningjakonu sinni.
Hún var vel heima í sam-
félagsumræðunni, ættfróð og
minnug á fólk og atburði, sótti
alls kyns sýningar og viðburði
og ferðaðist bæði innanlands og
utan.
Elsku Edda og fjölskylda, við
þessi tímamót rifjast upp marg-
ar góðar samverustundir með
ykkur öllum, hvað er dýrmæt-
ara en fallegar minningar um
fólk sem manni þykir vænt um.
Fyrir hönd okkar systkina og
fjölskyldna okkar kveðjum við
Stefaníu Kjartansdóttur, þökk-
um henni samfylgdina, vináttu
og velvild í okkar garð.
Guð blessi minningu hennar.
Steinunn Þórarinsdóttir.
Stefanía
Kjartansdóttir